همشهری آنلاین_بهاره خسروی: بسیاری از حرفه‌ها و کسب و کارها و فعالیت‌ها تعطیل شد و به حالت تعلیق درآمد. در مقابل، کار مجموعه‌ای از افراد سخت‌تر و چند برابر شد. آنها در روزگار پروحشت کرونازده برای کسب رزق و روزیی حلال و حفظ سلامتی دیگران پا به خیابان و کوچه‌های شهر می‌گذاشتند و به کارشان ادامه می‌دادند، با این تفاوت که آنها به واسطه حرفه‌شان در معرض خطر مستقیم انتقال بیماری قرار می‌گرفتند.
این افراد، پاکبانان شریف و زحمتکشی بودند که در روزهایی که مردم برای دور ماندن از ابتلا و قطع زنجیره کرونا در خانه ماندن را انتخاب می‌کردند، باید چون قبل برای پاکسازی و جمع‌آوری زباله‌هایی که بیشتر از همیشه تولید می‌شد و بسیاری از آنها می‌توانست آلوده به ویروس کرونا باشد، در کوچه‌ها و خیابان‌ها و نهرهای شهر کارشان را دنبال می‌کردند. برای قدردانی از زحمت‌های این قشر بی‌ادعا که حکم امانت داران محله را دارند، همزمان با روز کارگر، سراغ تعدادی از پاکبانان نمونه پازل دهم پایتخت رفتیم و با آنها و مردم درباره سختی کار و فعالیت در این روزهای کرونایی گفت‌وگو کردیم.
- کاهش حجم زباله در ماه رمضان
«بهرام قاسمی» ۱۵ سال است که مسئولیت نظافت خیابان شهید عابدین نوری (گلستانی) را برعهده دارد. این پاکبان در طول سال‌های خدمتش چندین بار به‌عنوان پاکبان نمونه در منطقه انتخاب شده و ۳ بار از سوی شهرداری تکه دهم پایتخت تشویق‌نامه دریافت کرده است. آقا بهرام که با اهالی حسابی ایاغ شده از کار در روزهای کرونایی و رعایت نظافت شهری از سوی همسایه‌ها می‌گوید: «این روزها کار کردن سخت‌تر است. در میان زباله‌ها ماسک و دستکش بیشتر دیده می‌شود و اغلب هم در جوی آب، گوشه خیابان یا پیاده‌رو رها می‌شوند.
البته درباره همه اهالی نظر یکسانی ندارم. چون بیشتر آنها هوایم را دارند و سعی می‌کنند زباله‌هایشان را داخل مخازن بریزند. مردم چند دسته‌اند. یک عده حواسشان به حفظ محیط‌زیست و نظافت شهری هست. یک عده کمتر به این موضوع توجه می‌کنند. اما اکثر اهالی در این مدت که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده هوایم را داشتند، مخصوصاً در این ماه رمضان همسایه‌ها به نسبت قبل کمتر زباله در گوشه و کنار محله رها کردند. این موضوع اتفاق خوبی است و نشانگر توجه مردم به حفظ نظافت شهر و محله‌شان است.»
آقا بهرام به بعضی از سختی‌های کار و مشکلات دستمزدی پاکبان‌ها هم اشاره می‌کند: «کار ما سختی‌ها و زحمت‌های فراوانی دارد و در مقابل این سختی‌ها دستمزد کمی داریم. بسیاری از همکارانم عیالوارند و باید خرج اجاره خانه و زندگی را تأمین کنند. گاهی اوقات پرداخت حقوق‌ها و حق بیمه‌ها به موقع نیست و همین وضع در روزگار سخت مشکلات را چند برابر می‌کند. اما با همه این مشکلات ما به وظیفه‌مان در شهر عمل می‌کنیم تا شهرچهره زیبایی داشته باشد.»
- مردم هوای پاکبان‌ها را داشته باشند
«بهزاد خداخواه» پاکبان شیفت شب خیابان شهید افتکاری محله هفت‌چنار است. آقا بهزاد ۹ سال است که نظافت این خیابان را برعهده دارد و از بی‌توجهی بعضی از مردم به رها کردن ماسک و دستکش‌ها گلایه دارد و می‌گوید: «برای‌کاری که انجام می‌دهم هیچ منتی نیست. وظیفه‌ام را انجام می‌دهم. اما متأسفانه این روزها تولید زباله‌ها، به‌ویژه ماسک و دستمال کاغذی، بیشتر شده است. مردم باید شرایط را درک کنند. ما نمی‌دانیم ماسک‌ها برای چه کسی است؛ شاید برای یک فرد کرونایی باشد و ما که کارمان جمع کردن همین زباله‌هاست، ناخواسته با ارتباطاتی که با خانواده، مردم و زندگی روزمره‌مان داریم باعث انتقال بیماری می‌شویم.»
