همشهری آنلاین_حسن حسن‌زاده: اما شیوع ویروس کرونا و کاهش درآمدهای شهرداری باعث شد در عمل شماری از این پروژه‌ها به مرحله اجرا نرسند. با وجود این در سال ۱۴۰۰ شورای‌شهر تهران با افزایش اعتبار اولیه پروژه سراغ پروژه‌های توسعه محلی خواهد رفت؛ پروژه‌هایی که اگرچه مانند پروژه‌های کوچک مقیاس محلی با رویکرد محله‌محوری و مشورت اهالی و شورایاران معرفی می‌شوند اما در قیاس با پروژه‌های کوچک مقیاس، پروژه‌های تازه‌تر و شاخص‌تر محلی را هم دربرمی‌گیرند.
شورایاران محله‌های منطقه ۳ در روزهای پایان سال ۱۳۹۹ و پس از برگزاری جلسات متعدد با شهرداری نواحی به بررسی شاخص‌ترین معضلات محله‌ها پرداختند و آنها را در قالب پروژه‌های توسعه محلی به شهرداری معرفی کردند. در این گزارش به تعدادی از این معضلات و پروژه‌های پیشنهادی شورایاران محله‌های منطقه ۳ در قالب پروژه‌های توسع محلی سال ۱۴۰۰ پرداخته‌ایم.
- گره کور ترافیک در خیابان پورمشکانی
اگر مهم‌ترین معضلات محله قبا را از اهالی این محله جویا شویم بدون تردید معضل ترافیکی خیابان پورمشکانی و شریعتی در صدر فهرست مشکلات محله قرار می‌گیرد. اگرچه خیابان پورمشکانی از دیرباز با این مشکل ترافیکی دست به گریبان بود اما چند سال پیش و همزمان با آغاز طرح تعریض خیابان، اهالی به حل این معضل همیشگی امیدوار شدند.
با وجود این تعریض کامل این خیابان به دلیل باقی ماندن ۲ ملک در تقاطع خیابان شریعتی نیمه‌تمام مانده است. «محمدحسن صبوری» جانشین دبیر شورایاری محله قبا می‌گوید: «اگرچه خیابان پورمشکانی در نگاه اول یک خیابان فرعی در دل خیابان شریعتی است اما حوالی غروب و همزمان با اوج ترافیک، بار ترافیک محله‌های دروس، قلهک و بلوار شهرزاد به این خیابان فرعی منتقل می‌شود. طرح تعریض خیابان پورمشکانی سال‌ها پیش در دستور کار قرار گرفت اما ۲ ملک انتهایی این خیابان در تقاطع با خیابان شریعتی به دلیل قیمت بالا تملک نشده است.
در نتیجه با وجود تعریض بخش‌های زیادی از خیابان پورمشکانی، همچنان خروجی این خیابان یکطرفه به سمت شریعتی باریک است و در ساعات اوج ترافیک به مهم‌ترین معضل شماره یک محله تبدیل می‌شود.» ترافیک و راهبندان خیابان پورمشکانی علاوه بر رانندگان، گلایه همسایه‌ها را هم در پی دارد. «محمدرضا نجاتی» یکی از اهالی محله می‌گوید: «همسایه‌ها حالا دیگر به صدای بوق ممتد خودروهایی که از گرفتار شدن در این ترافیک عصرگاهی کلافه شده‌اند عادت کرده‌اند. اگر ۲ ملک انتهای خیابان تملک شود بخش زیادی از این معضلات حل خواهد شد.»
