همشهری آنلاین_ثریا روزبهانی : شهرک مسکونی که با بیش از ۵۰۰ خانوار جمعیت در فاصله اندکی از معابر و بزرگراه‌های شریانی همچون «شهید همت» و «شهید همدانی» قرار دارد، اما اهالی آن از داشتن امکانات و خدمات مهم زندگی شهری محروم هستند. در همین راستا مدیران شهری منطقه برای کاهش و برطرف کردن برخی از مشکلات این شهرک، نخستین مرحله از طرح «نظارتی و فوریتی» منطقه را در شهرک الهیه اجرا کردند. برای اطلاع از چگونگی اجرای این طرح، سراغ «میثم کاسه گرمحمدی»، شهردار ناحیه ۳، رفتیم و با او در این‌باره گفت‌وگو کردیم. به گفته محمدی، شهرک الهیه در این طرح به ۵ پهنه فرضی تقسیم شد و هریک از شهرداران نواحی با امکانات و منابع موجود به رفع مسائل و مشکلات عمرانی، ترافیکی، خدمات شهری و... اقدام کردند.
مجموعه مسکونی الهیه غرب در زمینی به مساحت ۳۰ هکتار واقع در منطقه ۲۲ در شمال غرب تهران با ۵۴۱ قطعه زمین با کاربری مسکونی و مسکونی‌ـ تجاری واقع شده است. «مریم نادری»، یکی از ساکنان شهرک الهیه، با بیان اینکه ساکنان این شهرک با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند، می‌گوید: «تا پیش از اجرای طرح فوریتی اقدام مؤثری برای رفاه حال ساکنان شهرک الهیه صورت نگرفته بود.
وضعیت نامناسب آسفالت خیابان‌ها، سطل‌های زباله، کمبود روشنایی معابر، نبود فضای سبز کافی و مکان ورزشی تنها بخشی از مشکلات شهرک الهیه است. نبود مکان ورزشی تفریحی برای سرگرمی کودکان باعث شده تا کودکان برای بازی کردن به خیابان‌های خاکی شهرک روی آورند که این موضوع خطرات بسیاری را به دنبال دارد.» هم‌محله‌ای دیگری به پیگیری‌های مکرر ساکنان از مسئولان اشاره می‌کند و می‌گوید: «برای پیشرفت این محدوده از چشم افتاده، درخواست کمک و پیگیری داریم. ۷ سال از ساکن شدن خانوارهای زیادی در این شهرک می‌گذرد. هر روز هم در قطعات بایر، ساختمان‌های تازه‌ای ساخته می‌شود. به این‌ترتیب با افزایش جمعیت، خدمات و امکانات هم باید افزایش پیدا کند که متأسفانه این شهرک امکاناتاش محدود و از سرانه‌ها محروم است.»
- آسفالت، نخستین قدم برای آبادانی شهرک
به باور ساکنان شهرک الهیه غرب، امکانات شهری در این شهرک صفر است. حتی اهالی از داشتن خدمات و امکانات اولیه برای زندگی مانند حمل‌ونقل عمومی، مدرسه، درمانگاه و... هم محروم هستند. «سیدمحمود طباطبایی»، شورایاری محله شریف، نخستین مشکل اهالی این شهرک را آسفالت نبودن معابر و خیابان‌ها می‌داند و در این‌باره می‌گوید: «اهالی برای داشتن ابتدایی‌ترین امکانات زندگی شهری باید مشکلات و سختی‌های زیادی را تحمل کنند.
نزدیک به ۷ سال است که ۵۰۰ خانوار در این شهرک زندگی می‌کنند و هنوز برای آسایش این خانوارها، امکاناتی فراهم نشده است. این شهرک فاصله بسیار کمی از بزرگراه و خیابان‌های اصلی منطقه ۲۲ دارد، اما تنها یک یا ۲ کوچه آن به تازگی آسفالت شده است. همچنین ساکنان مجبور هستنند برای تردد از وسایل نقلیه شخصی خود استفاده کنند. برخی از ساکنان وسیله ندارند و این تازه آغاز مشکلات آنها است. به سبب بارندگی، خیابان‌های این شهرک به دریاچه تبدیل می‌شود و همین موضوع رفت‌وآمد را برای اهالی سخت‌تر می‌کند. تا زمانی‌که این شهرک آسفالت نشود، از فراهم شدن امکانات شهری خبری نخواهد بود. برای همین اولویت و مطالبه شهروندان از مسئولان، آسفالت کردن این شهرک است.»
