همشهری آنلاین _ مریم باقرپور:در یک محله دیوارها نقاشی می‌شوند و در محله‌ای دیگر درخت می‌کارند. بیشتر این فعالیت‌ها از سوی مدیریت شهری انجام می‌شود، اما در محله «حصارک» در منطقه ۵، برای ارتقای زیبایی علاوه بر مدیران شهری، شهروندان هم دست به کار شدند و با کمک هم طرح‌هایی را به اجرا گذاشته‌اند که می‌توان به ساخت مخازن و نقاشی آنها، جمع‌آوری زباله‌ها از معابر و... اشاره کرد. آخرین فعالیت هم نقاشی یکی از دیوارهای محله با مشارکت تشکل‌های مردمی و معلولان بوده است. معلولانی که برخی حتی هفته‌ها و ماه‌ها از خانه‌شان خارج نشده بودند، اما با شوق بسیار برای رنگ‌آمیزی دیوار در محل برپایی برنامه حاضر شدند و نقش «پرواز» را بر دیوار محله‌شان حک کردند. در یکی از روزهای حضور معلولان و زمانی که طرح نقش پرواز روی دیوار ۵۰ متری رو به پایان بود، به محله حصارک رفتیم.
از نیمه‌های خیابان «شاهد» محله حصارک، دیوار نقاشی شده خودنمایی می‌کند. محل دیوار رنگ‌آمیزی شده تا چند هفته پیش سنگی بود، اما اکنون به رنگ آبی درآمده و نقش‌های پرنده در گوشه و کنار آن کشیده شده است. عده‌ای در حال رنگ کردن بال‌های پرنده‌ها هستند. برخی روی ویلچر نشسته‌اند و قسمت‌های پایین را رنگ می‌کنند و برخی دیگر مشغول رنگ‌آمیزی بخش‌های بالای دیوار هستند. «میترا امیری»، مدیر محله حصارک هم به کار، نظارت دارد وگاه قلم به دست می‌شود.
این برنامه به پیشنهاد او و با مشارکت تشکل‌های مردمی مانند «آرامش روان» و مجتمع «مهرگان» و معلولان محله اجرایی شده است. امیری، هدف از این فعالیت را ایجاد حس تعلق بین اهالی محله و عزت نفس در معلولان، زیباسازی و ایجاد رنگ‌بندی مناسب برای تأثیر مثبت در ذهن ساکنان محله می‌داند و می‌گوید: «این دیوار در گذشته، نمای ساده‌ای داشت. اما با موافقت و همراهی شهردار ناحیه ۳ و معاونانش توانستیم زمینه‌ای را فراهم کنیم تا استفاده بهینه‌ای ازدیوار شود. چون پیش از نقاشی دیواری، بخشی از خاک‌های بالای دیوار جمع‌آوری شد و حتی قرار است پس از نقاشی دیواری، بالای آن گلکاری انجام شود تا جلوه‌ای زیبا به محله بدهد.»
- حس رضایت در معلولان
برای رنگ‌آمیزی دیوار از «حسن» ۱۴ ساله تا «مهدی» ۴۵ ساله، اگرچه روی ویلچر نشسته‌اند اما با ذوق قلم به دست گرفته و تلاش می‌کنند تا به تنهایی یا با مشارکت مددکارسرای محله، یکی از بال‌های پرنده‌ها را رنگ کنند. امیری درباره دعوت از معلولان برای مشارکت در نقاشی دیواری می‌گوید: «انجام این کار اگرچه تاحدودی برای افراد توان‌یاب سخت است اما وقتی کسی مانند مهدی که ماه‌ها از خانه‌اش خارج نشده، در این طرح مشارکت می‌کند، در روحیه‌اش تأثیر مثبت می‌گذارد. یا می‌توان در «محمد» حس رضایت و شادی را دید. درحالی‌که واکنشی به هیچ چیز نشان نمی‌دهد و همه کارهایش از سوی مادر و پدرش انجام می‌شود، حتی همین حالا هم با مشارکت مادرش و ما باید قلم به دست بگیرد.»
- حضور اهالی در اجرای طرح
علاوه بر معلولان، اهالی و اعضای تشکل‌های مردمی هم در رنگ‌آمیزی دیوار مشارکت دارند. «مهری کمالی» یکی از اعضای تشکل آرامش روان است. او می‌گوید: «حضور در این برنامه به من انرژی می‌دهد و باور دارم هر بار که از مقابل این دیوار عبور کنم، حس خوبی پیدا می‌کنم. چون در زیباسازی این بخش از محله مؤثر بوده‌ام و مطمئن هستم افراد دیگر هم همین حس را خواهند داشت.»