رها کردن زباله‌ها از ساختمان چندطبقه و پخش شدن آن در داخل خیابان از دیگر مشکلاتی است که پاکبان خیابان شهید افتکاری به آن اشاره دارد: «مردم هنوز به گذاشتن سر موقع زباله داخل مخازن عادت ندارند. اغلب وقتی ساعت قرار دادن زباله‌ها را فراموش می‌کنند، از طبقات بالای ساختمان زباله را به داخل کوچه پرتاب می‌کنند. بارها خیابان را تمیز کرده‌ام، اما دیده‌ام همسایه بی‌توجه به این شرایط زباله‌هایش را به خیابان پرتاب می‌کند و دوباره مجبور به نظافت کوچه شده‌ام. در این روزهایی کرونایی ما ساعت زیادی را برای نظافت در فضای بیرون هستیم. خطرات هم بیشتر است. از مردم انتظار داریم هوای ما پاکبان‌ها را به دلیل سختی کار بیشتر داشته باشند.»
- حقوق‌های معوقه را بپردازید
«ناصر کریم‌دوست»، از دیگر پاکبانان نمونه تکه دهم پایتخت، که مسئولیت نظافت خیابان حسام‌الدین را برعهده دارد، به پایین بودن دستمزدها اشاره می‌کند و می‌گوید: «کار ما سختی‌ها فراوانی دارد. گاهی وقت‌ها حجم تولید زباله بسیار زیاد است که مجبوریم تمام وقت بدون استراحت کار کنیم.
حفظ نظافت کوچه‌ها و خیابان‌ها در این روزهایی که مردم بیش از همیشه نگران سلامتی‌شان هستند با خطر آلوده شدن به ویروس کرونا هم همراه است، اما همه ما کار و وظیفه خودمان را به دقت انجام می‌دهیم. فقط تقاضا می‌کنم به این نکته توجه کنید که انجام وظیفه یک سویه نباشد. ما هم مانند بقیه مردم خانواده و خرج داریم. با تمام سختی‌ها کار در این روزهای کرونایی دستمزد پایینی داریم که کفاف خرج زندگی ما را نمی‌دهد. در این روزها با توجه به شرایط اقتصادی و هزینه گران نیاز به حمایت و توجه بیشتری داریم. اما خیالمان از پرداخت حق بیمه‌ها، سنوات و دستمزد به موقع راحت نیست. حقوق معوقه هم داریم که به موقع پرداخت نمی‌شود.»
- زباله‌های مسافران مترو
حوزه کار «نقدعلی حسن‌لو» در خیابان آزادی، مقابل ساختمان شهرداری، بزرگراه یادگار امام(ره) و مترو شادمان است. کار حسن‌لو به نسبت سایر همکارانش که در دل منطقه مشغول کارند، بیشتر است و اغلب افرادی که در حوزه‌کاری او در ترددند شهروندان بومی نیستند.
او با اشاره به این موضوع می‌گوید: «فرهنگ رعایت بهداشت شهری و ریختن زباله در داخل مخازن هنوز به‌صورت کامل از سوی شهروندان اجرا نمی‌شود. در حوزه کاری‌ام با مسافران مترو سر و کار دارم که اکثراً با عجله در حال رفت و آمدند و با بی‌توجهی زباله‌هایشان را رها می‌کنند. کسی به این موضوع توجه نمی‌کند که وقتی ماسک یا دستمال کاغذی خود را به زمین می‌اندازند، اگر کودکی از سر کنجکاوی و غفلت پدر و مادرش دست به ماسک آلوده بزند چه تبعات جبران‌ناپذیری به همراه دارد. وقتی هم به این افراد تذکر می‌دهیم تا زباله‌هایشان را سطل زباله بریزند برخورد تند یا بدی دارند. فکر می‌کنند ما می‌خواهیم کم‌کاری کنیم و یا از کار بزنیم. رعایت بهداشت ساده‌ترین رفتار شهروندی است.»
- دغدغه رعایت پروتکل‌های بهداشتی
«اکبر رضایی»، پاکبان محدوده مجتمع‌های نواب و کوی فرهنگیان، یکی از مهم‌ترین دغدغه این روزهایش را رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای حفظ سلامتی خود و اطرافیانش می‌داند. او در این‌باره می‌گوید: «از اینکه گوشه‌ای از محله کثیف یا پر زباله باشد برای ما حس خوشایندی ندارد، چون نظافت شهری کار ماست و دوست نداریم با کم‌کاری و اهمال در آن خللی ایجاد شود.
