همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: این دانش‌آموزان در پایه هفتم و هشتم در تنها مدرسه «شناختی» منطقه ۲۱ هستند که زیر نظر اداره آموزش و پرورش منطقه ۹ تحصیل می‌کنند. با توجه به موفقیت چشمگیری که کسب کردند سراغ این نخبه‌های نوجوان رفتیم و با آنها گفت‌وگویی انجام دادیم.
نام: یگانه مداح/ مقاله: کاربرد سلولهای بنیادی در درمان و احیای آسیب‌های ناشی از بیماری کرونا / رتبه: نخست استان تهران
یگانه مداح متولد سال ۱۳۸۵ و ساکن تهرانسر است که در مقطع دوم متوسطه تحصیل می‌کند. او مقام نخست استان تهران را به سبب مقاله‌ای پژوهشی با عنوان «آشنایی با بیماری کووید ۱۹ و کاربرد سلولهای بنیادی در درمان و احیای آسیب‌های ناشی از این بیماری» کسب کرده است. این دانش‌آموز نخبه مدرسه طراوت، درباره پژوهشی که انجام داده است، می‌گوید: «مسابقات درباره سلولهای بنیادی بود که ایده من ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ناشی از کرونا با استفاده از سلولهای بنیادی است. این مسابقات در استان تهران برگزار شد و من توانستم مقام نخست این مسابقات را کسب کنم.» مداح درباره دلیل علاقه‌مندی‌اش به این موضوع می‌افزاید: «دلیل علاقه‌مندی من به این موضوع از مدرسه آغاز شد.
ما باید یک تحقیق درباره سلولهای بنیادی انجام می‌دادیم و هرچه بیشتر جلو می‌رفتم و در این زمینه مطالعه می‌کردم، علاقه‌مندی‌ام به این موضوع افزایش پیدا می‌کرد. در نتیجه مشتاق شدم تا با پژوهشی که انجام داده بودم در مسابقات خوارزمی نوجوان شرکت کنم. نخستین موضوعی که برای شرکت در این مسابقات به ذهنم رسید تا روی آن مطالعه کنم، موضوع ویروس کرونا بود. باتوجه به شیوع ویروس کرونا تصمیم گرفتم روی موضوع ترمیم بافت‌های آسیب دیده ناشی از این ویروس با استفاده از سلولهای بنیادی کار کنم که خوشبختانه این سلولهای بنیادی بافت‌های آسیب دیده را ترمیم و احیا کردند. من به تنهایی در این زمینه کار کرده‌ام و حدود یک ماه نوشتن مقاله‌ام زمان برد، اما از قبل هم تحقیقاتی را درباره سلولهای بنیادی انجام داده بودم. هنوز انتخاب رشته نکرده‌ام. اما باتوجه به علاقه‌ای که دارم، بی تردید رشته «علوم تجربی» را انتخاب خواهم کرد.» مداح درباره اینکه پژوهش‌اش چقدر کاربردی است هم می‌گوید: «در حال حاضر طرح من در حد نظریه است، اما اگر یک کم پیشرفته‌تر شود و کار بیشتری بر روی آن انجام دهم، می‌تواند به مرحله اجرا در بیاید.»
نام: سارا سلیمانی/ مقاله: ویروس کرونا/ رتبه: دوم استان تهران
سارا سلیمانی ساکن محله «تهرانسر»، متولد سال ۱۳۸۶ و محصل پایه هفتم است. او به دلیل تحقیق و پژوهشی که درباره ویروس «کرونا» انجام داده، مورد تقدیر قرار گرفته است. او درباره پژوهشی که انجام داده می‌گوید: «تحقیقات من درباره ویروس کرونا بود. درباره اینکه چه کارهایی انجام دهیم تا به ویروس کرونا مبتلا نشویم و چگونه می‌توانیم با این ویروس کنار بیاییم. برای این پژوهش، مقام دوم استانی را به دست آوردم.» سلیمانی درباره اینکه چطور شد که سراغ چنین موضوعی رفته است، می‌افزاید: «در مدرسه باید یک کار تحقیقاتی در زمینه کرونا انجام می‌دادیم و با توجه به این موضوع تصمیم گرفتم که با همین پژوهش و تحقیقاتی که انجام داده‌ام در مسابقات خوارزمی نوجوان شرکت کنم.» از این دانش‌آموز نخبه سؤال کردیم که مرکز تحقیقاتی یا پزشکی از پژوهش او استفاده کرده است که پاسخ سلیمانی به این پرسش منفی است: «تاکنون که جایی برای پژوهش بیشتر، از تحقیقات من استفاده نکرده است، اما فکر می‌کنم‌کاری که انجام داده‌ام می‌تواند برای یک پروژه تحقیقاتی بزرگ‌تر مورد استفاده قرار بگیرد و تأثیرگذار باشد.»
