همشهری آنلاین_شقایق عرفی‌نژاد: بعضی از این فعالیت‌ها اردیبهشت‌ماه دوباره از سر گرفته شدند، اما برای بعضی دیگر مثل تئاتر این تعطیلی بیشتر طول کشید: نزدیک به یک سال. حالا کم‌کم تئاترها باز شده‌اند و نمایش‌ها با بازیگران کمتر و تماشاگر اندک اجرا می‌شوند. ۳۰ بهمن و ۳ اسفند هم ۲ نمایشنامه‌خوانی از یک گروه در فرهنگسرای شفق روی صحنه رفتند. اولی متنی بود از «محمدرضا کوهستانی» به نام «ژاکتی برای زمستان» و دومی «پوتین‌های عموبابا» نوشته «شهرام کرمی».
کارگردان این ۲ نمایشنامه‌خوانی «سعید خمان حاتمی» است که کارشناس هنری فرهنگسرا هم هست.
او درباره تمرین‌ها و آماده کردن این ۲ نمایش می‌گوید: «این نمایش‌ها را طی ۲ ماه و هفته‌ای یک یا ۲ جلسه تمرین کردیم. سعی کردیم در شرایط کرونا حضورمان را به حداقل ممکن برسانیم. ضمن اینکه بچه‌ها هم شاغل بودند و باید سرکار حضور پیدا می‌کردند و نمی‌توانستند بیشتر از این در تمرین‌ها حضور داشته باشند. در این شرایط تمرین کردن سخت است. در طول تمرین‌ها سعی کردیم کاملاً موارد بهداشتی را رعایت کنیم. در یکی از اتاق‌های فرهنگسرا تمرین کردیم و بعد از مدتی هم در سالن آمفی‌تئاتر مجموعه کار را ادامه دادیم که فضای بازتری داشت و با شرایط بهتری می‌شد تمرین کرد.»
او از روز خاص اجرا هم می‌گوید: «در این شرایط کرونا، تماشاگر تئاتر بسیار کم شده است. در سالن‌های حرفه‌ای که مراکز اصلی اجرای تئاتر هستند، ریزش بسیار زیاد است. در فرهنگسراها هم که چندمنظوره هستند و سالنشان مختص تئاتر نیست، این ریزش طبیعی است که بیشتر است. ولی با تبلیغات و اطلاع‌رسانی‌هایی که انجام شد، روز اجرا تعداد تماشاگر قابل قبول بود. البته ظرفیت یک‌سوم سالن را برای حضور تماشاگر در نظر گرفتیم. اتفاقاً روز اجرا هوا هم بارانی بود. با وجود این، استقبال خوبی شد و ما به‌عنوان گروه اجرا راضی بودیم. بازخورد تماشاگران هم خوب بود. نظر بیشتر آنها مثبت بود و انرژی خوبی از مخاطب دریافت کردیم.»
- گروه اجرایی
تئاتر البته حاصل کار یک گروه است. خمان درباره گروهی که با آنها این نمایشنامه‌خوانی‌ها را اجرا کرده است، می‌گوید: «گروه بازیگران این نمایشنامه‌خوانی‌ها بیشتر در زمینه تولید داستان‌های صوتی و خواندن رمان‌ها و تولید پادکست فعالیت می‌کنند. از طریق مدیریت فرهنگسرا با سرپرست گروه، آقای آشتیانی، آشنا شدم و با توجه به سابقه گروه پیشنهاد دادم نخستین کارهای ما در زمینه خوانش نمایشنامه باشد که بچه‌ها در آن تخصص دارند. ضمن اینکه شرایط هم برای اجرا چندان مناسب نیست.»
او البته این ۲ کار را شروع کار گروه می‌داند و امیدوارند با از بین رفتن کرونا اجراهای بیشتری داشته باشند.