البته این موضوع نیاز به همراهی مردم هم دارد. برای مثال، یکی از دغدغه‌های امروز در زمان انجام کار رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. نمی‌دانیم زباله‌ای که در گوشه‌ای رها شده آلوده است یا نیست. البته مشکل پرتاب زباله از دل مجتمع‌های نواب به داخل خیابان و کوچه‌های مجاور با این ساختمان‌ها هم برای ما معضلی بزرگی است. چند بار هم با مدیران ساختمان در این‌باره صحبت کرده‌ایم، اما در این بین هستند افرادی که نسبت به ما و تلاش و زحمت‌های ما بی‌مهرند.»
- امیدمان به خداست
یکی از دغدغه‌های «جواد ملکی»، پاکبان ناحیه ۳، انتقال ناخواسته بیماری به خانواده و نزدیکانش است. او در این‌باره می‌گوید: «موقع شروع کار، خودم را به خدا می‌سپارم، چون نمی‌دانم در زمان انجام مأموریتم با چه نوع زباله‌ای سر کار دارم و چه افرادی از کنارم گذر می‌کنند. با تمام رعایت پروتکل‌های بهداشتی گوشه قلبم نگران خانواده، همسر و فرزندانم هستم تا ناخواسته باعث انتقال بیماری به آنها نباشم. اما چاره‌ای نیست؛ حرفه ما ایجاب می‌کند با زباله سر و کار داشته باشیم و برای انجام وظیفه‌ام همه تلاشم را می‌کنم.»
- خبرهای خوش برای پاکبان‌ها
بعد از شنیدن درددل پاکبان‌ها درباره مشکلات شغلی و سختی کارشان در این روزهای کرونایی، مهمان «مهدی مسیبی آلاشتی»، رئیس اداره خدمات شهری تکه دهم پایتخت، شدیم تا ببنیم برای حل و تسهیل در مشکلات آنها چه راهکاری وجود دارد. آقای مسیبی هم خبرهای خوشی را برای رفع مشکلات این قشر زحمتکش و بی‌ادعا اعلام کرد.
- بی مهری شهروندان
جلوگیری از رهاسازی زباله‌ها در شهر موضوعی است که بیشتر نیاز به فرهنگسازی و همراهی مردم را دارد. «مهدی مسیبی» با بیان این مطلب می‌گوید: «مردم با رهاسازی زباله‌های خود در شهر و بی‌موقع قرار دادن زباله‌های خود در مخازن، در واقع کار مجموعه خدمات شهری، به‌ویژه پاکبان‌ها، را چند برابر می‌کنند. معمولاً کار تخلیه و جمع‌آوری زباله‌ها در شب‌ها انجام می‌شود. گذاشتن زباله در خارج از ساعت مقرر و بر اساس زمان دلخواه شهروندان چیزی جز دامن زدن به آلودگی زیست‌محیطی و تبعات زیانبار نتیجه‌ای ندارد.»
- وصول معوقه‌ها در اسرع وقت
یکی از موضوعات مهم و تقریباً دغدغه برانگیز پاکبان‌ها بحث دریافت معوقه‌ها و افزایش دستمزد با توجه به گرانی‌ها و تورم این روزها بود. مسیبی در این‌باره توضیح می‌دهد: «همه ما در یک جامعه زندگی می‌کنیم و از مسائل و دغدغه‌های اقتصادی این عزیزان هم مطلع هستیم و می‌دانیم در این روزهای سخت دستمزد آنها برای تأمین معاش و نیازهای اولیه زندگی هم بسیار کم است. به همین دلیل پیگیر دستمزدهای معوقه آنها هستیم تا هرچه سریع‌تر وصول شود. علاوه بر این، معاونت خدمات شهری شهرداری تهران هم مصر به افزایش و اضافه حقوق پاکبان‌ها در سال جاری است.»
- واکسیناسیون پاکبان‌ها
بحث اجرای واکسیناسیون «کووید ـ ۱۹» در میان پاکبان‌ها با توجه به حساسیت شغلی‌شان بسیار داغ است. به گفته رئیس اداره خدمات شهری، تا پایان ماه جاری پاکبان‌های جاروزن منطقه ۱۰ که سن آنها بالای ۵۰ سال است در برابر کرونا واکسینه می‌شوند.