همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: محله‌هایی که تا پیش از تشکیل منطقه ۲۲، جزو منطقه ۵ شهرداری تهران یا بخشی از اراضی حاشیه شهر به حساب می‌آمدند، مستقل شدند و هویت پیدا کردند. محله «کوهک» هم یکی از محله‌های قدیمی این منطقه است که در گذشته به نام «برادران علیمرادی» شهرت داشت. این محله به دلیل مجاورت با جنگل «چیتگر» و همچنین دریاچه «شهدای خلیج‌فارس» از آب و هوای مساعدی برخوردار است. در این گزارش هویت و داشته‌های این محله قدیمی را با هم مرور می‌کنیم.
- ضرورت توسعه سرانه‌های محلی
روند رو به افزایش هجوم انبوه‌سازان به منطقه ۲۲ و به‌ویژه محله کوهک، به گونه‌ای بوده است که در این منطقه تنها ساختمان‌ها ساخته شده‌اند و پیمانکاران هیچ‌گونه تعهدی برای تأمین انواع سرانه‌ها و سایر تعهدات خود نداشته‌اند. در محله کوهک نیز به سبب نوپا بودن آن و ساکن شدن جمعیت زیاد در برج‌های موجود، از میان مشکلات متعددی که وجود دارد، معضل کمبود سرانه‌های خدماتی، فضای سبز و آموزشی پررنگ‌تر است. با توجه به وجود برج‌های مسکونی بزرگ در این منطقه، تراکم جمعیت با زیرساخت‌های اجتماعی، عمرانی، فرهنگی تناسبی ندارد و همین چالش‌های مختلفی را در این محله ایجاد کرده است. افزایش سرانه آموزشی متناسب با جمعیت، اختصاص سرانه‌های فضای سبز و پاتوق محله و نیز افزایش فضاهای ورزشی از جمله راهکارهای پیشنهادی شورایاری این محله برای رفع کمبودهاست.
البته باید درباره زیرساخت‌های خدماتی آن نیز اندیشید. یکی از این موضوع‌های قابل بررسی، سرعت خدمت‌رسانی ماشین‌های آتش‌نشانی و اورژانس است که در صورت دسترسی سخت به این محله، می‌تواند برای اهالی به‌ویژه برج‌نشینان بسیار خطرآفرین باشد. برای مثال، ایستگاه ۳۰ آتش‌نشانی در قسمت جنوب غربی پارک چیتگر قرار دارد و خودروهای آتش‌نشانی برای رسیدن به این محله باید از پارک چیتگر و بزرگراه تهران‌ـ کرج خود را به کوهک برسانند که به دلیل طولانی بودن مسیر، ممکن است با تأخیر برسند.
- یکی از قدیمی‌ترین محله‌ها
منطقه۲۲ غربی‌ترین و وسیع‌ترین منطقه پایتخت محله‌های مختلفی دارد. آن‌طور که قدیمی‌های محله تعریف می‌کنند اراضی محدوده چیتگر و «وردآورد» شمالی، ابتدا متعلق به خانواده «فرمانفرماییان» و «فیروزگر» بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این اراضی ملی اعلام و بخشی از آن به سازمان «زمین شهری» واگذار شد. اما به دلیل مشکلات کلان‌شهر تهران، مسئولان شهری تصمیم گرفتند این منطقه را مطابق با الگوهای شهرسازی نوین به محدوده‌ای برای خدمت‌رسانی به شهر تهران و مکانی برای جبران کمبودهای رفاهی دیگر مناطق تبدیل کنند.
محله کوهک یکی از قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین محله‌های منطقه ۲۲ تهران است. این محله در گذشته جزو محله‌های کمتر توسعه‌یافته حاشیه پایتخت با امکاناتی بسیار محدود بود. در قدیم، این محله با نام خیابان برادران علیمرادی شهرت داشت که در قسمت شرق دریاچه چیتگر قرار دارد.
