همشهری آنلاین _ فاطمه عرفی : جز یک تعزیه که محرم امسال در پهنه رودکی روی صحنه رفت، دیگر هیچ نمایشی در پهنه رودکی که قرار است یکی از مراکز تئاتر خیابانی باشد، اجرا نشد. اما نمایشهای خیابانی جشنواره تئاتر فجر، شروعی برای این کار بود که امید میرود ادامه داشته باشد. با «ابوذر چهلامیرانی» عضو هیأتمدیره کانون نمایشگران خیابانی خانه تئاتر، درباره این پهنه و اجراهای خیابانی در دوران کرونا صحبت کردهایم.
در این روزهایی که اجرای صحنهای به دلیل کرونا میتواند خطرآفرین باشد، تئاتر خیابانی یکی ازگونههایی است که آن را زنده نگه میدارد. به نظرتان چرا بیشتر به اینگونه نمایشی پرداخته نمیشود و در این یک سال نمایشهای چندانی اجرا نشده است؟
همیشه از نمایشهای خیابانی استقبال میشود و علت اصلی این استقبال هم این است که این نمایشها برگرفته از زندگی مردم است. مردم درد و مشکل خودشان را در این نمایشها میبینند و با آن همذاتپنداری میکنند. ستاد ملی مقابله با کرونا هم برای نمایشهای صحنهای محدودیت و تعطیلی در نظر گرفت، اما نمایشهای خیابانی که در فضای باز اجرا میشوند، این مشکل را ندارند.
نخستین نمایشهایی هم که در یک سال گذشته پس از 7ـ 8 ماه تعطیلی اجرا شدند، نمایشهای خیابانی بودند. اما درباره اینکه چرا تعداد این نمایشها کم است، باید بگویم نمایشهای صحنهای تمام مراحل داوری و بازبینی را برای جشنواره میگذرانند و بعد بهتدریج در طول سال روی صحنه میروند. اما در مورد نمایشهای خیابانی اینطور نیست.
نمایشهای خیابانی این روند را طی نمیکنند. هنرمندان زحمت زیادی میکشند، نمایشی را مینویسند و تمرین میکنند، ولی فقط دو ـ سه اجرا در جشنواره میروند و دیگر سراغی از آنها گرفته نمیشود. با اینترتیب و روند، هنرمند راغب نیست نمایشهایی تولید کند که تعداد بازیگران زیاد و تجهیزات ویژه داشته باشد و بعد هم 3 یا 4 اجرا داشته باشد و تمام. بنابراین، وقتی اجرای عمومی ندارند، نمایش هم تولید نمیکنند. ضمن اینکه دبیرخانه تئاتر فجر تعداد محدودی نمایش صحنهای و خیابانی میتواند انتخاب کند.
نمایشهای اجرا شده در بخش خیابانی تئاتر فجر را دیدید؟
به دلیل اینکه در کانون نمایشگران خیابانی خانه تئاتر مشغول انجام مراحل ثبت این کانون هستیم، نتوانستم تعداد زیادی نمایش ببینم، ولی تعدادی که دیدم کیفیت خوبی داشتند و هنرمندان خوبی دور هم جمع شده بودند.
امسال نخستین سالی بود که در پهنه رودکی نمایش خیابانی اجرا شد. فکر میکنید پهنه رودکی که مرکز اجراهای خیابانی جشنواره بود، چه امکاناتی میتواند در اختیار تئاتر محیطی و خیابانی قرار دهد؟
هنرمندان تئاتر خیابانی و محیطی از روزی که طرح ایجاد این پهنه مطرح شد، بسیار خوشحال شدند. چون این پهنه میتواند میزبان دائمی برای اجراهای خیابانی باشد.
در کشورهای دیگر دنیا خیابانهایی به نام خیابان هنر هستند که برنامههای هنری مختلف و از جمله نمایش در آنها اجرا میشوند. در این کشورها مردم یک شهر میدانند در کدام روز در کدام خیابان میتوانند نمایش ببینند.
ما هم خیلی پیگیر بودیم که پهنه رودکی همچنین شکلی پیدا کند. یعنی در طول سال هر وقت که شهروندان دوست داشتند نمایش ببینند، بتوانند به این پهنه بیایند. امیدوارم که بهتدریج این اتفاق بیفتد.
به نظرتان این پهنه چطور میتواند باعث آشنایی و ارتباط بیشتر مردم با تئاتر خیابانی شود؟
این پهنه میتواند بسیار زیاد به ارتباط و آشنایی مردم با هنر کمک کند، به شرط اینکه حتماً در اجرای نمایشها و برنامهریزی و ایجاد امکانات از کسانی که کارشان این است، مثل دفتر تخصصی نمایشهای خیابانی، کانون نمایشگران خیابانی و هنرمندانی که سالها در این حوزه کار کردهاند، نظرخواهی شود.
در همین پهنه میتوانند جایگاههایی را به اجرای نمایشهای خیابانی اختصاص دهند. البته در زمینه منابع مالی مشکل داریم. برای رفع این مشکل هم وزارت ارشاد یا مرکز هنرهای نمایشی میتوانند با سازمانهای مختلف قرارداد ببندد و در زمینه تبلیغات یا مسائل دیگر کمک بگیرند.