همشهری آنلاین_راحله عبدالحسینی: تا جایی که شهروندان کم‌کم با جدایی خشک و تر آشنا شدند و تفکیک پسماند خشک را در برنامه خود قرار دادند. یکی از برنامه‌های تشویقی برای تحویل پسماند خشک همین راه‌اندازی مراکز گلماند در پایتخت است. مرکزی که پسماند خشک را از شما تحویل می‌گیرد و به جای آن می‌توانید گلدان‌های رنگارنگ با خود ببرید. نخستین مرکز گلماند در پهنه شمال در محله برق آلستوم در منطقه ۲ هفته گذشته افتتاح شد. در این گزارش با خدمات این مرکز بیشتر آشنا می‌شویم.
غرفه‌های بازیافت، شنبه‌های بدون پسماند، خودروهای ملودی‌دار بازیافت و حالا مرکز گلماند همگی یک هدف دارند؛ جدایی پسماند خشک از زباله‌های تر. آمار می‌گوید که با وجود این هنوز با استاندارد فاصله داریم و تهرانی‌ها روزانه ۱۰ هزار تن پسماند خشک و تر تولید می‌کنند.
جمع‌آوری، انتقال و دفن این حجم از زباله برای مجموعه مدیریت شهری علاوه بر اینکه هزینه سنگینی دارد با دغدغه‌های مختلف محیط‌زیستی همراه است و بی‌برنامگی در این عرصه آسیب‌های فراوانی به طبیعت می‌رساند.
آشنایی شهروندان با تفکیک زباله از مبدأ و جداسازی پسماندهای خشک و تر چند سالی است که در دستور کار مجموعه مدیریت شهری قرار دارد و برای نهادینه شدن فرهنگ کاهش تولید زباله، برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و تشویقی زیادی در سراهای محله، مدارس و مهدکودک‌ها اجرا شده است. جدیدترین این برنامه‌ها راه‌اندازی مراکز گلماند در مناطق است.
- فرهنگسازی حرف اول را می‌زند
جعفر میرزایی، معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه ۲ می‌گوید: «مرکز گلماند با توجه به همکاری خوب شهروندان منطقه در حوزه تفکیک پسماند افتتاح شد. در قبال پسماند خشک، گل و گیاه تولید شده در این مرکز به شهروندان تقدیم می‌شود. این کار آثار مثبتی در حوزه فرهنگی به همراه دارد. نکته مهم‌تر این است که گل و گیاهی که به شهروندان در قبال دریافت پسماند خشک داده می‌شود از تولیدات همین مجموعه است.
در مرکز تولید، کارشناس فضای سبز به تولیدات نظارت دارد.» میرزایی فرهنگسازی در این حوزه را اولویت می‌داند و اضافه می‌کند: «در بحث تفکیک پسماند که بخش اعظم آن شامل موضوعات فرهنگی می‌شود به همکاری نهادهای مختلف نیاز داریم. درست مثل بستن کمربند و استفاده از ماسک در این روزهای شیوع کرونا که به همکاری سازمان صدا و سیما و نهادهای دیگر فرهنگسازی شد و به نتیجه رسید.
تفکیک زباله و کاهش حجم پسماند خشک هم از این دست مسائلی است که به فرهنگسازی نیاز دارد تا تولید زباله تر به ازای هر نفر رفته رفته کاهش پیدا کند.» او آموزش ساکنان مجتمع‌های مسکونی در حوزه تفکیک پسماند را از اقدامات تأثیرگذار می‌داند که در منطقه در حال اجراست.
- گلخانه‌ای برای تولیدات گل و گیاه
مرکز گلماند در همسایگی مرکز بازیافت (MRF) منطقه قرار دارد. حدود ۵۰۰ مترمربع در ۴ اتاق مجزا، فضایی است که به مرکز گلماند منطقه ۲ اختصاص داده‌شده. ۱۰۰ مترمربع هم مختص تولیدات گل و گیاه است تا گلدان‌ها با هزینه کمتری تولید شود و برای شهروندان این تبادل به صرفه باشد.
