همشهری آنلاین _ رابعه تیموری: روستای خانلق هم این اتفاقات تلخ را از سر گذرانده و سال‌ها سوت و کور بوده، اما تدبیر دهیاری روستا برای بازگرداندن رونق و حیات به خانلق کارساز بوده و بسیاری از اهالی پس از سال‌ها دوری به روستای آبا و اجدادی خود بازگشتند. در این روستا با کمک سرمایه‌گذاران بخش خصوصی فرصت‌های شغلی و فعالیت‌های اقتصادی مختلفی ایجاد شده تا روستاییان را به ماندن در دیار خود پایبند می‌کند.
درقلعه قدیمی روستا که ۴ هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارد، آثار تاریخی پیدا شده و اداره میراث فرهنگی و گردشگری دور آن را حصار کشیده است. پشت این حصار و میان خرابه‌های به جا مانده از خانه‌های قدیمی خانلق، مطبخ و تنورها پابرجا مانده و طاق‌های گلی شکسته هلالی، که گویا محل ورود به آغل‌ها بوده‌اند تنها جایی است که ویران نشده‌اند. سقف‌های گنبدی این ویرانه‌ها معماری سنتی بادگیرها را به خاطر می‌آورند و چیدن منظم خشت‌های خام دیوارها که از زیرلایه کاهگلی بیرون زده‌اند، مهارت معمار بنا را نشان می‌دهند. در میان خانه‌های مخروبه قلعه تاریخی، بناهای نیمه‌کاره انگشت‌شماری وجود دارد که انگار صاحبخانه قصد سیمان‌پوش کردن دیوارهای آن را داشته و پیش از به سرانجام رسیدن تصمیمش دست از کار شسته است.
قسمت شرقی خانلق که ۲۰۰ـ ۳۰۰ متر با قلعه متروکه فاصله دارد از این سرنوشت تلخ در امان مانده و پرده‌های گلداری که به پنجره خانه‌های نقلی آویخته شده، از جریان زندگی در پشت دیوارهای این بخش از روستا حکایت می‌کند. در نزدیکی این خانه‌های روستایی، تابلو باشگاه تنیس پرزرق و برقی خودنمایی می‌کند که سبز شدن آن در این روستای دورافتاده جای تعجب دارد. ظاهر مشتریان و ورزشکارانی که در سالن باشگاه مشغول بازی هستند، راز و رمز وجود این باشگاه را در خانلق روشن می‌کند. این باشگاه مجلل که به همه نیازهای یک گردشگر و تنیسور، مانند سالن‌ها و زمین روباز تنیس، هتلی شیک و مرتب، سالن آب درمانی و... مجهز شده، پای مسافران داخلی و خارجی فرودگاه امام خمینی(ره) را به خانلق باز کرده است.
- بساط میزبانی از گردشگران
جاذبه‌های وسوسه‌انگیز روستای خانلق برای گردشگران و مسافران به این باشگاه ختم نمی‌شود و ۲ مجتمع نوساز و وسیع دیگر هم در فاصله اندکی از باشگاه ساخته شده‌اند که یکی از آنها یک مرکز پرورش اسب شیک و مرتب و دیگری مزرعه‌ای آباد و پربرکت است که به زمین‌های کشاورزی خشک و تشنه خانلق شباهتی ندارد و قرار است محصولات ارگانیک آن برای رستوران باشگاه استفاده شود. به قول «مجید علی‌یاری» کمترین سود این بروبیا و رفت و آمدها برای اهالی خانلق ارزش افزوده املاک‌شان است که آنها را قانع کرده با وجود کم‌آبی روستا و کم رونق بودن کشت و کار به روستای آباء و اجدادی خود برگردند. علی‌یاری، دهیار روستای خانلق می‌گوید: «روزگاری خانلق ازآبادترین روستاهای حسن‌آباد بود و محصولات کشاورزی آن آوازه‌ای بلند داشت. این روستا هزار و ۷۰۰هکتار زمین کشاورزی داشت که همه آنها سند داشتند.
در این زمین‌ها انواع محصولات کشاورزی کشت و آب مورد نیاز زراعت هم از ۲رشته قنات تأمین می‌شد که بعد از ساخت سد کرج، سطح سفره‌های زیرزمینی پایین رفت و قنات روستا خشک شد. اهالی روستای خانلق اواخر دهه۶۰ و اوایل دهه۷۰ با مشکل جدی در زمینه تأمین آب کشاورزی مواجه شدند که در نتیجه کشاورزی این روستا از رونق افتاد. از طرف دیگر توسعه صنعتی روستا هم ظرفیت‌های خودش را می‌طلبید و به دلیل وجود شهرک صنعتی شمس‌آباد در نزدیکی روستا، امکان توسعه صنعتی هم وجود نداشت. تعداد زیادی از خانواده‌ها خانلق را ترک کردند و بیم آن وجود داشت که این روستا هم مثل روستای همجوار، «کوشک» متروکه شود. پس از همفکری با اعضای شورای روستا تصمیم گرفتیم با جذب سرمایه بخش خصوصی و توسعه گردشگری زمینه تازه‌ای برای اشتغال اهالی فراهم کنیم و خوشبختانه در این زمینه موفق بودیم.»
