همشهری آنلاین_پریسا نوری: آنها با شروع پاندمی پس از یک وقفه کوتاه برنامه‌هایشان را در فضای مجازی و سپس میدانی آغاز کردند و گام به گام پیش رفتند و حالا با گذشت بیش از یک سال از کرونا علاوه بر اینکه در ارائه خدمات حضوری و مجازی حرفی برای گفتند دارند، چشم‌انداز خدماتشان را در سال جدید، چه در سایه کرونا و چه در شرایط عادی ترسیم کرده‌اند. «رضا دوستعلی» مدیر مراکز فرهنگی و هنری منطقه ۴ و رئیس فرهنگسرای اشراق از فعالیت‌های انجام شده و برنامه‌های پیش روی این مراکز برایمان می‌گوید.
از اوایل شیوع کرونا طبق فرمان ستاد مقابله با کرونا، مراکز فرهنگی و هنری تعطیل شد و دوره زمستانه کلاس‌های آموزشی نیمه‌کاره ماند. این وضعیت غیرمنتظره، مدیران و مخاطبان این مراکز را دچار سردرگمی کرد و نیاز به تدابیری برای تکمیل دوره‌های نیمه‌تمام بود.
مدیر مراکز فرهنگی و هنری منطقه ۴ از آن روزها این‌طور می‌گوید: «با الزام به تعطیلی مراکز فرهنگی و هنری، تا اواخر فروردین سال گذشته در یک شوک و بهت بودیم که چه کنیم؛ اما تصمیم گرفتیم کلاس‌ها و برنامه‌های نیمه‌کاره را در فضای مجازی تکمیل کنیم. یک دوره یک ماهه برای تولید محتوای فضای مجازی در نظر گرفتیم و نامش را «جشنواره خدمت» گذاشتیم. در این جشنواره با کمک مربیان و همکاران آموزشی و حتی هنرجوها به تولید محتوای آموزشی در فضای مجازی پرداختیم. اوایل کیفیت کارهای تولید شده چندان خوب نبود و ریزش مخاطب داشتیم، اما کم‌کم محتوا به لحاظ کیفی افزایش پیدا کرد. حالا با گذشت بیش از یک سال تجربه فراوانی در تولید محتوای مجازی و برگزاری کلاس آنلاین داریم و کیفیت محتوای تولیدی هم مطلوب و استاندارد شده است.»
- گسترش فعالیت‌های جهادی
یکی از رویدادهایی که در مراکز فرهنگی منطقه به‌ویژه فرهنگسرای اشراق شاهد آن بودیم ارائه خدمات جهادی با شرکت نیروهای مردمی بود. به عبارتی ماهیت فعالیت این مراکز علاوه بر فرهنگی و هنری به سمت خدمات جهادی رفت.
رئیس فرهنگسرای اشراق درباره چرایی شکل‌گیری فعالیت‌های جهادی این‌طور می‌گوید: «بی تردید کرونا لطمه‌ها و صدمات اقتصادی زیادی به مردم به‌ویژه قشر ضعیف وارد کرد و ما طبق توصیه رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم همدلی و کمک مؤمنانه به نیازمندان، در حد بضاعتمان با تأمین فضا و امکانات در این راه، به گروه‌های جهای و مردمی کمک کردیم. نمونه این فعالیت‌ها راه‌اندازی کارگاه دوخت ماسک، گان و تهیه موادضدعفونی بود که همان اوایل دوره کرونا شروع به کار کرد. بعد از مدتی که کمبودها در زمینه ماسک و گان و مواد ضدعفونی رفع شد، بر روی تهیه سبدهای ارزاق و پخت و توزیع غذا بین خانواده‌های بی‌بضاعت تمرکز کردیم. خوشبختانه به همت گروه‌های جهادی این خدمت روز به روز گسترش پیدا کرد به‌طوری که اوایل با پخت و توزیع هفتگی ۱۰۰ پرس غذا شروع شد و حالا به توزیع یک هزار غذای گرم درهفته رسیده است.»
- برگزاری کارگاه‌های حضوری به‌صورت محدود
تا پیش از شیوع کرونا در فرهنگسرای اشراق به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز فرهنگی و هنری منطقه ۴ طی هر نیم فصل آموزشی، بیش از ۲۰۰ کلاس و کارگاه متنوع با سرفصل‌های فرهنگی، هنری و ورزشی ارائه می‌شد و مخاطبان بسیاری از سراسر منطقه و حتی مناطق اطراف در این کارگاه‌ها شرکت می‌کردند. اما در این مدت برگزاری کارگاه‌های عملی در سایه کرونا محدود شده است.
