همشهری آنلاین _ بهاره خسروی: مدارسی که سال‌های زیادی چراغ آموزش را در محله روشن نگه داشتند تا نسلی پویا و موفق برای آینده کشور تربیت شوند. این مدارس بعد از مدتی به دلیل فرسودگی و وجود مالک خصوصی تخلیه شدند و مشکلات هم از همین‌جا شروع شد. ساختمان‌های متروکه این مدارس بهترین مامن برای خلافکاران، بی‌خانمانان و معتادان بود. با اعتراض اهالی و همسایه‌های مجاور، بنای ساختمان مدارس تخریب شد و برای مقابله با حضور اراذل و اوباش غیربومی و همچنین تأمین امنیت اهالی، پروژکتورهایی در داخل این فضای بی‌دفاع شهری امروزی نصب شد. اما با همه این تغییرات، اهالی همچنان از تجمع افراد غیربومی، به‌ویژه اراذل و اوباش، موادفروشان و معتادان، در این محدوده گلایه دارند. در این گزارش، سراغ اهالی محله هاشمی رفتیم و با آنها درباره این مشکل گفت‌وگو کردیم.
«پلاک خانه‌ام در شهرداری معروف است از بس برای مشکلات زمین مدارس تخریب‌شده در همسایگی خانه‌ام به شهرداری مراجعه کرده‌ام.» این عبارات گلایه‌آمیز را یکی از همسایگان زمین متروکه مدارس تخریب‌شده در خیابان دستغیب می‌گوید و ادامه می‌دهد: «از سروصدا، بوی سوزاندن چوب و ضایعات برای مصرف موادمخدر و گرم نگه داشتن اراذل و اوباش این محدوده خسته شدم. یک‌بار حتی تهدید به مرگ شدم. تا قبل از اینکه ساختمان مدارس تخریب نشده بود، دائماً شاهد دعوا و بیرون آوردن جنازه بی‌خانمان‌ها از آن بودیم. از وقتی هم که تخریب شده و چراغ گذاشته‌اند، انگار اوضاع باز هم برای معتادان و موادفروش‌ها بهتر شده است و باز هم با خیال راحت دور هم جمع می‌شوند.»
به گفته این همسایه قدیمی، اهالی از دست اراذل و اوباش آسایش و امنیت ندارند. کافی است دم غروب از این محدوده رد شوید. تا چشم کار می‌کند موتورسیکلت موادفروش‌ها و افراد ناباب دیده می‌شود که برای منحرف کردن ذهن مأموران گشتی، مقابل خانه همسایه‌ها پارک می‌کنند. او می‌گوید: «چند بار، هنگام فرار و تعقیب و گریز، این افراد ناباب حتی از دیوارها به حیاط خانه همسایه‌ها رفته‌اند و باعث وحشت آنها شده‌اند. فرزندانم به خاطر نبود امنیت در این محدوده، دل‌نگرانم هستند و می‌گویند خانه را بفروش و از این محله به جای دیگری برو. اما مگر خانه من چقدر ارزش دارد؟ اگر خانه‌ام را بفروشم باید مستأجر شوم.»
به گفته این همسایه قدیمی، زمین‌های مذکور چند مالک دارند که سر فروش زمینشان با شهرداری به توافق نمی‌رسند. او پیشنهاد تبدیل این زمین را به پارکینگ از سوی شهرداری می‌دهد تا حداقل مشکلات محله کم شود.
- آتش‌سوزی مغازه
به گفته یکی از کسبه، مالکان این زمین‌های رهاشده در خارج از کشور زندگی می‌کنند و پیگیری‌ها از سوی وکلای آنها انجام می‌شود. این کاسب که ترجیح داد نامش فاش نشود در ادامه افزود: «از وقتی ساختمان مدارس را تخریب کردند، اوضاع خیلی بهتر شده است، اما همچنان معتادان شب‌ها در این محوطه دور هم جمع می‌شوند و برای گرم‌شدن آتش روشن می‌کنند. چند بار، به همین دلیل، پشت مغازه ما آتش‌سوزی هم رخ داد. اما چاره‌ای نیست. وضعیت بر این منوال است و این زمین متروکه رها شده. البته از وقتی شهرداری در این محوطه چراغ نصب‌کرده اوضاع بهتر شده است.»
- دزدی از اتومبیل‌ها
دزدی از اتومبیل‌ها در تاریکی هوا یکی از آسیب‌های بزرگ تجمع اراذل و اوباش در زمین بی‌دفاع رهاشده خیابان دستغیب است که کاسبان به آن اشاره دارند. «ابوالفضل جوادی» از کاسبان قدیمی خیابان دستغیب، در این‌باره می‌گوید: «ساعت ۷ شب به بعد، امنیت تردد بانوان و کودکان و افراد عادی با مشکل مواجه است. چند بار به اتومبیل همسایه‌ها دستبرد زده‌اند. اغلب باتری، ضبط و لوازم جانبی اتومبیل‌ها را شبانه می‌برند. همسایه‌های بخت‌برگشته سر صبح وقتی استارت می‌زنند می‌بینند ماشین روشن نمی‌شود و باتری خودروشان به سرقت رفته است. البته برای مقابله با تجمع در این مکان از سوی شهرداری اقداماتی مانند ریختن سنگ در داخل زمین انجام شده است، اما چاره‌ساز نبوده است.»