نام: ستایا کاظمی/ مقاله: درمان بیماری «آلوپسی» با استفاده از سلولهای بنیادی/ رتبه: نخست استان و سوم کشور
ستایا کاظمی، متولد سال ۱۳۸۵ است. مقاله علمی ترویجی این دانش‌آموز نخبه در مسابقات خوارزمی نوجوان مقام نخست استان تهران و سوم کشوری را کسب کرده است. ستایا کاظمی درباره مقاله‌اش می‌گوید: «مقاله من درباره درمان بیماری «آلوپسی» با استفاده از سلولهای بنیادی «کراتینوسیت» جهت القای سلولهای پرتوان مو بود که برگزیده استانی شدم و مقام سوم کشوری را کسب کردم.» ستایا درباره اینکه چگونه به این موضوع علاقه‌مند شده است، می‌افزاید: «برای تحقیق مدرسه در درس علوم به دنبال بیماری‌هایی بودم که هنوز مردم شناخت زیادی از آنها ندارند که بیماری آلوپسی به چشمم خورد. بیماری که شاید بسیاری از افراد دچار آن شده‌اند اما شاید هرگز متوجه آن نشوند. برای همین برایم جالب بود و بر روی آن تحقیق کردم تا راه درمان آن را پیدا کنم. البته در حال حاضر تحقیقات من در حد یک نظریه است.»
نام: سارا عباسی/ مقاله: تکامل در ۳ بعد / رتبه: نخست کشور
ساراعباسی متولد سال ۱۳۸۴ و محصل پایه هفتم است که در محله تهرانسر زندگی می‌کند. او با پژوهشی درباره رشته «بیوکاپ» محور «بیواستنداپ» رتبه نخست کشوری را کسب کرده است. این دانش‌آموز نخبه درباره موضوعی که بر روی آن تحقیق و پژوهش انجام داده است، می‌گوید: «پژوهش من در زمینه تکامل بود که ۳ بعد دارد. اول از همه درباره پیدایش همه کهکشان‌ها است که با «بیگ بنگ» آغاز شده، سپس پیدایش کره زمین که امکان زیستن و حیات را نسبت به دیگر سیاره‌های کهکشان داشته و بعد از آن تکامل و حیات و نباتات که با تک سلولی‌های‌زیر دریا آغاز شده است و تا انسان کامل امروزی ادامه دارد.» سارا عباسی هم به سبب علاقه‌ای که به این موضوع دارد و تحقیقات و پژوهشی که در مدرسه انجام داده، با این پژوهش در مسابقات خوارزمی نوجوان شرکت کرده و موفق به کسب مقام نخست کشوری شده است. تاکنون از پژوهش موفق و جالب این دانش‌آموز نوجوان هم هیچ دستگاه و ارگانی حمایت نکرده است: «هنوز برای استفاده یا تکمیل پژوهش من پیشنهاد و درخواست همکاری دریافت نکرده‌ام.»
مدیر دبیرستان طراوت درباره سابقه و فعالیت این مدرسه در منطقه ۲۱ و همچنین روش و متد تحصیلی دانش‌آموزان به همشهری محله می‌گوید: «مدرسه طراوت باسابقه ۷ سال جزو مدارس شناختی شهر تهران است. مدارس شناختی، مدارسی هستند که در آنها برنامه‌های درسی بر اساس استعداد دانش‌آموزان و ویژگی‌های فردی آنها مشخص و برنامه‌ریزی می‌شود. این موضوع دانش‌آموزان را برای انتخاب رشته بهتر و انتخاب شغل مناسب و داشتن آینده‌ای درخشان‌تر آماده می‌کند. تفاوت مهم مدارس شناختی با مدارس عادی این است که برخلاف مدارس شناختی در مدارس عادی برای همه دانش‌آموزان یک برنامه تحصیلی و آموزشی واحد و یکسان در نظر گرفته می‌شود.»