- اجرای پروژه‌های محلی با ۵۰درصد بودجه بیشتر
اهالی و شورایاران امیدوارند در سال ۱۴۰۰ پروژه‌های توسعه محلی به بار بنشیند و مهم‌ترین معضلات و کمبودهای محله‌های منطقه برطرف شود. اگرچه در سال گذشته با همفکری اهالی محله‌ها و مشورت شورایاران پروژه‌های کوچک مقیاس محلی شناسایی و معرفی شدند اما شماری از این پروژه‌ها به دلیل کمبود بودجه به مرحله اجرا نرسید. ماه‌های پایانی سال گذشته شورای پنجم شهر تهران با افزایش مبلغ اعتبار اولیه پروژه‌های کوچک مقیاس، پروژه‌های نیمه‌تمام و پروژه‌های شاخص‌تر محلی را در قالب «پروژه‌های توسعه محلی» در سال ۱۴۰۰ پیگیری خواهد کرد.
شورایاران هم روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ را با برگزاری جلسات متعدد با شهرداری نواحی، مهم‌ترین معضلات محلی را در قالب پروژه‌های توسعه محلی ۱۴۰۰ به شهرداری پیشنهاد داده‌اند. «آرش ثمری نیک» رابط و عضو هیأت‌رئیسه شورایاری منطقه ۳ از برگزاری این جلسات و تفاوت پروژه‌های توسعه محلی ۱۴۰۰ با پروژه‌های کوچک مقیاس می‌گوید: «سال ۱۳۹۹ براساس دستورالعمل ابلاغی شهرداری برای پروژه‌های کوچک مقیاس، ابتدا مبلغ اعتبار هر منطقه را کمیسیون برنامه و بوجه شورای‌شهر تعیین می‌کرد و براساس آن اعتبار، شهرداری مناطق با همفکری شورایاران پروژه‌های کوچک مقیاس را تعریف می‌کردند.
در این روش یک محدودیت بزرگ وجود داشت؛ اینکه محدودیت سقف اعتبار برای هر منطقه مانع گستردگی، حل معضلات و اجرا شدن پروژه‌ها می‌شد. هدف‌گذاری پروژه‌های کوچک مقیاس سال گذشته این بود که پروژه‌ها تا پایان سال به بهره‌برداری برسند اما در عمل به دلایل مختلفی مثل شیوع کرونا و کاهش درآمد شهرداری‌ها و... شماری از پروژه‌های منطقه ما مثل نمادهای محله‌های سید خندان و ونک و بهره‌برداری از منبع آب محله آرارات و... عملیاتی نشد.»
ثمری نیک از ویژگی‌های پروژه‌های توسعه محلی سال ۱۴۰۰ می‌گوید: «شباهت پروژه‌های توسعه محلی با پروژه‌های کوچک مقیاس، همان مشارکت اهالی و شورایاران در احصاء و معرفی پروژه‌ها به شهرداری است. با این تفاوت که شورای‌شهر بودجه اولیه این پروژه‌ها را نسبت به سال گذشته ۵۰درصد افزایش داده است. همچنین سقف اعتباری هر منطقه که محدودیت‌هایی در اجرای پروژه‌ها ایجاد می‌کرد هم در پروژه‌های توسعه محلی ۱۴۰۰ وجود ندارد.
به این صورت که شورایاران هر محله ۳ تا ۵ پروژه شاخص و اثرگذار را بدون سقف اعتباری با عنوان پروژه‌های پیشنهادی به معاونت برنامه‌ریزی شهرداری تهران معرفی می‌کند تا در صورت تأیید و تخصیص اعتبار وارد فاز عملیاتی شود. تفاوت دیگر پروژه‌های توسعه محلی ۱۴۰۰ نسبت به پروژه‌های کوچک مقیاس، امکان معرفی و پیشنهاد مواردی مثل پارکینگ‌های عمومی و طبقاتی است که با توجه به ویژگی‌های منطقه ۳ می‌تواند بسیاری از معضلات جدی منطقه را حل کند.»
