همشهری آنلاین_فاطمه عسگری نیا: خیابان مختاری در محله راه‌آهن از جمله خیابان‌هایی است که سدمعبر در آن به یک معضل شهری بزرگ تبدیل شده و گلایه مردم ساکن در محله برای رفع آن به جایی نرسیده است. پیاده‌راه‌های قرق‌شده توسط دستفروشان، موتورسیکلت‌ها و وانتی‌ها امروز امان مردم محله را بریده، چهره این خیابان را زشت کرده و آرامش را از آن ربوده است.
همین که صبح از راه می‌رسد بساط دستفروشان در عرض پیاده‌راه پهن می‌شود. دستفروشانی که همه از اهالی افغانستانی محله‌اند. خیلی‌هایشان مادر و فرزند هستند، عده‌ای هم قوم و خویش. در بساط رنگارنگشان همه‌چیز پیدا می‌شود؛ از خاکشیر و سبزی خوردن گرفته تا لیف‌های بافتنی و جعبه‌های خرما. برای عبور از یک مسافت کوتاه باید به خاطر جمعیت زیادی که در پیاده‌راه پشت سر هم قطار شده‌اند، مکث‌های کوتاه و بلند کنی. نه از فاصله اجتماعی در ساعات غروب آفتاب خبری است، نه از آرامش در پیاده‌راه‌ها.
- تردد دشوار از پیاده‌راه‌ها و حتی خیابان
با یک پیاده‌روی کوتاه در خیابان، دائم گلایه‌های مردم به گوش می‌رسد: خیابان نیست... میدان جنگ لیان‌شانپو شده...! این را «مسعود حسینی»، یکی از اهالی خیابان مختاری، می‌گوید: «سال‌های قبل، تعداد دستفروشان کمتر بود. ما هم به رسم همسایگی گلایه‌ای نداشتیم. بالاخره قرار بود از این بساط لقمه‌نانی حلال سر سفره خانواده‌ای بیاید، اما از یک سال گذشته این وضعیت عذاب‌آور شده است و تردد شهروندان در پیاده‌راه‌ها و حتی عرض خیابان سخت شده است.»
حرف‌های او را یکی دیگر از هم‌محله‌ای‌هایش ادامه می‌دهد: «بخش اعظم دستفروشان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند و هر روز به این جمعیت افزوده می‌شود. یک سمت پیاده‌راه را کاسبان با چیدن وسایل گرفته‌اند، بخش دیگر را دستفروشان. هرچه از روز می‌گذرد به شلوغی و درهم‌ریختگی این خیابان افزوده می‌شود؛ موضوعی که موجب رنجش مردم محله راه‌آهن است.»
- محل امن دستفروشان و وانتی‌ها
خیابان مختاری دیگر یک خیابان نیست، بازار روز شهری بی‌مجوزی است که هر روز به تعداد بساطی‌هایش اضافه می‌شود. این را «کریم حاجیان» می‌گوید، هم‌محله‌ای ما در خیابان مختاری: «خیابان مختاری به محل امن کسب و کار دستفروشان و وانتی‌هایی تبدیل شده که در هیچ نقطه از منطقه ۱۱ و شهر تهران اجازه فعالیت ندارند و کسی هم به فکر ساماندهی این وضعیت نیست. برای تردد در خیابان مختاری باید به خاطر شلوغی و ازدحام جمعیتی که ایجاد شده، وقت زیادی گذاشت. ضمن اینکه تردد در این وضعیت اصلاً برای اهالی امن نیست.»
فعالیت بیش از حد دستفروشان و وانتی‌ها در خیابان مختاری نه تنها سیمای شهری محله را به هم ریخته، بلکه نظافت این خیابان را هم تحت تأثیر قرار داده است. «مریم شکرایی»، یکی از اهالی ساکن کوچه مقدسی، می‌گوید: «خیابان مختاری گویا تافته جدابافته‌ای در شهر تهران است که از هیچ قانون شهری تبعیت نمی‌کند. علت این وضع هم نبود نظارت است؛ چیزی که بارها و بارها از مسئولان ناحیه خواستارش شدیم، اما به جای راهکاری اساسی با مسکن‌های موقت رفع شده و بار دیگر به حالت قبل برگشته است.»
«علی‌اصغر فراهانی»، دبیر شورایاری محله راه‌آهن، هم دل خوشی از این وضعیت ندارد. گرچه او همواره می‌کوشد با انتقال مسائل و مشکلات شهری محله به شهردار ناحیه بستر رفع این مسائل را فراهم کند، اما تلاش‌هایش در این بخش تا به حال به ثمر ننشسته است: «۹۰درصد دستفروشانی که در پیاده‌راه مختاری بساط پهن می‌کنند هم‌محله‌ای‌های افغانستانی ما هستند.»
- نیازمند راهکار اساسی
او با اشاره به تشدید وضعیت اسفبار خیابان مختاری بعد از شیوع کرونا و افزایش دغدغه‌های اقتصادی مردم می‌گوید: «در یک سال گذشته با شیوع کرونا، بیکار شدن افراد و تشدید دغدغه‌های اقتصادی خانوارها متأسفانه وضعیت خیابان مختاری بدتر شده است. هر چند تلاش می‌کنیم با حضور مأموران سدمعبر شهرداری از این حجم مزاحمت برای شهروندان بکاهیم، اما به محض ترک محل توسط مأموران دوباره شاهد حضور این افراد هستیم.»فراهانی معتقد است برای حل این مشکل باید راهکاری اساسی اندیشیده شود و مسئولان شهری باید با تعیین مکانی مشخص برای فعالیت این افراد در قالب بازارچه‌های محلی از سدمعبر در محله بکاهند.
او هم از تردد و توقف وانتی‌ها به اندازه هم‌محله‌ای‌هایش گلایه دارد و می‌گوید: «این وانتی‌ها همه با هم یک گروه را تشکیل می‌دهند. در مواقعی که پلیس راهور در خیابان وحدت اسلامی به این افراد اجازه تردد نمی‌دهد، همگی با هم به خیابان مختاری می‌آیند و باعث سدمعبر در این خیابان می‌شوند. این موضوع را بارها و بارها از سوی شهردار ناحیه پیگیر شده‌ایم و با حضور مأموران سدمعبر به‌صورت موقت رفع شده است، اما این درد به درمان اساسی نیاز دارد.»