همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: برای اینکه شهروندان به جمع‌آوری و تحویل پسماند خشک به غرفه و مراکز تعیین شده ترغیب شوند، باید راه و روش‌های جدیدی را در پیش بگیرند و تجربه کنند. با توجه به این موضوع، اداره پسماند منطقه ۲۱، طرح‌هایی را برای نخستین بار در این زمینه اجرا می‌کند که با توجه به جدید و متنوع بودن، می‌توان به موفقیت آنها خوشبین و امیدواربود. این طرح‌ها که در ادامه بیشتر و بهتر با آنها آشنا می‌شویم، دست مردم را باز می‌گذارد تا در ازای جمع‌آوری و تحویل پسماند خشک از قبیل کاغذ و مقوا، شیشه و قوطی، پلاستیک و مشمع، جنس و کالای مورد نظر خود را دریافت کنند. هم‌چنین در این طرح‌ها، دسترسی شهروندان به مراکزی که مسئول دریافت و جمع‌آوری پسماند خشک هستند، آسان‌تر و سریع‌تر شده است.
طرح «خریداری پسماند خشک شهروندان از سوی کیوسک‌های مطبوعاتی»، برای نخستین بار به شکل پایلوت در منطقه ۲۱ اجرا می‌شود.
رئیس اداره پسماند منطقه ۲۱ درباره این طرح به همشهری محله می‌گوید: «۹ غرفه دریافت پسماند خشک در منطقه فعال است که به پیشنهاد ما در اداره پسماند و شهردار منطقه قرار شد علاوه بر این غرفه‌ها از ظرفیت ۱۸ کیوسک مطبوعاتی که در منطقه وجود دارد هم برای دریافت پسماند خشک شهروندان استفاده کنیم.
این طرح فقط در منطقه ۲۱ اجرا می‌شود و کارهای مقدماتی آن انجام شده است. مخازن جمع‌آوری پسماند خشک در اختیار این کیوسک‌ها قرار گرفته است و بنرهایی هم نصب شده است و اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام داده‌ایم که این کیوسک‌ها می‌توانند در کنار غرفه‌های جمع‌آوری پسماند در زمینه بازیافت فعالیت کنند.
این موضوع سبب می‌شود که تعداد غرفه‌های پسماند ما افزایش پیدا کند. فعالیت ۹ غرفه با وجود وسعت منطقه و پراکندگی محله‌ها اندک بود و بایدترتیبی اتخاذ می‌شد تا دسترسی شهروندان به محلهای خرید پسماند خشک، نزدیک‌تر و سریع‌تر شود.
به هرحال یکی از دلایلی که می‌تواند سبب کاهش مشارکت مردم شود، دور و در دسترس نبودن غرفه‌های پسماند است. با اجرای این طرح، یکی از مشکلات و ضعف‌هایی اصلی را که در زمینه جمع‌آوری پسماند خشک وجود داشت برطرف کردیم. برای اهالی برخی از محله‌ها مسافت غرفه‌های پسماند دور و طولانی بود، اما اکنون تقریباً در هر محلهای یک مرکز دریافت پسماند خشک داریم. با اضافه شدن ۱۸ کیوسک مطبوعاتی، اکنون ۲۷ محل برای دریافت پسماند خشک شهروندان منطقه در محله‌های مختلف داریم.»
۷۵ تن پسماند خشک ماهانه در منطقه ۲۱ جمع‌آوری می‌شود.
۲۷ محل برای دریافت پسماند خشک در منطقه وجود دارد
- پول نقد یا کالا در ازای پسماند خشک
سؤال بعدی که اینجا مطرح می‌شود، شیوه و شکل فعالیت کیوسک‌های روزنامه‌فروشی در خرید پسماند خشک مردم است. «یدالله طاهری» در این‌باره تأکید می‌کند که دست شهروندان برای اینکه در ازای پسماند خشک تحویل داده شده، پول نقد بگیرند یا از کیوسک‌ها کالا دریافت کنند، کاملاً باز است: «مخازن خشک ۲۴۰ لیتری در اختیار کیوسک‌های مطبوعاتی قرار گرفته است تا پسماند خشکی را که از شهروندان خریداری می‌شود در داخل آنها بریزند. شهروندان هم در ازای پسماند خشکی که تحویل داده‌اند می‌توانند با توجه به وزن و نرخ خرید پسماند، پول نقد دریافت کنند یا به همان اندازه از کیوسک‌ها به انتخاب خودشان کالا بگیرند. برای مثال، یک نفر مقداری روزنامه باطله می‌آورد و در ازای آن کتاب، روزنامه یا مجله روز را دریافت می‌کند.
حدود یک هفته است که کارهای مربوط به این طرح آغاز شده است. درحال حاضر، کیوسک مطبوعاتی بلوار اصلی نبش خیابان «بیست و سوم» به‌عنوان کیوسک شاخص آغاز به کار کرده است و درحال بررسی همه جوانب آن هستیم تا مشکلی نداشته باشیم. پس از آن ۱۷ غرفه دیگر هم به‌زودی برای دریافت پسماند خشک شهروندان فعال می‌شوند. البته ۲ کیوسک دیگر یکی در بلوار «لاله» «تهرانسر» و دیگری شهرک «استقلال» نیز آغاز به کار کرده‌اند. این طرح که به شکل مشترک با اداره ساماندهی اجرا می‌شود، ابتدا در منطقه و سپس در همه شهر تهران اجرا خواهد شد. پیش‌بینی ما این است که تا اواسط یا حداکثر پایان اردیبهشت‌ماه، همه کیوسک‌های مطبوعاتی منطقه در این زمینه فعال شوند.»
- پسماند خشک بده، بن بگیر و خرید کن!
در برخی از مناطق، غرفه‌های «گلماند» افتتاح شده است. شیوه کار این مراکز به این شکل است که شما در ازای پسماندی که تحویل می‌دهید، گل و گلدان دریافت می‌کنید. نوع و اندازه آن هم بستگی به میزان و ارزش پسماند تحویل داده شده دارد. ما هم با الگو گرفتن از این موضوع، برنامه دیگری داریم. بازدیدی از یک محل داشتیم که هایپر اسباب‌بازی و هایپر مارکت است. با این مرکز قراردادی منعقد می‌کنیم تا بن یا کوپن‌هایی در اختیارمان قراردهد. سپس با توجه به وزن و ارزش پسماندی که شهروندان تحویل می‌دهند، از این بن‌ها دریافت می‌کنند و با همان بن یا کوپن‌ها به این فروشگاه‌ها می‌روند و با توجه به مبلغ آن هر نوع مواد غذایی و خوراکی را که لازم داشته باشند، خریداری و تهیه می‌کنند. با اجرای این طرح بعید می‌دانیم دیگر شهروندان پسماندهای خشک خودشان را در مخازن زباله بیندازند
برای مثال، شهروندان ۴ـ ۵ شیشه یا پت خالی نوشابه خانواده تحویل می‌دهند و در ازای آن از هایپر یک نوشابه پر دریافت می‌کنند. این هایپر شهر، نان هم دارد. شهروندان می‌تواتند در ازای دادن پسماند خشک مانند نان خشک، می‌توانند نان تازه بگیرند. برای نهایی کردن این طرح که برای نخستین بار به این وسعت اجرا می‌شود، منتظر تأیید نهایی شهردار منطقه هستیم. با اجرای این طرح‌ها پیش‌بینی ما این است که پدیده زباله‌گردی که یک آسیب اجتماعی است، به مرور ریشه‌کن شود.»