«بابک عظیمی» اگرچه طراح نقش روی دیوار است اما خودش مدام به دیگران کمک می‌کند: «پیش از این در برنامه‌هایی مانند رنگ‌آمیزی مخازن زباله و پاکسازی محله حضور داشتم و وقتی پیشنهاد رنگ‌آمیزی این دیوار مطرح شد، طرح «پرواز» را با پرنده‌هایی که در کوچه و کنار آن هستند به همراه «ققنوس» پیشنهاد دادم و پس از موافقت توانستیم با مشارکت هم آن را اجرایی کنیم.»
- افزایش امید به زندگی
نقاشی دیواری روی دیواری به طول ۵۰متر و ارتفاع ۳متر در حال انجام است و در حین اجرا هر فردی تلاش می‌کند، نقشی داشته باشد. حتی «فاطمه ولدی» به‌عنوان مددکار سرای محله تلاش می‌کند برای لحظه‌ای هم که شده قلم به دست معلولان محله بدهد. او می‌گوید: «در محله حصارک حداقل ۱۰ معلول جسمی و حرکتی داریم که شاید ماه‌ها از خانه‌شان خارج نشده‌اند و همه کارهایشان از سوی خانواده‌شان انجام می‌شود. اما امروز در اینجا حاضر شده‌اند و بی‌شک با این نوع برنامه‌ها امید به زندگی پیدا می‌کنند. به‌ویژه آنکه در محله ما بوستانی وجود ندارد که بتوانند از فضای آن استفاده کنند و به دلیل شیب تند معابر هم امکان تردد آسان برای معلولان وجود ندارد.»
- ققنوس متولد شد
رنگ‌آمیزی دیوار پس از ۳ روز فعالیت در نهایت به مراحل پایانی می‌رسد. «حسن تاجیک»، ۱۴ ساله، اگرچه از نخستین ساعت‌های روز به همراه خواهر و برادر کوچکش به محل آمده و نگه داشتن ویلچر روی شیب تند خیابان و نقاشی روی دیوار برایش آسان نبوده، اما تا آخرین مرحله در حال رنگ‌آمیزی است. او می‌گوید: «پس از ماه‌ها از خانه خارج شدم و خوشحالم که توانستم کمکی کنم تا دیوار محله‌ام قشنگ شود. اکنون هر وقت از کنار این دیوار عبور کنم به همه نشان می‌دهم که بال‌های پرنده‌ها را من رنگ کرده‌ام.» زیباترین صحنه برای همه حاضران زمانی است که حسن در میان بال‌های ققنوس، در حالی‌که بر روی ویلچر نشسته است، قلم‌موهایش را رو به بالا می‌گیرد و احساس شادمانی می‌کند.
- رضایت ۲ برادر با همه سختی‌ها
«محمد» و «مهدی چراغی»، ۲ برادر هستند که در برنامه رنگ‌آمیزی دیوار مشارکت کرده‌اند. آنها به گفته مادرشان (احترام‌السادات احمدی)، ماه‌ها است که از خانه خارج نشده‌اند و حتی به دلیل شیوع «کرونا» حاضر نبوده‌اند که به پزشک مراجعه کنند. اما برای نقاشی دیوار آمده اند: «کارهای محمد و مهدی را من و پدرش انجام می‌دهیم، چون هیچ حرکتی ندارند. اما وقتی فهمیدند که قرار است در این برنامه حضور داشته باشند، از صبح که آماده‌شان می‌کردیم، می‌شد شادی را در چهره‌شان دید. حالا هم اگرچه خسته شده‌اند اما گله نمی‌کنند چون مواقعی که ناراحت هستند و خسته می‌شوند، اذیت می‌کنند.»
- نقاشی کردن را دوست دارم
«راضیه املایی» دچار معلولیت ذهنی است و به گفته مادرش حتی قادر نیست تا انتهای کوچه را طی کند، چون مسیر بازگشت را گم می‌کند. اما با ذوق مدام از مسئولان می‌خواهد که قلم و رنگ به او بدهند تا بال دیگری از پرنده‌ای را رنگ‌آمیزی کند. او می‌گوید: «نقاشی کردن را دوست دارم. تا حالا مدرسه نرفته‌ام. اما دوست دارم نقاشی کنم و اکنون که می‌توانم‌کاری انجام بدهم، خوشحال هستم.»