همشهری آنلاین_سحر رمضانعلی‌پور:کابل‌های سیاه برق، گاهی در مسیر رسیدن به یک خانه با فاصله کمی از پنجره یک ساختمان فرسوده عبور می‌کنند و گاهی هم راهشان از میان شاخ و برگ درخت‌ها می‌گذرد. در محله گلابدره به‌ویژه در کوچه‌های تنگ و ترش بالادست این محله فرسوده همه تیرهای برق، چوبی است. روی هر تیر چوبی ده‌ها کابل در هم تنیده به سوی خانه‌ها و آلونک‌ها روانه می‌شود و در مسیرش معضلات و البته خطرات فراوانی برای عابران و همسایه‌ها به ارمغان می‌آورد. در این گزارش به درخواست اهالی و شورایاران محله گلابدره سراغ این معضل دردسرساز و پیامدهای ناگوار آن رفتیم که متأسفانه در سال‌های اخیر زمینه‌ساز خسارت‌های مالی و جانی برای برخی از اهالی این محله شده است.
پیدا کردنشان کار سختی نیست. فقط کافی است چند دقیقه‌ای در کوچه‌ها و معابر پلکانی گلابدره قدم بزنیم و نگاهمان به جای مسیر پیش رو به آسمان باشد. تیرهای چوبی سر هر تقاطع و در دل هرکدام از کوچه‌های شیبدار و تنگ و ترش محله دیده می‌شوند. انبوه کابل‌های درهم‌تنیده که بدون هیچ نظمی از نوک تیرهای چوبی به سمت خانه‌ها روانه شده‌اند، توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند. با گذر از شیب تند خیابان زبردست به پله‌های تند و تیزی می‌رسیم که خیابان‌های عریض‌تر پایین‌دست را به کوچه‌های باریک و پلکانی بالادست محله می‌رساند.
در کوچه قنبری تیر چوبی فرسوده‌ای که انگار دیگر توان سر پا ماندن ندارد، انبوهی از کابل‌های برق را به خانه‌های چهار سوی تقاطع فرستاده است. کابل‌ها در مسیر رسیدن به خانه‌ها چنان در هم تنیده‌اند که دنبال کردن مسیر یک کابل تا مقصد مورد نظرش غیرممکن به نظر می‌رسد. ظاهر نامتعادل تیرهای چوبی و رشته سیم‌هایی که گاهی با کمترین فاصله ممکن از پنجره، دیوار و پشت‌بام خانه‌ها عبور کرده‌اند، همه اهالی را به یاد حادثه دردناک چند سال پیش می‌اندازد. حادثه‌ای که متأسفانه جان یکی از اهالی محله را گرفت.
«رضا ترابی گودرزی» مدیر محله گلابدره می‌گوید: «بسیاری از تیرها و کابل‌های برق محله ما قدیمی است. تیرهای چوبی هنوز در همه کوچه‌های بالادست و برخی خیابان‌های پایین دست محله وجود دارند. با وزش باد همیشه ترس پاره شدن سیم‌ها و برق‌گرفتگی به جان اهالی می‌افتد. هنوز همسایه‌ها حادثه‌ای که برای یکی از اهالی در اطراف میدان آبک رخ داد را از یاد نبرده‌اند. بعد از وزش باد و خطر سقوط شاخه‌ها، یکی از اهالی خواست شاخه درخت را هرس کند اما به دلیل وزش باد و اتصالی سیم‌های نزدیک درخت، جان خود را در اثر برق گرفتگی از دست داد.»
- خطرات همسایگی با تیرهای سالخورده
محله گلابدره در همسایگی ارتفاعات البرز جنوبی یکی از خوش آب و هواترین محله‌های تهران است. نسیم خنک تابستان که گاهی اهالی را از روشن کردن دستگاه‌های خنک‌کننده بی‌نیاز می‌کند در پاییز و زمستان به بادهای تند و رعد و برق‌های دلهره‌آور تبدیل می‌شود. وزش باد شدید در این محله کوهستانی احتمال پاره شدن کابل‌ها، خطر برق‌گرفتگی و نوسان برق را بیشتر می‌کند. کافی است در کوچه‌های بالادست محله گلابدره به‌صورت اتفاقی زنگ در یک خانه را بزنیم تا آنها از نوسان برق و سوختن لوازم برقی خانه برای ما بگویند.
«میر محمد ابوالقاسمی» دبیر شورایاری گلابدره هم می‌گوید: «در گلابدره کسی نیست که از نوسانات برق خسارت مالی ندیده باشد. وزش بادهای شدید در پاییز و رعد و برق‌های فراوان در بهار باعث اتصالی سیم‌ها و نوسان برق می‌شود. با وجود گرانی لوازم برقی، سال گذشته تلویزیون و یخچال شماری از اهالی محله به دلیل اتصالی سیم‌ها و نوسان برق سوخت.»