وارد این مرکز که می‌شویم، گلدان‌های شمعدانی بیشتر از همه به چشم می‌آید و بعد از آن ردیف کاکتوس‌ها و گونه‌های دیگر گیاهی. «معصومه رضایی» مدیر اداره پسماند شهرداری منطقه ۲ می‌گوید: «مرکز گلماند برای اجرایی شدن بهتر طرح کاپ که همان الگوی نوین کاهش پسماند کارش را آغاز کرده. این فضا پیش از این به اسکان کارگری اختصاص داشت و بعد از آن مدت ها بدون استفاده مانده بود. حالا به مرکز گلماند تبدیل شده‌است.»
او درباره استقبال شهروندان در طرح تفکیک پسماند می‌گوید: «اهالی منطقه ما شهروندان برخوردارتری نسبت به مناطق دیگر هستند. به همین دلیل جداسازی پسماند خشک را در برنامه زندگی خود دارند و از برنامه‌های حوزه پسماند استقبال می‌کنند.»
در مرکز گلماند منطقه ۲ دپو پسماند خشک انجام نمی‌شود و همیشه اتاق‌ها با گلدان پر است. زیرا مرکز گلماند درست روبه‌روی مرکز بازیافت منطقه جانمایی شده. هرچه تفکیک از مبدأ بیشتر و دقیق‌تر انجام شود، تفکیک در ایستگاه‌های میانی و مرکز آرادکوه کمتر خواهد شد.
- تبادل کتاب
یکی از اتاق‌های مرکز گلماند با کتابخانه و کتاب پر شده. اینجا مرکز تبادل کتاب است. رضایی در توضیح بیشتر می‌گوید: «در این محل، شهروندان علاوه بر تحویل پسماند خشک و دریافت گلدان در محیطی آرام و ساکت می‌توانند به تبادل کتاب یا مطالعه کتاب مشغول شوند. کتاب‌ها فقط برای مطالعه در این محل است و امانت داده نمی‌شود.
اما شهروندان می‌توانند با هم تبادل کتاب داشته باشند و از این فرصت برای آشنایی با کتاب‌های جدید استفاده کنند.» مدیر اداره پسماند خبر خوب دیگری هم دارد: «کسانی که عضو اپلیکشن‌های تحویل پسماند هستند می‌توانند از این مرکز کتاب دریافت کنند. در واقع پسماند خشک بدهند و کتاب تحویل بگیرند.» اگر تا به حال از این اپلیکیشن‌ها استفاده نکرده‌اید می‌توانید با استفاده از گوشی هوشمند خود اپلیکیشن جاروب یا پاک‌زی را از کافه بازار یا پلی‌استور دانلود کنید.
قیمت‌ها چطور است؟
شاید برای شما این سؤال مطرح باشد که در مرکز گلماند تبادل پسماند خشک و گلدان به چه ترتیبی انجام می‌شود. قیمت گلدان‌ها از این قرار است: گل ناز: ۱۶ هزار تومان، گندمی ۱۶ هزار تومان، حسن یوسف:۲۰ و ۳۵ هزار تومان، برگ بیدی: ۱۶، ۲۵ و ۳۵ هزار تومان، شمعدانی:۲۵ هزار تومان، کالانگوآ: ۲۵ هزار تومان، پیله‌آ:۲۰ هزار تومان، خرفه:۳۰ هزار تومان، کراسولا:۲۷ هزار تومان، انواع کاکتوس: ۵، ۱۰ و ۱۵ هزار تومان.
• پسماند خشک هم بر مبنای قیمت هر کیلوگرم از شما تحویل گرفته می‌شود: نان خشک: ۱۱۵۰ تومان، انواع کاغذ: ۱۶۵۰ تومان، مقوا و کارتن: ۱۳۰۰ تومان، پت: ۴۳۰۰ تومان، شیشه: ