همشهری آنلاین _ حسن حسن‌زاده: اینجا در مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی گلابدره، بانوان با انگیزه‌ای که اگرچه در کودکی از تحصیل بازمانده‌اند، پشت میز و نیمکت‌های مدرسه خواندن و نوشتن یاد می‌گیرند. بهمن سال گذشته بود که این مرکز پس از تحقیق و نیازسنجی توسط اداره آموزش و پرورش منطقه یک و مشارکت معتمدان و شورایاران محله گلابدره شروع به کار کرد. حالا ۷۰ بانوی گلابدره‌ای در این مرکز باسواد شده‌اند یا برای رسیدن به مقاطع تحصیلی بالاتر تلاش می‌کنند. در این گزارش سراغ تنها مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی تهران رفتیم که به‌صورت آزمایشی در محله گلابدره شروع به کار کرده و با استقبال خوب بانوان این محله روبه‌رو شده است.
بیش از یک سال است که اطراف میدان آبک از همهمه و شور و نشاط دانش‌آموزان گلابدره خبری نیست. شیوع کرونا و غیرحضوری شدن کلاس‌ها، دانش‌آموزان را از لذت بازی‌های راه مدرسه محروم کرده و حیاط مدارس هم سوت و کور شده است. اما اینجا در دبستان تجریشی محله گلابدره اوضاع کمی فرق دارد. اگرچه دانش‌آموزان این مدرسه هم امسال به‌صورت غیرحضوری درس خوانده‌اند، اما میز و نیمکت کلاس‌ها در سال گذشته خالی نمانده است. ۲۰ بهمن سال گذشته قدمی بزرگ برای ریشه‌کن شدن بی‌سوادی در محله گلابدره برداشته شد و شماری از بانوان گلابدره‌ای که از نعمت سواد محروم مانده بودند، تحصیل را در تنها مدرسه محله آغاز کردند. دبستان پسرانه تجریشی، صبح‌ها در اختیار دانش‌آموزان گلابدره قرار می‌گیرد و عصرها هم کلاس‌های این مدرسه میزبان بانوان سوادآموز محله خواهد بود.
البته با غیرحضوری شدن کلاس درس دانش‌آموزان زمان بیشتری در اختیار بانوان سوادآموز محله قرار گرفته و آنها ۲ روز در هفته با رعایت فاصله و پروتکل‌های بهداشتی راه مدرسه را در پیش می‌گیرند. کلاس‌های امروز که شروع می‌شود و بانوان یک به یک در کلاس‌های درس حاضر می‌شوند، سراغ «سهیلا شیخی» مدیر مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی تجریشی می‌رویم. شیخی از ثبت‌نام ۷۰ بانوی سوادآموز در مقاطع مختلف تحصیلی این مرکز می‌گوید: «در این مرکز با بهره‌گیری از حضور ۵ مربی، شرایط برای سوادآموزی در مقاطع اول تا سوم دبستان، دوره انتقال یا همان مقاطع چهارم تا ششم و تحکیم فراهم شده است. بانوانی که سواد خواندن و نوشتن دارند اما به دلایل مختلف چند سالی از تحصیل دور مانده‌اند و نیاز به یادآوری مباحث دارند در دوره تحکیم ثبت‌نام می‌کنند.»
اگرچه فعالیت مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی تجریشی از بهمن سال گذشته آغاز شده اما برگزاری کلاس‌های سوادآموزی بانوان در گلابدره سابقه زیادی دارد. ۶ سال پیش نخستین کلاس‌های سوادآموزی در ساختمان سرای محله گلابدره برگزار شد. «رضا ترابی گودرزی» مدیر محله گلابدره می‌گوید: «کلاس‌های سوادآموزی به بانوان از ۶ سال پیش در ساختمان سرای محله آغاز شد و از میان ۹۰ بانوی سوادآموز، ۲۵ نفر به دوره انتقال راه پیدا کردند. بهمن سال گذشته با همیاری اداره آموزش و پرورش منطقه یک و شورایاران و معتمدان محلی، شرایط برای راه‌اندازی مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی در دبستان تجریشی فراهم شد تا بانوان در محیطی مناسب‌تر و با امکانات بیشتر تحصیل کنند.»
- نیمکت دانشگاه دور از دسترس نیست
از پشت در بسته کلاس‌ها، صدای آموزش‌دهنده‌ها و گاهی تکرار برخی حروف و کلمات از زبان سوادآموزان در حیاط مدرسه تجریشی می‌پیچید. در این شرایط کرونایی، ظرفیت هر کلاس با رعایت فاصله مناسب و پروتکل‌های بهداشتی تعیین شده است. بعد از پایان کلاس، سراغ «زهرا قدیمی» یکی از آموزش‌دهنده‌های مرکز می‌رویم؛ بانوی فعال و باانگیزه‌ای که از ۶ سال پیش کنار سوادآموزان محله بوده است.