- شهرداری پای کار است!
یکی از دغدغه‌های مدیران شهری منطقه در شهرک الهیه، اجرای عملیات‌های زیرساختی و بهینه‌سازی معابر این شهرک است. در همین راستا همه جدول‌ها و نهرها معابر اصلی و فرعی این شهرک تا سال ۱۳۹۷ ساخته و زیرسازی و روکش خیابان‌های اصلی شامل دو معبر، تا سال ۱۳۹۸ انجام شده است و نیز ۵ معبر جدید الوند یک، الوند دو، البرز، سهند و سبلان نیز تا پایان سال به این شهرک اضافه خواهد شد. با توجه به درخواست‌های مکرر شهروندان شهرک الهیه غرب، خیابان‌های «زاگرس» و «الوند» که یکی از اصلی‌ترین معابر شهرک الهیه است، به بهره‌برداری رسیده است. همچنین فعالیت و خدمات‌های شهرداری منطقه به اجرای این عملیات ختم نشده و به تازگی اقدامات مهم دیگری در قالب طرح فوریتی با مشارکت همه نیروها و ابزارهای شهرداری‌های نواحی دیگر منطقه در حال انجام است.
«میثم کاسه‌گر محمدی»، شهردار ناحیه ۳ منطقه، درباره اجرای این طرح فوریتی که از سوی شهردار منطقه ابلاغ شده بود، می‌گوید: «در این طرح که هر هفته در یکی از محله‌های منطقه ۲۲ برگزار می‌شود، شهرداران نواحی، معاون امور اجتماعی و فرهنگی منطقه، معاون حمل‌ونقل و ترافیک منطقه و معاون فنی و عمران منطقه در برنامه‌ریزی، ساماندهی و اجرای کار، نظارت و حضور خواهند داشت.
در ابتدا، شهردار ناحیه از محله مورد نظر بازدید و پس از شناسایی و احصای مسائل و مشکلات ترافیکی، عمرانی، خدماتی و اجتماعی جلسه‌ای را با مدیر سرای محله، دبیر شورایاری و رؤسای سامانه ۱۳۷ و ۱۸۸۸ برگزار می‌کند. پس از شناسایی مشکلات و ارائه پیشنهادات از سوی مدیران مربوطه، جلسه‌ای با معاونان منطقه برای حل این مشکلات برگزار می‌شود. طرح فوریتی بازدید و رسیدگی به مسائل و مشکلات محله‌های منطقه ۲۲ با حضور و نظارت مستقیم «مرتضی رحمان‌زاده»، شهردار منطقه در شهرک الهیه واقع در ناحیه ۳ آغاز شد.
- ۲۰ میلیارد تومان هزینه آسفالت
تراکم ساخت در این شهرک، ۳ طبقه مسکونی متشکل از ۳ یا ۶ واحد به همراه یک طبقه پارکینگ و یک طبقه زیرزمین برای سالن اجتماعات یا برای مراسم خصوصی ساخت استخر و سونا (به‌صورت اختیاری) مورد استفاده قرار می‌گیرد. اغلب قطعات الهیه غرب مقدار کمی اصلاحیه خواهند داشت تا عرض معابر نسبت به نقشه اولیه عریض‌تر شود. به گفته محمدی، دسترسی‌های معابر در این شهرک، مسیر خاکی است که بر اساس بررسی‌های انجام گرفته برای آسفالت این معابر به بیش ۲۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است. این هزینه در توان ناحیه و حتی منطقه نیست که بتواند به یک‌باره همه خیابان‌ها را آسفالت کند. به همین دلیل این عملیات در شهرک الهیه غرب به مرور انجام می‌شود.
