همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل‌پور: از مجسمه مرد بارانی یک نسخه دیگر هم وجود دارد که در منطقه ۳ و مقابل بوستان «ملت» جا خوش کرده است. نسخه نخست و اصلی آن برخلاف جفت‌اش که بعدها ساخته و متولد شد، در این ۸ سال، حوادث مختلفی را تجربه و ماجراهای جالب و فراوانی را از سر گذرانده است. از خوردن برچسب انگلیسی و رفتن به تبعید تا تلاش نافرجام برای سرقت‌اش در دوره رونق مجسمه دزدی‌های تهران! مرد بارانی که ۲ سال پیش از تبعید به خانه برگشته بود، دوباره غیبش زده است و صحبت از کوچ اجباری آن از تهرانسر و شاید انتقالش به جای دیگری باشد. قرار است چه اتفاقی برای مرد بارانی که بسیاری آن را تنها نماد یا یکی از مهم‌ترین نمادهای تهرانسر می‌دانند، بیفتد؟ این سؤالی است که در این گزارش به دنبال پاسخی برای آن رفته‌ایم.
مرد بارانی سال ۱۳۹۲ به همت «ندا عبدی» مجسمه‌ساز جوان ساخته شد. «مصطفی سلیمی»، شهردار وقت منطقه ۲۱ که از اواخر سال ۱۳۹۰ به این سمت منصوب شده بود، سفارش ساخت این مجسمه را داد. ساخت این مجسمه برنزی یک‌سال به طول انجامید و پس از تکمیل شدن در داخل بوستان «نرگس» در حاشیه میدان «کمال الملک» قرار گرفت. اما پس از مدتی برای محافظت از این مجسمه برنزی در برابر سرقت احتمالی، آن را به مقابل ساختمان شهرداری منتقل کردند. چند سال بعد یعنی سال ۱۳۹۴ در دوران شهردار بعدی منطقه، این مجسمه را از تهرانسر جمع کردند و به شهرک «غزالی» بردند.
«داود حاج اسفندیاری»، دبیر شورایاری وقت محله «باشگاه نفت»، درباره این جابه‌جایی به همشهری محله می‌گوید: «شهردار وقت منطقه می‌گفت این مجسمه با این چتر و کلاه و بارانی مانند مردان انگلیسی است! بعد اعلام کردکه می‌خواهند آن را به محله دیگری منتقل کنند و هرچه توضیح دادیم و درخواست کردیم که این کار را انجام ندهند، قبول نکردند و در نهایت مجسمه مرد بارانی از جایش برداشته شد و به بلوار شهرک غزالی رفت. در آنجا هم به بدترین شکل ممکن از این مجسمه نگهداری می‌شد. چتر مجسمه با اره جدا شده بود که با بی‌سلیقگی تمام، دسته آن را به بینی مجسمه جوش داده بودند! پس از بازگرداندن مجسمه از سازنده آن خواستند تا دوباره مرد بارانی را مرمت کند.
او با دیدن بلایی که سر مجسمه آورده بودن، بسیار ناراحت شد و گفت چرا همان زمان خبر ندادند تا تعمیرش کنم!؟ » با تغییراتی که در شهرداری تهران ایجاد شد و رفتن شهردار وقت و آمدن «حسن رحمانی» در شهریورماه سال ۱۳۹۶ با درخواست مردم و شورایاری دوباره مجسمه مرد بارانی به تهرانسر بازگشت و مقابل ساختمان شهرداری نصب شد.
- سوءقصد نافرجام به مرد بارانی!
مرد بارانی پس از بازگشت از تبعید در یکی ۲ سال پیش مورد سوءقصد هم قرار گرفت و سارقان قصد دزدیدن آن را درست از مقابل ساختمان شهرداری منطقه ۲۱ داشتند. حاج اسفندیاری ماجرای تلاش برای سرقت این مجسمه برنزی را این‌گونه شرح می‌دهد: «حدود ۲ سال پیش در نیمه‌های شب، یک وانت با انداختن زنجیر دور مجسمه و بکسل کردن آن قصد سرقت مجسمه را داشت که با توجه به محکم بودن فونداسیون و زیر بنای آن، گیر می‌کند و با بیرون آمدن نگهبان شهرداری که مسلح است، ماشین را رها می‌کنند و پا به فرار می‌گذارند. وقتی کلانتری ۱۵۱ تهرانسر استعلام می‌گیرد، مشخص می‌شود که نیسان وانت سرقتی بوده است. یک مجسمه برنزی «قوچ» نیز در آن سوی میدان بود که آن را هم به سرقت بردند.
اما از آنجا که فکرش را هم نمی‌کردند فونداسیون مجسمه مرد بارانی به این میزان محکم باشد، کارسارقان نافرجام باقی ماند. این مجسمه برنزی سال ۱۳۹۲ به مبلغ ۱۸۰ میلیون تومان خریداری شد و با توجه به ارزش هنری که دارد، امروز چند صد میلیون تومان ارزش دارد.» مرد بارانی پس از پشت سر گذاشتن این همه ماجرای عجیب و غریب چند وقتی بود که بی‌سر و صدا و آرام مقابل ساختمان شهرداری منطقه ۲۱ و در جوار میدان و سردیس «کمال الملک» روزگار می‌گذارند و چشم مردم محله و عابران به دیدنش عادت کرده بود که حدود یک هفته پیش دوباره از آنجا غیبش می‌زند! شایعات از جابه‌جایی دوباره آن و انتقالش از منطقه ۲۱ و حتی فروخته شدن آن حکایت دارد، اما پیگیری‌های ما از شهرداری نشان می‌دهد که مرد بارانی را برای تعمیر و مرمت برده‌اند. که امیدواریم به زودی به محل سکونت اصلی خود برگردد.
- برای تعمیر رفته، شاید برای همیشه!؟
معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۲۱ درباره جای خالی مجسمه مرد بارانی به همشهری محله می‌گوید: «مجسمه مرد بارانی آسیب دیده بود و نیاز به تعمیر و مرمت داشت. قرار است بلوار اصلی تهرانسر از بزرگراه «شهید لشکری» تا چهارراه «صدف» که میدان کمال‌الملک و فضای اطراف آن را هم در بر می‌گیرد، از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران تبدیل به پیاده محور و پلازای هنری شود. با توجه به این موضوع ممکن است دیوار نگاره‌ها، کفپوش و المان‌های این مسیر تغییراتی داشته باشند. این طرح در مرحله مطالعه همه جانبه قرار دارد و هنوز درباره برنامه و تغییرات احتمالی آن تصمیم‌گیری قطعی نشده است. به هرحال ما هم تابع تصمیمات کارشناسی افراد متخصص و هنری هستیم.
ممکن است تصمیم‌شان این باشد که مجسمه مرد بارانی از اطراف میدان کمال‌الملک به جای دیگری منتقل شود و یا سرجای پیشین خود بماند، هنوز هیچ چیز مشخص نیست و در حال حاضر مجسمه را برای تعمیرات منتقل کرده‌ایم.» مصطفی بیگی بر این باور است که فضای کنونی میدان کمال‌الملک تناسبی با نام آن ندارد: «نام میدان، کمال‌الملک است، اما سردیس آن لابه‌لای انبوهی از گیاهان و فضای سبز قراردارد و به سختی دیده می‌شود و نماد مرد بارانی یا «مادر و کودک» بیشتر درچشم هستند و به این صورت شاید بهتر بود نام این میدان را هم مرد بارانی یا مادر و کودک می‌گذاشتیم. گمان می‌کنم فضای میدان نیاز به اصلاح و تغییرات دارد. با این وجود، تابع تصمیمات و نظرات کارشناسان سازمان زیباسازی هستیم که اجرای این پروژه را برعهده دارند.» این‌گونه که به نظر می‌رسد، احتمالاً مرد بارانی منطقه ۲۱ برخلاف مرد بارانی بوستان ملت که سال‌ها است در آرامش و آسایش به سر می‌برد، باید خود را برای یک ماجراجویی تازه آماده کند.
- نماد امید و زندگی
«ندا عبدی»، سازنده مجسمه مرد بارانی و مجسمه‌های دیگری از جمله مجسمه «رئیسعلی دلواری» که در بوستانی با همین نام در حاشیه بزرگراه شهید لشکری نصب شده است، درباره این اثر زیبا که اکنون به یکی از نمادهای تهرانسر تبدیل شده، این‌گونه توصیف کرده است: «دوست داشتم‌کاری نو در مجسمه‌سازی انجام دهم که تنها یک مجسمه نبوده و حرفی برای گفتن داشته باشد. مرد بارانی‌کاری نو و تازه بود. مردی که از خواب بیدار شده است و رحمت و برکت خدا با بارش باران بر سرش می‌ریزد و روی چمن سبزی که نمادزندگی است، قدم برمی‌دارد. بیشتر دلم می‌خواست که امید و زندگی را در این اثر نشان دهم. قدمی که برمی‌داشت برایم مهم بود، چون نشانه‌ای از زندگی را در خود دارد.»