همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: شهردار جدید در همین مدت کم با عملکرد خوب و برنامه‌هایش توانسته است رضایت شورایاران و شهروندان منطقه را جلب کند. حدود ۳ ماه از آغاز به کار شهردار جدید می‌گذرد که به سراغش رفتیم تا با توجه به شناختی که در این مدت از منطقه ۲۱ پیدا کرده است، با دیدگاهها و برنامه‌های او بیشتر آشنا شویم. توسعه حمل‌ونقل پاک، اجرای پروژه‌های کوچک مقیاس محله‌محور، مسئولیت‌های اجتماعی صنایع، تبدیل منطقه از معبر به مقصد و تمرکززدایی از «تهرانسر» با توجه به توسعه دیگر محله‌ها از جمله مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های کلانشهردار جدید منطقه است که همشهری محله درباره آنها با رجب‌زاده به گفت‌وگو نشسته است.
فرصت‌ها و تهدیدهای منطقه از دیدگاه شما چیست و چه برنامه‌هایی برای آنها دارید؟
برای اینکه برنامه‌ای راهبردی برای منطقه داشته باشیم که به سبب آن بتوانیم آینده منطقه را تضمین کنیم، باید فرصت‌ها و تهدیدها و همچنین نقاط ضعف و قوت آن را خوب بشناسیم. موقعیت جغرافیایی منطقه ۲۱ به شکلی است که در خود، نقاط ضعف، قوت، فرصت‌ها و تهدیدهای بسیاری دارد. منطقه ما در ورودی غرب شهر تهران واقع شده است. به دلایل و اهداف گوناگون روزانه جمعیت زیادی از شهرها و استان‌های همجوار، وارد منطقه و از آن خارج می‌شوند. از محور جنوب غربی پایتخت یعنی از «شهریار» و «قلعه حسن خان» یا «شهر قدس» و دیگر شهرک‌های اقماری تهران، هر روز جمعیت قابل توجهی به منطقه می‌آیند. این عبور جمعیت خود هم یک فرصت است و هم یک تهدید محسوب می‌شود. فرصت از این منظر که حضور جمعیت می‌تواند سبب توسعه، پیشرفت و جذب سرمایه شود.
از آن سو، پیش پا افتاده‌ترین تهدیدش این است که این میزان خودروهای سبک و سنگین که از معابر ما عبور می‌کنند، هم در زمینه ترافیک آسیب زا است و هم آلودگی هوا را به دنبال دارد و همچنین موجب فرسودگی معابرمی شود. همجواری با صنعت هم یکی دیگر از فرصت‌ها و تهدیدهایی است که با آن روبه‌رو هستیم. البته صنعت پیش‌تر و جلوتر از سکونت، پایش به منطقه ۲۱ باز شده است. داشتن یک استراتژی برای مدیریت این همجواری بسیار مهم است. اگر ما نتوانیم برای این ویژگی منطقه برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم بی‌شک هم صنعت در عذاب خواهد بود و هم سکونت.
همجواری ما با فرودگاه و هواپیماهایی که به شکل مداوم از آسمان منطقه عبور می‌کنند نیز یکی دیگر از فرصت‌ها و تهدیدهایی است که مشکلاتی مانند آلودگی‌های صوتی و هوا را به دنبال دارد یا می‌تواند آبستن حوادثی باشد که ممکن است در هنگام فرود و فراز هواپیماها اتفاق بیفتد که سال‌های گذشته نمونه آن را در مناطق همجوار شاهد بودیم. فرودگاه نیز یکی دیگر از همین فرصت‌ها و تهدیدها به شمار می‌رود که می‌توان از آن برای توسعه منطقه استفاده کرد. یا زمین‌های باز و بایر زیادی در منطقه وجود دارد که هم می‌تواند تهدید باشد و هم فرصتی برای توسعه و جذب سرمایه است. اینها همه مواردی هستند که جزو ویژگی‌های منطقه ۲۱ به حساب می‌آیند و ما باید برای استفاده بهینه از آنها برنامه داشته باشیم.
مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های شما در منطقه ۲۱ چیست؟
مناطق مختلف در شهری مانند تهران، موقعیت‌های جغرافیایی و ویژگی‌های متفاوتی دارند و هیچ‌کدام یک شکل نیستند. بنابراین نمی‌توان همان برنامه‌ای را که در دیگر مناطق اجرا می‌شود، در اینجا هم اجرا کرد. ما برنامه واحد خود را داریم که برنامه‌ای مهم و متفاوت با سایر مناطق تهران است. هر منطقه ویژگی خاص خود را دارد. ما حتی با منطقه ۹ که روزگاری قسمتی از آن بودیم هم متفاوت هستیم. منطقه ۲۱ با مناطق ۵ و ۲۲ که همسایه و هم مرز هستند نیز تفاوت‌های زیادی دارد.
بنابراین باز هم تأکید می‌کنم که برای موضوع‌های مختلف منطقه باید برنامه داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما، توسعه حمل‌ونقل پاک است. برای این منظور، یک مسیر دوچرخه‌سواری که با احداث یک پل روی بزرگراه «شهید فهمیده» (بزرگراه تهران ـ کرج) به منطقه ۲۲ متصل می‌شود، هم طراحی شده و درحال اجرا شدن است. جبران کمبود منطقه در سرانه‌های مختلف نیز از دیگر مواردی است که روی آن تأکید و برایش برنامه داریم. همچنین جلب همکاری و مشارکت صنایع در قالب مسئولیت‌های اجتماعی می‌تواند به توسعه و پیشرفت منطقه کمک کند. البته نمی‌خواهیم این موضوع را در حد ساختن یک بوستان یا آسفالت کردن یک معبر تقلیل دهیم. ما به دنبال کارهای و اهداف بزرگ‌تری هستیم و در راستای «مسئولیت‌های اجتماعی صنایع» انتظارمان از کارخانه‌ها و شرکت‌ها بیش از اینها است.
پروژه‌های اولویت‌دار شما در منطقه چیست و به دنبال اجرایی و عملیاتی کردن چه طرح‌هایی هستید؟
باید به این نکته توجه داشته باشیم که کار عمرانی حتماً نباید یک ابر پروژه با بودجه بسیار سنگین باشد. گمان می‌کنم لازم است درباره مفهوم و معنای پروژه یک بازنگری داشته باشیم. برای یک بازنشسته ساکن یکی از محله‌های منطقه که رفت‌وآمد روزانه و زندگی‌اش اغلب در همین محدوده خلاصه می‌شود، شاید ساخته شدن یک تونل یا پل روگذر فرامنطقه‌ای اهمیت چندانی نداشته باشد. برای خیلی‌ها اهمیت آسفالت کوچه و خیابان‌شان، جدول سر خیابان که هر روز با آن دست به گریبان هستند یا جایی فرهنگی و تفریحی در محله که بتوانند چند ساعتی را در آنجا بگذرانند، از پروژه‌های بزرگ و فرامنطقه‌ای بیشتر است. بر همین اساس، برای ما پروژه‌های «محله‌محور» در اولویت قرار دارد و بر این باور هستیم که حل کردن مشکلات به ظاهر کوچک یک محله، اثر بخشی بیشتری دارد و رضایت شهروندان بیشتر جلب می‌شود. در کنار پروژه‌های مانند پروژه «دوگاز» که درحال انجام است، توجه ویژه و خاصی به پروژه‌های محله‌محور داریم.