در همین راستا، طرح نظارت و فوریت شهرک الهیه برای یک روز در این شهرک اجرا و در این مدت، فعالیت و اقدامات عمرانی و خدماتی متعددی برای ساکنان و شهرک انجام شد. شهردار ناحیه ۳ در این‌باره توضیحات بیشتری ارائه می‌دهد: «هر معبر به نیروهای یک ناحیه شهرداری واگذار شد و آن ناحیه با گروه‌های نظافتی، خدمات شهری، فضای سبز و ماشین فوریت‌های ۱۳۷ و همه پتانسیل‌هایی که در اختیارشان بود، نسبت به پاکسازی، مناسب‌سازی و بازپیرایی محدوده مورد نظر اقدام کردند. این در صورتی است که سرانه‌های محدوده شهرک الهیه غرب هنوز از سوی تعاونی سازنده به شهرداری واگذار نشده است، اما شهرداری از سال گذشته با نگاه رسیدگی به شهروندی، فعالیت‌های متعددی را در دستور کار خود قرار داده است.
از جمله این اقدامات می‌توان به آسفالت معابر، احداث ۳ هزارمتر فضای سبز الهیه و نصب ست وسایل ورزشی و ست بازی برای کودکان اشاره کرد. همچنین امسال در فاز دوم توسعه فضای سبز نیز ۵ هزارمترمربع دیگر به این سرانه اضافه می‌شود. متأسفانه تا پیش از این به ساکنان این شهرک هیچ خدماتی ارائه نمی‌شد. در همین راستا، علاوه بر نصب ۷ مخزن زباله از سوی شهرداری ناحیه در سال گذشته، امسال نیز ۱۱ مخزن مکانیزه زباله دیگر هم جانمایی و نصب شد.
حتی به دنبال آن هستیم تا سوله ورزشی و بازار میوه و تره‌بار در این شهرک احداث کنیم تا اهالی بتوانند مایحتاجشان را از این بازار تهیه و تأمین کنند. حضور بیش از ۱۶۰ کارگر خدمات شهری و فضای سبز، استفاده از ماشین‌آلات مورد نیاز برای خاکبرداری، برداشت ضایعات و نخاله‌ها و اجرای طرح مکانیزاسیون خدمات شهری در زمینه رفت و روب و جمع‌آوری زباله‌ها، مبارزه با جانوران موذی، لایروبی نهرها و پاکسازی مسیل‌ها و جوی‌ها از جمله اقداماتی است که در طرح فوریتی با جدیت بیشتری انجام شد. همچنین سایر معاونت‌های منطقه ۲۲ در حوزه‌های فنی و عمرانی، شهرسازی و معماری، حمل‌ونقل و ترافیک و اجتماعی و فرهنگی نیز هریک در حیطه وظایف و مسئولیت‌های خود در این طرح فوریتی حضور داشتند.»
- وعده‌هایی که عملی نشد
اغلب ساخت‌وسازها در منطقه ۲۲ به شرکت تعاونی‌های نهادها تعلق دارد. شهردار ناحیه ۳ در این‌باره می‌گوید: «براساس توافق‌های صورت گرفته با شهرداری، این تعاونی‌ها موظفند تا زمین‌هایی را که مساحت آنها بیش از هزارمترمربع است، تعیین تکلیف ملکی و آسفالت کنند. یعنی قاعده ۳۰ به ۷۰ را باید رعایت و بخشی از زمین‌ها را برای تأمین سرانه به شهرداری واگذار کنند.
شهرک الهیه غرب به تعاونی «شماره ۲ راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران» تعلق دارد. تاکنون ۳۰۰ واحد در این شهرک ساخته شده و هنوز بیش از ۳۰۰ واحد دیگر ساخته نشده است و این زمین‌های تفکیک شده به‌صورت بایر رها شده‌اند. در واقع هنوز این شهرک شکل نگرفته است. تعاونی شرکت راه‌آهن، سال‌های گذشته توافق ۳۰ به ۷۰ را قبول نکرد، به همین دلیل قرار بود خودشان این سرانه‌ها را تأمین کنند. اکنون چندین سال است که شهروندان در این خانه‌ها ساکن شده‌اند و شاهد مطالبه‌گری و خواسته‌های به حقشان برای تأمین سرانه‌های ۷ گانه شهری هستیم.