- نقش فرهنگسراها در گسترش تئاتر
خمان معتقد است فرهنگسراها از چند جنبه می‌توانند به معرفی تئاتر به مخاطب و گسترش آن در محله‌های مختلف کمک کنند: «یکی از مهم‌ترین کارهایی که فرهنگسراها به‌عنوان کانون‌های محلی هنری در زمینه تئاتر می‌توانند انجام دهند، آموزش است. فرهنگسراها با تمرکز بر آموزش که بیشتر در حوزه کودکان و نوجوانان است، می‌توانند در محله‌ها تأثیرگذار باشند. اینکه در این مراکز آموزش بیشتر در حوزه کودکان و نوجوانان است تا بزرگسالان، باعث می‌شود خانواده‌های حضور بیشتری در فرهنگسراها داشته باشند که اتفاق خوبی است. فکر می‌کنم در کلاس‌های آموزشی می‌توان به این بچه‌ها که در سن یادگیری هستند، یاد داد که چطور تولید فکر کنند. این آموزش می‌تواند با تمرکز بر بازیگری و کارگردانی انجام شود.
درست است که به نظر می‌رسد در این سنین بچه‌ها آمادگی انجام چنین فعالیت‌هایی را ندارند، اما تجربه نشان می‌دهد اتفاقاً خیلی از آنها هم در این زمینه بااستعداد هستند و دوست دارند مثلاً در زمینه نویسندگی تجربه و کار کنند.»
او اجرای مستمر تئاتر را برنامه دیگری می‌داند که فرهنگسراها می‌توانند با دنبال کردن آن به گسترش تئاتر کمک کنند: «اجرای تئاتر در فرهنگسراها بسیار مهم و کارآمد است. البته به شرط اینکه ممتد و همیشگی باشد. این کار باعث می‌شود تئاتر در فرهنگسراها مخاطب دائمی پیدا کند؛ کسانی که منتظرند کارهای جدید
ببینند.» خمان نکته دیگری را هم یادآوری می‌کند: «مسئله دیگری که می‌شود روی آن کار کرد ایجاد بانک اطلاعاتی است. به این معنا که می‌توان اطلاعات مخاطبانی را که به فرهنگسرا می‌آیند، جمع‌آوری کرد و اخبار کارهای هنری را به اطلاعشان رساند. این کار باعث می‌شود فرهنگسراها تبدیل به کانون‌های مهم و پرمخاطب هنری شوند.»
او از فعال شدن کانون‌های فرهنگسراها هم صحبت می‌کند و می‌گوید می‌توان بیشتر روی کانون‌های مختلفی که در فرهنگسراها هستند، تمرکز کرد؛ کانون‌هایی که با افرادی خارج از فرهنگسرا تشکیل و اداره شوند: «به‌عنوان مثال، در زمینه تئاتر، کسانی که بیرون از فرهنگسراها در این حوزه فعالند، می‌توانند در این کانون‌ها حضور داشته باشند تا پلی بین فرهنگسراها و فضاهای حرفه‌ای تئاتر ایجاد شود. فرهنگسراها با وجود این افراد با تئاتر روز و اندیشه‌های جدید در تئاتر آشنا می‌شوند.»
- ارتباط اهالی با فرهنگسرا
خمان معتقد است در گذشته ارتباط مناسبی بین فرهنگسرای شفق و اهالی محله وجود داشت و توضیح می‌دهد: «چند سال پیش که جشنواره تئاتر شهر را برگزار می‌کردیم و بخشی از نمایش‌های خیابانی در این فرهنگسرا اجرا می‌شد، مردم ارتباط خوبی با فرهنگسراها و نمایش‌ها داشتند، ولی طی ۲ سال سیاست فرهنگسرا به سمتی رفت که تئاتر در آن جایگاه چندانی نداشت. حالا با حضور مدیریت و گروه جدید، قصد داریم تئاتر را در فرهنگسرا فعال‌تر کنیم. خودمان شروع کرده‌ایم و گروه‌های دیگری را هم دعوت کرده‌ایم تا کارهایشان را برای اجرا آماده کنند. چند نمایش محیطی هم داشتیم. با توجه به این کارها، به نظرم ارتباط مطلوبی با مخاطب در حال شکل گرفتن است.»