- املاک ارزش افزوده پیدا کردند
طراحی و اجرای ایده ساخت باشگاه ورزشی فرامنطقه‌ای در این روستای سنتی دور از ذهن است و از خلاقیت اقتصادی قوی برنامه‌ریزان طرح حکایت می‌کند. علی‌یاری می‌گوید: «اول تصمیم داشتیم خانه‌هایی برای توسعه بوم‌گردی ایجاد کنیم. به همین دلیل با جمعی از دوستان در تهران وارد مذاکره شدیم و قرار شد آنها با ایجاد خانه‌های بوم‌گردی این صنعت را در روستای خانلق توسعه دهند، اما در ادامه به آنها پیشنهاد دادیم یک مجموعه منحصربه‌فرد بسازند تا زمینه جذب گردشگر فراهم شود. از آنجا که سرمایه‌گذاران پیش از این هم در زمینه ورزشی فعالیت داشتند، پیشنهاد دادند تا یک مجموعه زمین تنیس ایجاد کنند.» در جنوب شهر ورزش‌های ارزان مانند فوتبال رونق دارد که وسایل آن ۲ پاره آجر به‌عنوان تیردروازه و یک توپ فوتبال است و کمتر پیش می‌آید که اهالی بتوانند رشته پرهزینه تنیس را به‌عنوان رشته ورزشی خود انتخاب کنند، اما علی‌یاری و همراهانش از دایر کردن مرکز تمرین و آموزش رشته پرهزینه تنیس اهداف دیگری داشتند.
علی‌یاری می‌گوید: «هدف از جذب این سرمایه‌ها و ساخت این مرکز ورزشی، ایجاد ارزش افزوده و شغل برای اهالی بود که توسعه پایدار و حفظ روستا را تضمین کند. پس از ساخت باشگاه تنیس زمین‌ها و خانه‌های اهالی روستا ارزش افزوده قابل توجهی پیدا کرد. برای اجرای این پروژه از کارگران بومی استفاده شد و حالا هم که ساخت آن تمام شده، جوانان روستا به اشکال مختلف در این مجموعه مشغول کار هستند. زمینی هم خریداری کردیم و قرار است آن را به یک سالن ورزشی چندمنظوره و عمومی تبدیل کنیم تا همه اهالی روستا بتوانند از آن استفاده کنند. برای تمرین و ورزش اهالی در این مجموعه هم هیچ منعی وجود ندارد و با پرداخت ورودی می‌توانند از امکانات این ورزشگاه بهره‌مند شوند.»
- حقابه‌ای که نادیده گرفته شد
دهیار خانلق درباره مزرعه و مرکز پرورش اسب روستا می‌گوید: «مزرعه محصولات ارگانیک هم با سرمایه همان شرکت سرمایه‌گذاری که مجموعه زمین‌های تنیس را ساخت، ایجاد شده و قرار است از محصولات آن در رستوران مجموعه ورزشی روستا استفاده شود. این مزرعه هم زمینه اشتغال اهالی را فراهم کرده است. در کنار آن یک مجموعه پرورش اسب هم ایجاد شده است. همه این طرح‌ها با سرمایه بخش خصوصی اجرا شده است.» پس از شروع ساخت باشگاه تنیس اهالی قدیمی خانلق که سال‌ها پیش از روستا رفته بودند، آرام آرام بازگشتند و شور و نشاط زندگی به خانلق بازگشت. علی‌یاری می‌گوید: «تا قبل از اجرای این طرح‌ها، هرسال به‌طور متوسط ۱۵خانوار روستا را ترک می‌کردند، اما امروز نه تنها خانواده‌ها خانلق را ترک نمی‌کنند، بلکه حتی آن دسته از اهالی که سال‌ها قبل روستای خود را رها و به شهرها مهاجرت کرده بودند، در حال بازگشت به روستا هستند. به‌عنوان مثال یکی از اهالی روستا بعد از ۵۶سال دوباره به خانلق برگشته است و این اتفاق کوچکی نیست.»
در کنار همه این اتفاقات خوب و زنده شدن بافت مسکونی روستای خانلقئ هنوز زمین‌های کشاورزی آن خشک و بی‌رمق است و این روستا که روزی قطب کشاورزی بخش فشافویه شهرری بوده، در حسرت جبران حقابه خود از سد کرج است. مردم بخش فشافویه از سال‌ها پیش در سد کرج حقابه داشتند و برای قانونی بودن مالکیت این حقابه علاوه بر قیمت زمین مبالغی پرداخت کرده‌اند و مالکیت آنها در سند ثبت شده، اما پس از سدسازی روی آب رودخانه این حقابه نادیده گرفته شده و آب سد به مصرف اهالی تهران می‌رسد و زمین‌های کشاورزی آنها هم هر روز خشک و خشک‌تر می‌شود.