اما پس از گذشت این همه سال می‌گویند ما نمی‌توانیم این بخش‌ها را بسازیم و می‌خواهیم زمین‌ها را تحویل شهرداری بدهیم، یک سال از این تصمیم می‌گذرد و شهرداری همچنان منتظر است تا آنها زمین‌ها را واگذار کنند تا بتواند برای آبادانی این شهرک و تأمین نیازهای خدماتی و رفاهی شهروندان اقدام کند، با این وجود خدمات‌دهی به این شهرک را آغاز کرده است. این درست است که تعاونی به تعهدات خود عمل نکرده است ولی ساکنان این شهرک مانند اعضای خانواده خودمان هستند. برای همین شهرداری تنها به واسطه مردم و ساکن شدن آنها در این شهرک به آنها خدمات ارائه می‌دهد. ما به وظایف ذاتی خود عمل کردیم و امیدوارم که مردم هم پیگیر باشند و بتوانند از تعاونی، مطالباتشان را وصول کنند و هرچه سریع‌تر به امکاناتی که لیاقت آنها است، دست پیدا کنند.»
- ارتباط دوسویه
مشارکت دارای ۲ بعد فعال و غیرفعال است؛ مشارکت فعال حق شهروندان و مشارکت غیرفعال وظیفه آنها تلقی می‌شود و روند بلوغ فرهنگ شهرنشینی در این ابعاد شکل می‌گیرد. به باور شهردار ناحیه ۳، شهروند فعال فردی است که مشارکت را حق خود می‌داند. فرض بر این است که آگاهی ساکنان شهر در گرو تبدیل شدن به شهروندان آگاه، فعال و مشارکت جو است.
به همین دلیل همان قدر که شهروندان از شهرداری و ارگان‌های خدمات‌رسان انتظار دارند، خود نیز باید برای محقق شدن و نگهداشت خواسته‌هایشان تلاش کنند. مشارکت در مدیریت شهر سبب افزایش نوآوری و ابتکار می‌شود. زیرا مردم به موجب قرارگرفتن در بطن امور درمی یابند که چگونه خواسته‌های خود را شناسایی، سپس اولویت‌بندی و سرانجام راه‌حل‌های پیشنهادی را ارائه کنند. همچنین به سبب مشارکت مردم در فرایند مدیریت شهری، مدیران بهتر می‌توانند مسائل و نارسایی‌های موجود را بشناسند و برای رفع آنها اقدامات لازم را انجام دهند.»
- نگهداشت شهر و رضایتمندی شهروندان
براساس طرح نظارتی و فوریتی محله‌ها، از این پس قرار است شهردار منطقه کاملاً سرزده از محله‌ها بازدید و با جدیت بیشتری شیوه اجرای طرح را در محله‌ها کنترل کند. «مرتضی رحمان‌زاده»، شهردار منطقه، درباره این اقدام می‌گوید: «شهرک الهیه به‌عنوان نخستین نقطه برای اجرای طرح نظارت و فوریت محله‌ها انتخاب و به ۵ پهنه فرضی تقسیم شد. در همین راستا هریک از شهرداران نواحی با امکانات و منابع موجود اقدام به رفع مسائل و مشکلات عمرانی، ترافیکی، خدمات شهری و... کردند. هدف اصلی شهرداری از اجرای این فوریت‌ها، تمرکز ویژه درباره نگهداشت شهر و همچنین ارتقای میزان رضایتمندی شهروندان نسبت به خدمات ارائه شده است.
در نتیجه این بازدیدهای مستمر از نواحی ۶ گانه و محله‌ها، معابر و رفع بهنگام مشکلات، کاهش چشمگیر پیام‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ و نیز رضایتمندی بیشتر شهروندان از فعالیت‌های اجرایی منطقه را به دنبال داشته است. همچنین بخش قابل توجهی از پروژه‌هایی که در منطقه کلید خواهد خورد از طریق درخواست‌های شهروندان است که در شورایاری‌ها مطرح می‌شود. از سوی دیگر هر یکشنبه باید شهرداران نواحی به همراه شورایاران از محله‌ها بازدید میدانی داشته باشند تا نواقص و مشکلات احصاء شوند.»