مدیر مراکز فرهنگی و هنری منطقه ۴ با تأیید این موضوع درباره فعالیت کارگاه‌های عملی می‌گوید: «گرچه حجم فعالیت‌های میدانی و حضوری در شرایط کرونا نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است، اما کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی حضوری، مانند آموزش سفالگری، موسیقی، نقاشی و... با رعایت محدودیت‌ها در پذیرش هنرجو برگزار می‌شود. مثلاً قبلاً حد نصاب تشکیل کلاس ۲۰ نفر بود، ولی حالا کلاس‌ها با حداکثر ۷ یا ۸ نفر برپا می‌شود.»
- تداوم فعالیت‌های مجازی در سال آینده
کرونا هنوز دست از سرمان برنداشته است، پس به نظر می‌رسد امسال هم اغلب دوره‌های آموزشی و هنری به‌صورت مجازی برگزار شود. دوستعلی در این‌باره می‌گوید: «ما امسال برای هر دو وضعیت با کرونا و بدون کرونا آماده‌ایم. با تجربه خوبی که در سال ۹۹ در تولید محتوای مجازی کسب کردیم، کمیت و کیفیت قابل قبولی در شرایط مجازی ارائه خواهیم داد، اگر وضعیت سفید باشد، با توجه به اینکه انتشار و تولید در فضای مجازی جزو مأموریت‌های ذاتی ما در منطقه ۴ تعریف شده است، باز هم برخی فعالیت‌های مجازی و برخط را ادامه می‌دهیم.»
- راه‌اندازی پیک کتاب
با وجودی که کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هنوز بازگشایی نشده‌اند، اما فعالیت ۵ کتابخانه زیرمجموعه مرکز فرهنگی و هنری در منطقه ۴ (کتابخانه اشراق، لویزان، حکیمیه، امید، هنگام) از چند ماه پیش با رعایت پروتکل‌ها از سر گرفته شده است. دوستعلی در این‌باره می‌گوید: «در بخشی از فضای کتابخانه، جایی برای قرنطینه کتاب‌ها در نظر گرفته‌ایم که همکاران کتابدار، کتاب‌هایی که اعضا به کتابخانه برمی‌گردانند را به مدت ۲ هفته در بخش قرنطینه نگه می‌دارند و سپس به قفسه‌ها منتقل می‌کنند. همچنین برای تشویق اعضا به مطالعه کتاب، قرار است «پیک کتاب» را به خدمات کتابخانه اضافه کنیم. به این صورت که اعضا به‌صورت آنلاین کتاب دلخواهشان را سفارش می‌دهند و ما آن را از طریق پیک به دستشان برسانیم.»
- جایی برای تفریح و هواخوری
فرهنگسرای اشراق برای اهالی محله جوادیه و خاک‌سفید فقط یک مرکز فرهنگی و هنری نیست؛ حیاط سرسبز و بزرگ این مرکز با انبوه درختان سر به فلک کشیده همراه با صدای شرشر آب و آواز پرندگان این مرکز را شبیه یک بوستان تفریحی و گردشگری کرده است. از این‌رو اهالی در هر فرصتی برای تفریح و ورزش به اینجا می‌آیند.
«فخیمه ساداتی» بانوی سالمندی که در همسایگی این مرکز زندگی می‌کند و هر روز با واکر برای پیاده‌روی به فرهنگسرا می‌آید، می‌گوید: «من دیابت دارم و دکترها گفته‌اند قدم زدن در هوای خوب برای سلامتی‌ام مفید است برای همین هر روز یکی دو ساعت در اینجا قدم می‌زنم.» روبه‌روی حوض بزرگی که وسط حیاط فرهنگسرا چشمنوازی می‌کند، پیرمردی روی نیمکت دستمال سفره‌اش را پهن کرده تا لقمه‌ای نان و پنیر بخورد. پیداست از راه دور آمده. می‌گوید اهل رودهن است و در درمانگاه تأمین اجتماعی که روبه‌روی فرهنگسرا است، نوبت گرفته. چون درمانگاه شلوغ بوده تا دکترش بیاید، به اینجا آمده تا قدری استراحت کند و خستگی راه را از تنش به در کند.
در بخش وسایل بدنسازی هم چند نفر از بانوان مشغول ورزش هستند. می‌گویند در همسایگی فرهنگسرا زندگی می‌کنند و هر صبح برای ورزش و هواخوری به اینجا می‌آیند. رئیس فرهنگسرای اشراق با استقبال از حضور همسایه‌ها در محوطه فرهنگسرا می‌گوید: «درهای فرهنگسرا همه روزه از ساعت ۷ تا ۱۶ به روی شهروندان باز است تا از فضای سبز و امکانات تفریحی آن بهره‌مند شوند.»