«معصومه افتخاری» با اشاره به اینکه ۷ دانش‌آموز از مدرسه طراوت در مسابقات خوارزمی نوجوان که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود، شرکت کرده‌اند و به شکل مستقل خودشان تصمیم به این کار گرفته‌اند و این‌گونه نبوده است که مدیران یا معلم‌ها دانش‌آموزانی را انتخاب و گلچین کرده باشند، ادامه می‌دهد: «درباره حضور بچه‌ها در مسابقات خوارزمی دانش‌آموزی باید بگویم ما آنها را انتخاب و به این رقابت‌ها اعزام نکرده‌ایم، اما دانش‌آموزانی که در این مسابقات حضور داشتند و رشته‌هایی را که انتخاب کرده‌اند برای فعالیت در آن رشته‌ها در مدرسه طراوت به نوعی تربیت و آماده‌سازی شده بودند.
فعالیت و حضور دانش‌آموزان ما تنها به این المپیاد محدود نیست و بچه‌های ما در طی سال‌های اخیر مسابقات مختلفی که از سوی دیگر نهادهای علمی برگزار می‌شود، شرکت و مقام‌ها و موفقیت‌های خوبی هم کسب کرده‌اند. برای مثال، در مسابقات «دانش‌بنیان» هم دانش‌آموزان در رشته‌هایی مانند «کامپیوتر»، «روبوکاپ» و «روباتیک» و چند رشته دیگر شرکت کردند و موفق هم بودند. در مجموع همه این دانش‌آموزان ما مستعد هستند و با برنامه‌ریزی و فعالیت‌هایی هم که ما در مدرسه برای آنها انجام می‌دهیم به‌گونه‌ای کمک می‌کنیم تا با دست پر وارد چنین صحنه‌ها و رقابت‌های علمی سطح بالایی شوند. داشتن انگیزه و یک رزومه خوب علمی به بچه‌ها کمک می‌کند تا در مسابقات مختلف علمی رتبه‌های خوبی کسب کنند و موفق باشند.» افتخاری می‌گوید قرار نیست همه دانش‌آموزان مستعد دکتر و مهندس شوند و کشور به پژوهشگر و محقق هم نیاز دارد: «در مرحله انتخاب رشته نیز باتوجه به مشاوره‌های تحصیلی که داریم، خانواده‌ها را مجاب می‌کنیم تا دانش‌آموزان در رشته‌هایی که دوست دارند، وارد شوند و در نهایت به بازار کسب و کار ورود پیدا کنند و این موضوع بسیار اهمیت دارد.
ما پژوهش را موضوع جداگانه‌ای از تحصیل و آموزش نمی‌دانیم. پژوهش روح مدرسه ما است. بستر کار ما در مجموع مسائل پژوهشی است. حتی ما دانش‌آموزانی داریم که در حوزه‌های اجتماعی و دینی یا تربیت‌بدنی پژوهش می‌کنند. یعنی به دنبال این هستند که ابزار ورزشی جدید اختراع کنند و طرح بدهند. تلاش می‌کنیم بچه‌ها را با مؤسسات دانش بنیان ارتباط دهیم. چون باید کار و طرح بچه‌ها به مرحله ظهور برسد. اینها مستلزم آزمایشگاه‌های پیشرفته است تا نتیجه کار آنها به مرحله تولید برسد. در اصل کلاس‌هایی به اسم «ایده‌پردازی» داریم. البته به سبب کرونا تا حدودی دستمان بسته شده است، اما در سال‌های پیش کلاس ایده‌پردازی داشتیم. البته اکنون به شکل مجازی این کلاس برگزار می‌شود. مسابقات خوارزمی که برای همه شناخته شده است، در سطح کشور برگزار می‌شود. وزارت آموزش پرورش هم مسابقاتی تحت عنوان جشنواره خوارزمی نوجوان برگزار می‌کند. این جشنواره یکی دوسال است که در مقطع متوسطه اول برگزار می‌شود. اول در سطح منطقه و بعد استان و پس از آن نفرات برگزیده در سطح کشوری با یکدیگر رقابت می‌کنند. یعنی این دانش‌آموزان نماینده استان تهران بودند.»