نگرانی اهالی گلابدره از مشکلات جدی تیرها و کابل‌های برق به همین‌جا ختم نمی‌شود. گودرزی تیرچوبی کوچه نرگس را که چیزی نمانده مقاومتش در برابر جاذبه از دست رفته و نقش زمین شود، نشان می‌دهد و می‌گوید: «قدمت برخی از این تیرها به بیش از ۵۰ سال می‌رسد. تیرهای چوبی که در اثر باد و باران پوسیده و به سوی کوچه و عابران سر خم کرده‌اند. اهالی کوچه نرگس هم مثل چند کوچه دیگر محله، پایه تیر را با کابل به دیوار بسته‌اند تا از سقوط تیر و بروز حادثه جلوگیری کنند.»
- برق غیرمجاز
مشکلات تیرهای چوبی فرسوده و کابل‌های قدیمی محله گلابدره وقتی جدی‌تر به نظر می‌رسد که از کابل‌کشی‌های غیراصولی و غیرمجاز در این محله باخبر می‌شویم. اگرچه بخشی از محله گلابدره به تازگی از محدوده حریم شهر خارج شده و در محدوده شهری قرار گرفته است ولی بسیاری از خانه‌های فرسوده این محله در دهه‌های گذشته و به‌صورت غیرمجاز و بدون رعایت موارد ایمنی بنا شده‌اند.
هنوز هم پیامد ساخت‌وسازهای غیرمجاز در این محله که به دلیل مشکلات مربوط حریم‌نشینی و اسناد مالکیتی به وجود آمده بود، گریبانگیر اهالی محله است. همین مسئله زمینه‌ساز پدیده استفاده از برق غیرمجاز توسط برخی از اهالی شده و مشکلات و دردسرهایی هم برای دیگر ساکنان به وجود آورده است. ابوالقاسمی می‌گوید: «تیرهای چوبی و کابل‌های قدیمی زمینه را برای استفاده از برق غیرمجاز فراهم می‌کنند. متأسفانه هنوز هم تعداد انگشت‌شماری از اهالی برای جوشکاری یا استفاده از برخی لوازم پرمصرف از این کابل‌های قدیمی، برق می‌گیرند که بسیار خطرناک است. اگر تیرها و کابل‌های قدیمی جای خود را به تیرهای جدید و کابل‌های نوری بدهد، بستر استفاده از برق غیرمجاز و خطرات ناشی از آن هم برچیده می‌شود.»
- خبرهای خوب در راه است
اگرچه طی سال‌های گذشته نتیجه پیگیری شورایاران از اداره برق و شهرداری، تعویض تعدادی از تیرهای چوبی محدوده میدان آبک و خیابان زبردست بود اما همچنان تیرهای چوبی بالادست محله نگرانی‌هایی برای اهالی به همراه دارند. با وجود این، دفتر توسعه محله گلابدره، قاسم‌آباد و دربند به دنبال حل این معضل قدیمی است.
«محمدرضا یزدان‌پناه» مدیر دفتر توسعه محله ناحیه یک در این‌باره می‌گوید: «سال گذشته کارشناسان اداره برق در چند مرحله از محله گلابدره بازدید کردند. کارشناسان بعد از بازدیدهای میدانی به این نتیجه رسیدند که ساماندهی مشکلات مربوط به انتقال برق، تعویض تیرهای چوبی و روشنایی معابر گلابدره نیاز به تهیه و تدوین یک طرح جامع دارد.
همچنین دفتر توسعه محله ناحیه یک که فعالیت خود را از مرداد سال ۱۳۹۹ آغاز کرد، معضل تیرهای چوبی گلابدره و پیامدهای آن را در جلسه کمیته خدمات زیرساخت ستاد بازآفرینی منطقه مطرح و پیگیری کرده است. خوشبختانه در جلسات کمیته خدمات زیرساخت ستاد بازآفرینی، حل مشکلات مربوط به تیرهای چوبی گلابدره و چند محله فرسوده منطقه در دستور کار قرار گرفته است.» از آنجایی که این معضل فراگیر در دیگر محله‌های فرسوده تهران هم وجود دارد، سازمان نوسازی شهرداری تهران هم مقدمات لازم را برای حل معضل فراهم کرده است.
یزدان‌پناه ادامه می‌دهد: «علاوه بر پیش‌بینی‌های انجام شده برای حل این معضل در طرح جامع اداره برق، مبلغ ۱۵ میلیارد تومان اعتبار برای سازمان نوسازی در نظر گرفته شده تا شرایط برای تعویض و جابه‌جایی تیرهای چوبی در محله‌های فرسوده تهران فراهم شود. این میان، محله گلابدره هم با حدود ۹۰ تیر چوبی فرسوده و تیرهای سیمانی که در محل نامناسب قرار گرفته و نیاز به جابه‌جایی دارند در این فهرست قرار گرفته است. امیدواریم امسال با تهیه طرح جامع اداره برق و اعتبار ویژه‌ای که سازمان نوسازی برای حل این معضل و کمک به اداره برق در نظر گرفته است، معضل تیرهای چوبی در محله گلابدره هم برطرف شود.»