او می‌گوید: «اگرچه ۲ روز در هفته کلاس‌ها به‌صورت حضوری برگزار می‌شود، اما آموزش‌دهنده‌ها در دیگر روزهای هفته هم با استفاده از ظرفیت فضای مجازی کنار سوادآموزان هستند تا لطمه‌ای به درسشان وارد نشود. طی چند ماه اخیر که کلاس‌ها به‌صورت نظام‌مندتر و منسجم‌تر در مدرسه تجریش برگزار می‌شود، کیفیت آموزش و یادگیری سوادآموزان هم بیشتر از قبل شده و تعداد بیشتری برای سوادآموزی یا رسیدن به مقاطع بالاتر ثبت‌نام کرده‌اند.» حرف‌ها که به اینجا می‌رسد، قدیمی از طعم شیرین آموزش به سوادآموزان می‌گوید: «در گلابدره مهاجران و به‌ویژه اتباع بسیاری زندگی می‌کنند که هرکدام به دلایل مختلف از تحصیل در دوران کودکی محروم شده بودند. وقتی یکی از بانوان میانسال که در همین کلاس‌ها باسواد شده بود سراغ من آمد و برای شرکت در کنکور و ورود به دانشگاه مشاوره خواست، خستگی همه این سال‌ها از تنم بیرون رفت.»
- مادری که با فرزندانش همکلاسی شد
۷۰ سوادآموز در ۳ مقطع سوادآموزی، دوره انتقال و تحکیم تحصیل می‌کنند که هرکدام از حضور در کلاس‌های سوادآموزی هدفی دارند. یکی برای جبران سال‌های از دست رفته کودکی که امکان تحصیل نداشت در این کلاس‌ها ثبت‌نام کرده و دیگری هم به هوای تجربه طعم شیرین کتاب خواندن به مدرسه می‌آید. «معصومه رضایی» یکی از همین بانوان سوادآموز است. او می‌گوید: «در دورانی که تکنولوژی و فضای مجازی همه‌گیر شده، زندگی بدون سواد خواندن و نوشتن سخت‌تر از گذشته است. به‌عنوان مثال همیشه برای استفاده از عابربانک دچار مشکل می‌شدم و مجبور بودم برای انجام ساده‌ترین کارهای بانکی از دیگران کمک بخواهم.
اما حالا با شرکت در کلاس‌های سوادآموزی، بسیاری از کارهای اداری و بانکی را به تنهایی انجام می‌دهم.» اگرچه تنها چند ماه از راه‌اندازی مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی در مدرسه تجریشی می‌گذرد اما در همین مدت کم هم بانوان بسیاری طعم شیرین یادگیری خواندن و نوشتن را چشیده‌اند. شیخی از استقبال خوب بانوان گلابدره از کلاس‌های سوادآموزی می‌گوید: «درهر کدام از این مقاطع، بانوان با انگیزه‌های متفاوتی ثبت‌نام کرده‌اند. شور و هیجان آنها به تحصیل، انگیزه آموزش‌دهنده‌ها را هم بیشتر کرده است. مثل مادری که همراه با ۲ دختر نوجوانش از نعمت خواندن و نوشتن محروم مانده بودند اما حالا همگی با هم در کلاس اول ثبت‌نام کرده‌اند تا شانه به شانه هم برای ساختن آینده‌ای بهتر تلاش کنند.»
- از همسایه‌داری تا آموزش کمک‌های اولیه
در مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی تجریشی، مهارت‌آموزی به بانوان هم به‌صورت جدی دنبال می‌شود. برگزاری کلاس‌های کنترل خشم، کمک‌های اولیه، همسایه‌داری و... تنها نمونه‌ای از کلاس‌های متنوعی آموزش است که برای بانوان گلابدره در نظر گرفته شده است. شیخی می‌گوید: «سوادآموزی، تنها هدف مرکز یادگیری محلی و سوادآموزی تجریشی نیست. در این مرکز به تعامل و ارتباطات اجتماعی و محلی بانوان هم توجه ویژه‌ای شده است. علاوه بر سوادآموزی، کلاس‌های کنترل خشم، همسایه‌داری، بایدها و نبایدهای فضای مجازی، کمک‌های اولیه، رفتار با سالمند در منزل، کلاس آموزش رایانه و... هم در فهرست کلاس‌های آموزشی قرار گرفته است. این میان، آموزش‌های شهروندی، نحوه صحیح استفاده از امکانات شهری، استفاده درست از فضای مجازی و ارتباط صحیح با همسایه هم از اولویت‌های مرکز است. همچنین برنامه‌ریزی‌هایی هم برای آموزش خیاطی و آشپزی انجام شده تا با بهره‌گیری از مربیان فنی و حرفه‌ای، شرایط را برای آموزش رایگان بانوان محله و توانمندسازی و درآمدزایی برای آنها فراهم کنیم.»