- دردسرهای ترافیکی خیابان اوستا
محله ده‌ونک یکی از محله‌های کم‌برخوردار منطقه است که با معضلات مختلفی مانند کمبود سرانه فرهنگی، ورزشی و مشکلات متعدد ترافیکی دست و پنجه نرم می‌کند. در پروژه‌های توسعه محلی سال ۱۴۰۰ پروژه همسطح‌سازی خیابان‌های اوستا و ده‌ونک به‌عنوان یکی از پروژه‌های شاخص و اثرگذار محلی به معاونت برنامه‌ریزی شهرداری تهران پیشنهاد داده شده تا در صورت تخصیص اعتبار، مشکلات ترافیکی این خیابان پررفت و آمد در سال ۱۴۰۰ به پایان برسد.
اگرچه معضلات ترافیکی خیابان اوستا در میان پروژه‌های کوچک مقیاس سال ۱۳۹۹ وجود نداشت اما شورایاران امیدوارند با تأیید و تخصیص اعتبار به این پروژه محلی، گره کور ترافیکی خیابان اوستا باز شود. اختلاف سطح خیابان اوستا و خیابان ده‌ونک در محدوده دانشگاه‌الزهرا(س) مشکلات بسیاری برای تردد خودروها ایجاد کرده است.
«سید یاسر زاهدی» شورایار محله ده‌ونک می‌گوید: «در تعامل با شهرداری ناحیه، همسطح‌سازی خیابان‌های اوستا و ده‌ونک را در اولویت پروژه‌های توسعه محلی قرار دادیم. این خیابان‌ها به دلیل موقعیت مکانی و قرارگیری مراکزی مانند دانشگاه‌الزهرا(س) از پررفت و آمدترین خیابان‌های محله ده‌ونک به شمار می‌روند. با وجود این، اختلاف سطح این دو خیابان، مشکلات بسیاری برای خودروها و به‌ویژه اتوبوس‌های شرکت واحد ایجاد کرده است. به دلیل همین اختلاف سطح اتوبوس‌های شرکت واحد به سختی از این تقاطع غیرهمسطح عبور می‌کنند و همین مسئله در ساعات اوج ترافیک باعث ایجاد راهبندان و گره‌های ترافیکی متعدد در محله می‌شود.»
آرارات در گرداب ترافیک و کمبود جای پارک
.اگر از پروژه‌های بهسازی خیابان ملاصدرا در حد فاصل خیابان شیراز و بزرگراه چمران، ساماندهی و بهسازی میدان شیرازی در محله آرارات بگذریم، ساخت پارکینگ طبقاتی در میدان شیخ بهایی شاخص‌ترین پروژه توسعه محلی آرارات است. یکی از تفاوت‌های اساسی پروژه‌های توسعه محلی سال ۱۴۰۰ با پروژه‌های کوچک مقیاس سال ۱۳۹۹ توجه به توسعه پارکینگ‌های عمومی و طبقاتی است.
ثمری نیک می‌گوید: «در پروژه‌های توسعه محلی ۱۴۰۰ پارکینگ‌های عمومی و طبقاتی هم در فهرست پروژه‌های پیشنهادی شورایاران قرار گرفته‌اند. با توجه به معضلات ترافیکی منطقه و گسترش پدیده تغییر کاربری‌ها در بسیاری از محله‌های منطقه، اجرای این پروژه‌ها با فراهم شدن امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در قالب قراردادهای BOT گام بلندی برای حل معضلات ترافیکی منطقه است.» ۱۵ سال از آغاز عملیات خاکبرداری زمین حدود ۳ هزارمترمربعی ضلع شمال میدان شیخ‌بهایی برای ساخت پارکینگ طبقاتی می‌گذرد. شورایاران امیدوارند بالاخره این پروژه در قالب پروژه‌های توسعه محلی به بهره‌برداری برسد.