به گفته جوادی، بسیاری از اهالی، به دلیل نداشتن تمکن مالی، توانایی جابه‌جایی محل سکونتشان را ندارند و به همین دلیل مجبور به سازش با وضعیت موجود می‌شوند.
- نصب پروژکتور برای افزایش امنیت بانوان
یکی از اقداماتی که اهالی در مورد انجامش نظرات متفاوتی داشتند، نصب پروژکتور در میانه این زمین بی‌دفاع شهری بود. عده‌ای این اقدام را برای تأمین امنیت اهالی به‌ویژه بانوان لازم می‌دانستند و عده‌ای معتقد بودند همین موضوع اسباب آسایش معتادان و افراد بی‌خانمان را برای تجمع فراهم می‌کند. «زهره موسوی» از دیگر اهالی محله هاشمی، در این‌باره می‌گوید: «همین‌که در زمان تردد ذهن ما ناآرام است برای بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و روانی کافی است. اما خدا را شکر نصب پروژکتور در این زمین رهاشده به اهالی کمک زیادی کرد. تا قبل از این ماجرا، برای خرید چند عدد نان باید محله را دور می‌زدیم. اما به مدد این روشنایی می‌توانیم از این محدوده، هرچند با ترس‌ولرز، عبور کنیم.»
موسوی در ادامه توضیح می‌دهد: «استعمال موادمخدر و تردد موادفروش‌ها برای خانواده‌هایی که فرزند نوجوان یا جوان دارند خوشایند نیست. اینکه بچه‌ها حتی اگر یک‌بار از سر کنجکاوی یا ناخواسته در این مسیر قرار بگیرند، برای اهالی دغدغه بزرگی است.»
- راه‌اندازی پارکینگ
نصب فنس و در اختیار قرار دادن این مکان به یک پیمانکار برای راه‌اندازی پارکینگ محلی پیشنهادی است که مدیر محله هاشمی برای تسهیل مشکلات زمین بی‌دفاع خیابان دستغیب می‌دهد. «ناصراحدپورخانقاه» در این‌باره می‌گوید: «با توجه به شرایط ناامن این محدوده، اهالی نیازمند به پارکینگ محلی برای حفاظت از خودروهای خود هستند. این زمین مالک دارد، اما وقتی برای شهروندان مزاحمت و دردسر ایجاد می‌کند باید چاره‌ای برایش پیدا کرد. با این کار حتماً مالک هم به تکاپو می‌افتد تا وضعیت ملکش مشخص شود. مشکلات اهالی هم تا حدودی کاهش پیدا می‌کند.»
به گفته این مدیر، شهرداری ناحیه ۲ برای این زمین اقداماتی را از جمله پاکسازی زباله‌ها و رسیدگی به وضعیت آشفته زمین، با نصب روشنایی، انجام داده است.
- ساخت بازار میوه‌وتره‌بار
دبیر شورایاری محله هاشمی هم از پیگیری مستمر برای ساماندهی و حل معضلات خیابان دستغیب خبر می‌دهد. «محمدمحسن کرباس‌باف» در این‌باره می‌گوید: «چند بار با مسئولان کلانتری ۱۰۸ نواب برای پاکسازی معتادان از این محدوده همکاری کردیم. پیشنهاد تملک و راه‌اندازی بازار میوه‌وتره‌بار و پارکینگ محلی را داده‌ایم. فعلاً در مرحله پیگیری هستیم تا در این مورد به نتیجه قطعی برسیم. البته توافقاتی هم انجام شده است و امیدواریم در ماه‌های آینده شاهد کاهش آسیب‌های خیابان دستغیب باشیم.»
- پاسخ مسئول
دستور مقام قضایی برای تغییر کاربری
یکی مهم‌ترین مشکلاتی که کار مسئولان را برای تغییر کاربری زمین بی‌دفاع خیابان دستغیب محدود می‌کند وجود مالک خصوصی است، چراکه انجام هر اقدامی در این زمین نیازمند دستور مقام قضایی است. شهردار ناحیه ۲ با اشاره به این موضوع می‌گوید: «این زمین مالک دارد و ۲ قطعه از آن بیش از ۱۷ ورثه دارد که تعداد زیادی از آنها در خارج کشور زندگی می‌کنند. به همین دلیل، عملاً کار خاصی تا زمان تملک زمین نمی‌توان انجام داد و هر اقدامی نیازمند حکم قضایی است.»
به گفته «سعید قلیچ‌خانی»، وضعیت این محدوده با شرایط ویژه‌ای که دارد هر شب از سوی شهردار شب بازبینی می‌شود. حتی گاهی در این بازدیدها بچه‌های شهرداری و شهردار شب بارها با سرنگ آلوده از سوی معتادان و اراذل و اوباش تهدید شده‌اند. او همچنین درباره نصب پروژکتور در این محدوده توضیح می‌دهد: «در هر نقطه بی‌دفاع شهری که روشنایی آن تأمین شود امکان جرم و بزهکاری کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل، در این محدوده برای ایجاد امنیت بانوان و اهالی این پروژکتورها نصب شده و انصافاً میزان مزاحمت‌ها و ترس اهالی هم کمتر شده است.»