یکی از موضوع‌هایی که همواره مورد تأکید شما قرار دارد، تبدیل منطقه ۲۱ از معبر به مقصد و هدف سفرهای درون‌شهری است. برای این منظور چه برنامه و راهکارهایی دارید؟
ما چه در حوزه گردشگری و چه در حوزه رفاهی و تفریحی جزو مناطق هدف نیستیم. منطقه ما، از نظر سرانه فضای سبز، دومین منطقه تهران است، اما یک پارک فرامنطقه‌ای که همه منطقه ۲۱ را با آن بشناسند، نداریم. روزانه تعداد زیادی مسافر برای تجارت، داد و ستد و کار با صنایع منطقه، به اینجا می‌آیند اما برای اقامت و استراحت مجبور می‌شوند تا مرکز شهر بروند.
اگر کسی نخواهد برای رفت‌وآمد به یک هتل در مرکز شهر این همه زمان از دست بدهد و پشت ترافیک نماند، باید چه کند؟ چرا اینجا حتی یک هتل و مرکز اقامتی و رفاهی وجود ندارد؟ چرا منطقه‌ای به این وسعت و بزرگی نباید حتی یک سالن سینما داشته باشد؟ البته مخاطب این سؤال‌ها ما هستیم و باید به این چراها پاسخ دهیم. برنامه و هدفمان این است که به این نیازها که از سال‌های گذشته مغفول مانده است، توجه کنیم و به آنها پاسخ دهیم. «شهر موزه صنعت ایران» یکی از برنامه‌های ما در همین راستا است. منطقه ۲۱ این قابلیت و ظرفیت را دارد که به جای معبر و محل گذر بودن، یکی از مناطق هدف و مقصد در شهر تهران باشد و تحقق این موضوع یکی از اهداف اصلی ما به شمار می‌رود.
سیاست ما تمرکززدایی از تهرانسر است
اغلب جمعیت و امکانات منطقه ۲۱ در محدوده تهرانسر متمرکز شده است و همین زمینه گلایه‌های بسیاری از شهروندان محله‌های دیگر منطقه را به دنبال داشته است. شهردار منطقه در این‌باره می‌گوید: «از همان ابتدا، هسته اصلی منطقه ۲۱ در محدوده تهرانسر شکل گرفته و طی سال‌های گذشته اغلب امکانات و غالب جمعیت منطقه در این محدوده متمرکز شده است. حدود ۱۵۰ هزار نفر از جمعیت منطقه در تهرانسر سکونت دارند و کمتر از ۱۰۰ هزار نفر دیگر در محله‌های دیگر پراکنده هستند. طبیعی است که امکانات به جایی می‌رود که جمعیت باشد و جمعیت هم در جایی بیشتر است که امکانات دارد.
همان‌گونه که اشاره کردید اغلب اداره‌ها از جمله شهرداری منطقه و همچنین مراکز تجاری، خدماتی، تفریحی و رفاهی در تهرانسر متمرکز شده‌اند و ساکنان دیگر محله‌ها ناچار هستند تا برای دسترسی به آنها تا تهرانسر بیایند. این موضوع در یک بازه زمانی طولانی شکل گرفته است و دست‌کم در کوتاه‌مدت نمی‌توان آن را تغییر داد. سیاست و هدف‌گذاری ما تمرکززدایی از تهرانسر است و برای این منظور پروژه‌هایی که برای سال ۱۴۰۰ تعریف شده، همه محله‌ها در آن دیده و لحاظ شده‌اند. برای سال آینده در تمامی محله‌ها پروژه‌های عمرانی داریم و تنها بر روی تهرانسر یا چند محله متمرکز نشده‌ایم. گمان می‌کنم اجرای پروژه‌های محله‌محور در این‌باره می‌تواند مؤثر باشد. به هرحال وقتی مشکلات و کمبودهای محله‌های دیگر به مرور برطرف شود، ساکنان آنها به دنبال زندگی در تهرانسر نخواهند بود و از سوی دیگر، میزان مهاجرت و سکونت در این محله‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. البته این امر مستلزم برنامه‌ای طولانی و بلندمدت است.»