نیکا شادانلو، ۱۵سال دارد و در پایه نهم مقطع متوسطه تحصیل می‌کند. او درباره مسابقات خوارزمی و مقامی که کسب کرده است، می‌گوید: «برگزاری چنین رقابت‌های علمی بسیار خوب است. چون سبب می‌شوند که دانش‌آموزان استعدادهای خود را بروز دهند. من سال گذشته در زمینه سلولهای بنیادی در مسابقات خوارزمی حضور داشتم و جزو برگزیدگان استانی این مسابقات شدم. سطح مسابقات بالا است و من از میان ۸۰۰ نفر شرکت‌کننده، جزو برگزیدگان قرار گرفتم. امسال هم در این مسابقات شرکت کردم و در زمینه «زبان و ادبیات فارسی» فعالیت داشتم. روند کار هم به این شکل بود که درباره زبان باید مکالمه‌نویسی انجام می‌دادم و فیلمی تهیه و ارائه می‌کردم. درباره ادبیات فارسی هم باید تصویرخوانی انجام می‌دادم. یعنی یک تصویری به ما می‌دادند و ما با دیدن تصویر هرچه به ذهن‌مان می‌آمد می‌نوشتیم. باید به شکلی می‌نوشتیم که وقتی کسی آن را می‌خواند تصویر برایش تداعی شود. هنوز جواب نهایی این مسابقات نیامده است اما امیدوارم بتوانم جزو نخستین‌های مسابقه باشم.
غزل حسینی، متولد ۱۳۸۵ و مانند دیگر دانش‌آموزان ساکن محله تهرانسر است. او در مقطع هشتم متوسطه تحصیل می‌کند و در مسابقات خوارزمی مقام نخست استان را در رشته «آزمایشگاهی» به دست آورده است. غزل حسینی درباره این مسابقات می‌گوید: «من اصلاً قرار نبود در این مسابقات شرکت کنم، اما معلم مدرسه تشویقم کرد و گفت تو باید در این مسابقات شرکت کنی و این‌گونه شد که پا در این رقابت علمی گذاشتم. ما در این مسابقات سر یک ساعت مشخص آزمایش‌هایی را انجام می‌دادیم. من هم ۲ آزمایش انجام دادم. این ۲ آزمایش شامل حرکت اجسام با کمک انرژی الکتریکی و انرژی شیمیایی بود. از روند کار فیلم گرفتم و برای دبیران جشنواره ارسال کردم و در نهایت مقام نخست مسابقات منطقه‌ای را از آن خود کردم.»
موژان نجاری، متولد ۱۳۸۴، پایه هشتم مقطع متوسطه که در رشته «علوم آزمایشگاهی» در مسابقات خوارزمی نوجوان مقام نخست کشور را به دست آورده است. این دانش‌آموز نخبه درباره این مسابقات و مقامی که کسب کرده، می‌گوید: «من به کارهای آزمایشگاهی علاقه زیادی دارم و زمانی که موضوع برگزاری مسابقات خوارزمی نوجوان مطرح شد به تشویق معلم‌ام در این رقابت علمی شرکت کردم. معلم من فردی توانا بود که ما را برای همه چیز از جمله شرکت در رقابت‌های علمی آماده کرده بود. روند مسابقات هم به این شکل بود که یکسری موضوعات آزمایشگاهی به ما داده می‌شد و ما باید در یک ساعت آن آزمایش‌ها را انجام می‌دادیم و از روند کار و نتیجه آزمایش، فیلم می‌گرفتیم و برای کارشناسان ارسال می‌کردیم. در نهایت من مقام نخست این مسابقات را به دست آوردم.»