- همسایگی خانه‌های ویلایی و برج‌ها
بافت محله کوهک به ۲ قسمت شخصی‌ساز ویلایی و برج‌های مسکونی تقسیم می‌شود. شهرک «مهر» و شهرک «بهاران» از جمله قسمت‌های ویلایی و کم واحد محله کوهک به شمار می‌رود که با نماهای زیبایی از نظر معماری شهرسازی طراحی شده‌اند. «محمدعلی خدابخش»، دبیر شورایاری محله کوهک، درباره این محله می‌گوید: «این محله با چشم‌انداز زیبایی از البرز جنوبی در قسمت شرقی شهرک «گلستان» واقع شده است و به سبب همجواری با پارک جنگلی چیتگر و قرار گرفتن در شرق دریاچه خلیج‌فارس، آب و هوای مطلوبی دارد. همچنین قرار گرفتن این محله در کریدور اصلی جریان هوای تهران و بعد مکانی از ترافیک و آلودگی شهر موجب شده است تا جزو محله‌های شناخته شده این منطقه به شمار رود. در این محله شهرکی با همین نام (کوهک) وجود دارد که بیش از ۴ هزار خانوار در آن سکونت دارند.
در کوهک نیز مانند سایر محله‌های منطقه شاهد ساخت‌وسازهای برج‌های متعددی خواهیم بود. این محله به‌صورت تفکیک شده شامل برج‌های مسکونی مختلفی است و غالباً آپارتمان‌های رو به منظره جنگل چیتگر و دریاچه، طرفداران بیشتری دارند. تمامی ساختمان‌ها و برج‌های کوهک نوساز هستند و بافت قدیمی و فرسوده در این محله وجود ندارد. وجود زمین‌های بزرگ در کوهک نظر بیشتر سازندگان منطقه ۲۲ را برانگیخت تا شروع به فعالیت و ساخت پروژه‌های عمرانی در این محله کنند. همچنین در طرح شهرسازی محله کوهک، کوچه بن‌بست وجود ندارد و همه بلوارها، خیابان‌ها و کوچه‌های آن بر اساس استاندارد شهرسازی مدرن ساخته شده است.» به گفته خدا بخش تعاونی‌های مسکن، نهادها و ارگان‌های دولتی نسبت به بخش خصوصی سهم بیشتری در ساخت‌وساز در کوهک دارند.
- در جست‌وجوی فضای آموزشی
جمعیت بسیاری در محله کوهک منطقه ۲۲ سکونت دارند اما سرانه فضای آموزشی در این محدوده کم است و اهالی از کمبود فضای آموزشی همچون مدرسه در این محله گلایه دارند. دبیر شورایاری محله کوهک در این‌باره می‌گوید: «هیچ مدرسه‌ای در این محله وجود ندارد. مسئولان شهری منطقه می‌گویند ۷ هزارمترمربع فضای مورد نیاز را برای ساخت این مکان آموزشی از سازنده‌های برج‌های مسکونی گرفته و حتی برای احداث این فضای آموزشی‌بانی خیر نیز پیدا شده است، اما اداره آموزش و پرورش برای ساخت، اقدام نمی‌کند. ساکنان از این موضوع گله دارند و مجبورند فرزندانشان را در مدارس مناطق دیگر ثبت‌نام کنند.» او در ادامه به راهکار رفع این مشکل اشاره می‌کند: «اگر شهرداری بخواهد می‌تواند زمین دیگری را برای ساخت این فضای آموزشی اختصاص دهد تا با کمک خیران، این محله هم صاحب مدرسه و فضای آموزش شود. اکنون اغلب دانش‌آموزان این محله برای ادامه تحصیل به مناطق دیگر از جمله منطقه ۵ می‌روند که این رفت و آمدها علاوه بر از دست رفتن زمان، از نظر مالی نیز برای خانواده‌ها دشوار و پرهزینه است.»
- وضع حمل‌ونقل عمومی خوب است
موقعیت مکانی مطلوب و دسترسی سریع محله کوهک به چهار بزرگراه اصلی «شهید همت»، «آزادگان»، «تهران – کرج» و «حکیم» و همچنین مجاورت با ایستگاه مترو چیتگر و پایانه مسافربری اتوبوسرانی سبب شده است تا این محله در زمینه حمل‌ونقل عمومی و دسترسی، جایگاه ویژه‌تری نسبت به دیگر محله‌های منطقه داشته باشد. این محله از سمت شمال به بزرگراه شهید همت ـ شهید خرازی از سمت جنوب به بزرگراه تهران ـ کرج و از سمت شرق به آزادگان و غرب به شهید حکیم دسترسی دارد. البته وجود ایستگاه مترو چیتگر در خیابان «نسیم ۲» و ایستگاه اتوبوسرانی برای ساکنان کوهک امتیاز ویژه‌ای است تا بدون مشکل ترافیک در شهر تهران رفت‌وآمد کنند.