همشهری آنلاین_رضا نیکنام: سرهنگی متولد ۱۲ آذر سال ۱۳۳۲ است و اکنون در ۶۷ سالگی همچون دوران جوانی علاقه‌مندبه نوشتن درباره رزمندگان، آزادگان و شهداست. از او تاکنون چندین و چند عنوان کتاب در حوزه دفاع‌مقدس به رشته تحریر درآمده که از بین این کتاب‌ها «اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسیران عراقی» در ۸ جلد جزء پرمخاطب‌ترین آثارش بوده است.
سرهنگی از ۷ سالگی به همراه خانواده‌اش در محله چهارصددستگاه نازی‌آباد ساکن شده و از کوچه‌پسکوچه‌های زادگاهش خاطرات فراوانی دارد. در فرصت کوتاهی که به دست آوردیم با استاد سرهنگی نویسنده برجسته و صاحب سبک هم‌محله‌ای هم‌صحبت شدیم تا مرور کوتاهی بر زندگی و خاطراتش داشته باشیم.
سرهنگی در خانواده‌ای مذهبی تربیت یافته است. «بیوک سرهنگی» پدرش کارگر ساده سیلوی گندم در خیابان بعثت منطقه ۱۶ بود و همواره تلاش می‌کرد تا روزی حلال بر سر سفره خانواده ببرد و «مریم خوش‌پی» مادرش نیز بانویی خانه‌دار که در تربیت او و دیگر خواهر و برادرانش نقش زیادی داشته است.
- یک دل سیر فوتبال گل‌کوچیک بعد از مدرسه
«مرتضی سرهنگی» کودکی و نوجوانی‌اش را در محله چهارصددستگاه گذرانده، همین‌جا دیپلم گرفته و پس از سربازی در همین محله ازدواج کرده و تشکیل زندگی داده است. او دوره ابتدایی را در مدرسه «شبلی» محله نازی‌آباد گذرانده و پس از آن در مدارس برجسته «ماکو» و «هدف» در دوره‌های راهنمایی و دبیرستان تحصیل کرده است.
- همه چیز از خواندن کتاب و مجله آغاز شد
وقتی سرهنگی دوره ابتدایی را گذراند و خواندن و نوشتن را یاد گرفت با کتاب انس ویژه‌ای برقرار کرد و این مسئله به مرور مسیر زندگی‌اش را تغییر داد. چهره شناخته شده محله چهارصددستگاه ما را به دوران قدیم می‌برد. می‌گوید: «وقتی پول توجیبی‌ام به ۵ تومان می‌رسید برای خرید مجله «کیهان بچه‌ها» به سرعت برق و باد خودم را به بازار دوم نازی‌آباد می‌رساندم تا از تنها دکه روزنامه‌فروشی مجله بخرم. نمی‌دانید چطور تا خانه‌مان یکسره مشغول خواندن مجله تارزان، زندگینامه بزرگان و دانشمندان می‌شدم. اصلاً متوجه نمی‌شدم راه برگشت به خانه را چگونه سپری کردم. خواندن این مطالب آنقدر برایم لذت‌بخش بود که متوجه گذرزمان نمی‌شدم.»
سرهنگی با بیان اینکه علاقه به مطالعه زندگی‌اش را تغییرداده، اضافه می‌کند: «همه چیز از میل و اشتیاق به خواندن کتاب و مجله آغاز شد. از آنجا که به مطالعه و خواندن داستان، به‌ویژه زندگینامه بزرگان علم و دین علاقه داشتم از نوشته‌ها یادداشت‌برداری می‌کردم. این ماجرا تا سال‌ها ادامه داشت.»
سرهنگی از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷ در روزنامه جمهوری اسلامی قلم زده است. در دوران جنگ تحمیلی در سرویس فرهنگی روزنامه جمهوری اسلامی صفحه‌ای به نام «جبهه و جنگ» داشت که «هدایت بهبودی» در آن می‌نوشت. از همان زمان رفاقت بین این دو آغاز شد که تا اکنون ادامه دارد.
- ادای دین به رزمندگان هشت سال دفاع مقدس
سرهنگی با شروع جنگ تحمیلی به جبهه رفت وهویزه نخستین جایی بود که خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی پا به آنجا گذاشت و هرچه را دید، نوشت. او جنگ را با همه وجود درک کرده بود و به دنبال راهی بود که بتواند حس و حال جبهه‌ها و رشادت‌های رزمندگان را برای دیگران بازگو کند.