«داود میرصراف» شورایار محله آرارات از معضل کمبود جای پارک در این محله و اهمیت ساخت پارکینگ طبقاتی در میدان شیخ‌بهایی می‌گوید: «گود میدان شیخ بهایی که قرار بود یک پروژه پارکینگ طبقاتی در آن اجرا شود، بیش از ۱۵ سال است که به حال خود رها شده و هیچ نشانی از اجرای پروژه ندارد. اگرچه ۲ سال است که شهرداری از این گود به‌عنوان پارکینگ استفاده می‌کند اما گنجایش کم پارکینگ پاسخگوی نیاز محله نیست. از طرفی طی سال‌های اخیر، محله آرارات با پدیده تغییر کاربری واحدهای مسکونی به اداری دست و پنجه نرم می‌کند و همین مسئله هم به معضل کمبود جای پارک در محله دامن زده است. از آنجایی که محله ما هیچ پارکینگ عمومی دیگری ندارد، ساخت این پارکینگ طبقاتی بخش زیادی از مشکلات ترافیکی محله آرارات و حتی محله ونک را حل خواهد کرد.»
- مشکلات زیست‌محیطی یک بازار روز
در میان پروژه‌های توسعه محلی منطقه ۳ که توسط شورایاران پیشنهاد شده است، پروژه بهسازی و حل معضلات زیست‌محیطی بازار میوه تره‌بار محله سیدخندان هم به‌عنوان یکی از پروژه‌های شاخص محلی دیده می‌شود. این روزها توسعه بازار میوه و تره‌بار سیدخندان به یکی از دغدغه‌های اصلی اهالی این محله و شورایاران تبدیل شده است.
در ضلع جنوب غرب خیابان مجتبایی و شانه به شانه نهر قدیمی این خیابان، چند کانکس فلزی جلب توجه می‌کند؛ کانکس‌هایی که سال‌هاست به‌عنوان بازار روز به محل تأمین میوه و تره‌بار اهالی سیدخندان تبدیل شده و مشکلات بسیاری به همراه آورده است. «جهانبخش اسماعیلی پویا» شورایار محله سیدخندان می‌گوید: «قیمت بالای ملک در منطقه ۳ و نبود ملک مناسب برای ساخت میدان میوه و تره‌بار عامل اصلی وضعیت فعلی بازار روز محله سیدخندان است.
در این بازار میوه و تره‌بار که در حاشیه نهر مجتبایی قرار گرفته است روزانه پسماند بسیاری تولید می‌شود و همین مسئله مشکلات زیست‌محیطی فراوانی برای همسایه‌ها به همراه دارد. از طرفی موقعیت فعلی بازار روز در حاشیه خیابان‌های پر تردد مجتبایی و جلفا مشکلات ترافیکی بسیاری در خیابان جلفا ایجاد کرده است. راهکار حل این معضل تغییر طراحی فعلی بازار روز، بازپیرایی و حل مشکلات زیست‌محیطی آن است که در قالب پروژه پیشنهادی توسعه محلی به شهرداری تهران معرفی شده است.»
- قصه قدیمی کاووسیه و پارکینگ طبقاتی
یکی دیگر از پروژه‌های شاخص پیشنهادی شورایاران، پروژه ساخت و تجهیز پارکینگ طبقاتی محله کاووسیه در خیابان تابان غربی است. محله کاووسیه هم مثل محله‌های داودیه، امانیه و میرداماد در گرداب مشکلات پدیده تغییر کاربری گرفتار است. تغییر کاربری‌های گسترده املاک و آپارتمان‌های مسکونی حتی خیابان‌های فرعی این محله‌ها را هم به زیر سلطه مراکز اداری کشانده و پیامدی جز کمبود جای پارک و گسترش پدیده شب‌مردگی به همراه نداشته است.
