تاریخ انتشار: ۲۹ تیر ۱۳۸۷ - ۱۴:۰۴

ترجمه ستاره سمائی: محققان کشف کرده‌اند که چگونه سوگواری باعث تحریک قسمتی از مغز می‌شود که با احساسات مربوط به پاداش در ارتباط است.

یافته جدید:

غم و غصه آن قسمت از مغز را فعال می‌کند که با احساسات مربوط به پاداش در افرادی که اصطلاحا دچار غم و غصه پیچیده شده‌اند، در ارتباط است. اندوه پیچیده عبارتی روانپزشکی است که مربوط به حالت غمگینی است که تا مدت‌های طولانی در افراد عزادار، باقی می‌ماند.

توضیح:

گروهی از متخصصان اعصاب و روانپزشکان در UCLA ثابت کرده‌اند الگوی فعالیت مغزی در افرادی که از اندوه پیچیده رنج می‌برند، نسبت به آنچه در افراد دیگری دیده شد که با گذشت زمان از میزان اندوه آنها کاسته می‌شود، تفاوت برجسته‌ای دارد.

در افراد مبتلا به اندوه پیچیده، یادآوری عزیز از دست رفته باعث تحریک قسمتی از هسته مغز می‌شود؛ ناحیه‌ای در مغز که وقتی فرد احساس پاداش گرفتن را تجربه می‌کند، فعال می‌شود.

مراحل تحقیق:

در این پژوهش 23 زن  که 11 نفر از آنان غصه پیچیده داشتند و 12 نفرشان نیز دچار اندوه غیرپیچیده بودند، شرکت داشتند و همه آنها در عرض 5 سال گذشته، مادر یا خواهرشان را بر اثر ابتلا به سرطان سینه از دست داده بودند.

مری‌فرانسیس اوکانر، بانی این تحقیق، پروفسور روانپزشکی در مرکز ایمونولوژی ناراحتی‌های عصبی UCLA می‌گوید: «چنین غمی برای برخی از این خانم‌ها بسیار سخت بود چراکه آنها واقعا به عضو از دست رفته خانواده وابسته بوده‌اند.»

او می‌افزاید: اندوه و غصه معمولا با این حقیقت هم ترکیب می‌شود که احتمال ابتلا به سرطان سینه در کسانی که خویشاوندی مبتلا داشته‌اند، بیشتر می‌شود.

هر یک از زنان شرکت‌کننده در این پژوهش، ماجرای مرگ مادر یا خواهر خود را با محققان در میان گذاشتند و عکسی از عزیز از دست رفته خود را نیز در دسترس‌شان قرار دادند. 

محققان تعدادی اسلاید شامل عکس‌ها به همراه کلمه‌ای که ماجراهای زنان را تداعی می‌کرد، مثل «غده» یا «یادبود» به شرکت‌کنندگان نشان دادند و تعدادی عکس از افراد غریبه به همراه کلمات خنثی نیز به همان ترتیب برای آنها نمایش داده شد.

همچنین یک MRI تابعی (fMRI) -که جریان خون در مغز را نشان می‌دهد-  فعالیت مغز این زنان را حین تماشای متوالی عکس‌ها اندازه‌گیری می‌کرد.

در هر دو گروه، وقتی زنان به عکس مادر یا خواهر از دست رفته خود نگاه کردند، مکان‌هایی از مغزشان فعال شد که درد فیزیکی و هیجانی را احساس می‌کند.

اما زنانی که دچار اندوه بغرنج شده بودند، با دیدن این عکس‌ها (عکس مادر یا خواهر از دست رفته خود) قسمتی از هسته مغزشان هم فعال شد.

توجیه علمی:

به گفته اوکانر، یافته‌های این تحقیق در مراحل اولیه محققان را شگفت‌زده کرد، چون نتایج به دست آمده به نوعی دلالت بر این داشت که سوگواری می‌تواند به نوعی لذت‌بخش باشد! تحقیقات قبلی نشان داده بود وقتی فردی جایزه‌ای را که مشتاق آن است، از کسی دریافت می‌کند و جمله «این یک هدیه است»

در ذهنش تداعی می‌شود، مشتاقانه آرزو می‌کند هر چه زودتر آن پاداش را بگیرد و قسمتی از هسته مغزش نیز فعال می‌شود، همین موضوع باعث شده بود محققان بیشتر متعجب شوند.

آنچه هنوز نمی‌دانیم:

این تحقیق اولین مطالعه‌ای است که به مقایسه فعالیت مغز افراد مبتلا به اندوه پیچیده و اندوه غیرپیچیده می‌پردازد.

مطالعه حاضر تفسیرهایی عصب‌شناختی در ناراحتی‌های پایا را بیان کرده است که به‌طور کلی در 10 یا 20 درصد از افراد عزادار رخ می‌دهد.

اما مسائل زیادی در مورد نمود فیزیکی سوگواری وجود دارد که محققان هنوز به آنها پی نبرده‌اند برای مثال، ممکن است مناطق دیگر مغز نیز در این امر دخیل باشند.

همچنین این تحقیق فقط برای دستیابی به راه‌های درمانی مبتلایان به اندوه پیچیده آغاز شده است؛ بدون شک مطالعات عصب‌شناختی، روان‌شناسی و اپیدمیولوژیکی بیشتری مورد نیاز است.

www.LAtimes.com