نویسنده باسابقه دوران دفاع‌مقدس پس از بازگشت از جبهه بارها به اردوگاه نگهداری اسیران عراقی رفت تا خاطرات آنها را با ضبط صوت کوچکش ضبط کند و بنویسد. در این زمان در روزنامه جمهوری اسلامی ستونی به نام «اسرار جنگ» به روایت اسیران عراقی ایجاد شد که سرهنگی آنجا می‌نوشت. بعدها همان نوشته‌ها در قالب کتاب به چاپ رسید.
چهره ماندگار محله چهارصددستگاه می‌گوید: «خودنگاشت اسیران عراقی در ایران، با نام کتاب «ده روز محاصره» روایتی از یک افسر عراقی که از حال و هوای ۱۰ روز محاصره در منطقه کله قندی سخن گفته است. حدود ۶۰ عنوان کتاب دیگر نیز از خاطرات اسیران عراقی در ایران گردآوری کرده‌ام که چاپ شده است.»
خیلی‌ها سرهنگی را استاد برجسته ادبیات دفاع‌مقدس می‌نامند، اما خودش می‌گوید: «هنوز اول راهم. فقط این قلم همین قدر می‌داند که باید چند سطری بنویسد و طوری بنویسد که دیگران برای خواندن آن لحظه‌شماری کنند و اینکه ما به اندازه تمام زندگی‌مان به جوانانی که از جان‌شان برای کشور و دین گذشتند بدهکاریم و هر کسی باید دینش را به نحوی ادا کند.»
- معرفی فرهنگ ایثار و شهادت به نسل جدید
درطول این سال‌ها که سرهنگی دردفتر ادبیات و هنرمقاومت حوزه هنری مشغول به کار شده با خواندن آثار و دستنوشته‌های جوانان به استعداد و توانایی بسیاری از آنها در نویسندگی پی برده و برای رسیدن به هدف کمک‌شان کرده است. او عقیده دارد که در کوچه‌پسکوچه‌های جنوب شهر استعدادهای گمنامی وجود دارند که باید کشف و حمایت شوند.
نویسنده شناخته شده منطقه ما که به محله چهارصددستگاه و نازی‌آباد علاقه زیادی دارد، از ابتکار شهرداری منطقه ۱۶ در راه‌اندازی سامانه هوشمند معرفی مفاخر و مشاهیر قدردانی می‌کند و می‌گوید: «بهترین الگو برای نسل جدید، شهدای والامقام و گرانقدر دوران دفاع‌مقدس هستند که خون پاک‌شان را پای ایمان و عقیده خود نثار کردند تا کشورمان از گزند آسیب در امان بماند. اکنون نیز که از محله‌ها عبور می‌کنیم نام شهدا بر سر درکوچه‌ها و خیابان‌ها نقش بسته است تا هیچ‌گاه مسئولیت و تعهدی را که نسبت به شهدا داریم فراموش نکنیم.»
سرهنگی به صندوقچه خاطراتش سری می‌زند و می‌گوید: «یادم هست که در ایام جنگ مادران ساکن محله چهارصددستگاه خودشان ساک فرزندان‌شان را می‌بستند و آنها را راهی جنگ می‌کردند و ذره‌ای در این راه تردید نداشتند و پای آرمان‌های‌شان ایستاده بودند. به عقیده من نوشتن خاطرات مادران و زنانی که در این عرصه نقش بسزایی داشتند، کمتر از خاطرات جنگ و شهدا نیست که خود سال‌ها زمان می‌طلبد.»
به عقیده نویسنده هم‌محله‌ای، اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز به معرفی فرهنگ و ایثار و شهادت به نسل جدید داریم و سامانه هوشمند معرفی مفاخر و مشاهیر می‌تواند در این راه کمک زیادی کند.
- نگاهی به فعالیت‌های نویسنده هم‌محله‌ای
راه‌اندازی دفتر ادبیات و هنر مقاومت با همکاری «هدایت بهبودی» در حوزه هنری در سال ۶۷
مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت، مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادبیات پایداری
روزنامه‌نگار و گزارش‌نویس جنگ
جمع‌آوری و چاپ ۶۰ عنوان کتاب از خاطرات اسیران عراقی
نگارش ۸ عنوان کتاب از خاطرات اسیران عراقی در ایران
کسب عنوان «مدیر علمی برتر» در هفته کتاب سال ۱۳۸۷
کسب عنوان «چهره برترانقلاب» در سال ۱۳۹۳
انتخاب کتاب «اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسیران عراقی» به‌عنوان «کتاب سال» در سال ۱۳۹۳
دریافت نشان درجه یک هنر در سال ۱۳۹۵
داور ۲ جشنواره فیلم مستند شهید آوینی در سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۹۰
داور بخش مستندنگاری جایزه ادبی «جلال آل احمد» در سال ۱۳۹۶