ثمری نیک از اهمیت ساخت پارکینگ طبقاتی در کاووسیه می‌گوید: «پدیده تغییر کاربری بلای جان محله‌های مسکونی منطقه شده است. اگر از مشکلات اجتماعی و امنیت ناشی از شب‌مردگی در خیابان‌های این محله‌ها بگذریم، کمبود جای پارک معضل شماره یک محله کاووسیه و دیگر محله‌های درگیر با پدیده تغییر کاربری است. در میان پروژه‌های پیشنهادی شورایاران، پروژه ساخت پارکینگ خیابان تابان غربی اهمیت زیادی دارد. اگرچه تملک ملک خیابان تابان غربی به دلیل قیمت بالای زمین، کار آسانی نیست اما ساخت پارکینگ گره از مشکلات چند محله باز می‌کند. علاوه بر وجود مراکز اداری بسیار، مراکز درمانی و چند بیمارستان مهم و اصلی کشور در این محله اهمیت ساخت این پروژه را دوچندان می‌کند. در صورت تأیید اعتبار، این پروژه به شاخص‌ترین پروژه محلی منطقه ۳ در فهرست پروژه‌های توسعه محله‌ای سال ۱۴۰۰ تبدیل خواهد شد.»
- کلید حل مشکل پارکینگ طبقاتی اختیاریه
یکی دیگر از معضلات محلی منطقه ۳ که از سوی شورایاران به‌عنوان یکی از پروژه‌های شاخص و اثرگذار در پروژه‌های توسعه محلی ۱۴۰۰ معرفی شده است، پروژه تکمیل پارکینگ طبقاتی میدان اختیاریه است. ساختمان نیمه‌کاره پارکینگ طبقاتی محله اختیاریه – رستم‌آباد با وجود مشکلات جدی ترافیکی در اطراف میدان اختیاریه، چند سالی است که به حال خود رها شده و اجرای آن هیچ پیشرفتی نداشته است. در هر ساعتی از شبانه‌روز و به‌ویژه در زمان فعالیت میدان میوه تره‌بار ضلع غربی میدان اختیاریه، رفت‌وآمد خودروهای شخصی به اطراف میدان و ایجاد راهبندان و گره‌های ترافیکی ادامه دارد. انبوه خودروهای شخصی که در حاشیه میدان به‌صورت دوبله، روی پل پارکینگ ساختمان‌های اطراف و در مکان‌های پارک ممنوع، توقف کرده‌اند، تنها گوشه‌ای پیامدهای تکمیل نشدن پارکینگ طبقاتی میدان اختیاریه است.
«سعید امین‌سرشت» دبیر شورایاری محله اختیاریه از معضل کمبود جای پارک می‌گوید: «میدان تره‌بار اختیاریه از محله‌های پاسداران، دروس و... هم مشتری دارد. از آنجایی که میدان تره‌بار پارکینگ ندارد، ازدحام خودروها و تخلفات راهنمایی و رانندگی در محدوده میدان میوه تره‌بار امان اهالی را بریده است. درگیری‌گاه و بیگاه رانندگان بر سر جای پارک، توقف دوبله و سدمعبر سواره‌رو و حتی پیاده‌رو مشکلات بسیاری برای محله ایجاد کرده است.
از طرفی پدیده تغییر کاربری در محله اختیاریه و افزایش شمار ساختمان‌هایی با کاربری اداری، به معضل کمبود جای پارک حاشیه‌ای در خیابان‌های محله دامن زده است.» امین‌سرشت از اهمیت تکمیل پروژه ساخت پارکینگ طبقاتی و پیشنهاد آن به‌عنوان یکی از میان پروژه‌های توسعه محلی سال ۱۴۰۰ منطقه ۳ می‌گوید: «اگرچه شهرداری مقدمات اجرای طرح تعریض میدان اختیاریه را برای کاهش بار ترافیکی این محدوده فراهم کرده اما راهکار اصلی تکمیل پارکینگ طبقاتی میدان اختیاریه و انتقال میدان میوه و تره‌بار به این ساختمان است.» ثمری نیک هم از پیگیری‌های شهرداری منطقه برای تکمیل این پروژه در سال آینده می‌گوید: «براساس پیگیری‌های هیأت‌رئیسه شورایاری منطقه، معاونت حمل‌ونقل ترافیک شهرداری منطقه ۳ طرح تکمیل این پارکینگ را با جذب سرمایه‌گذار خارجی در قالب قرارداد BOT به شهرداری تهران ارسال کرده است.»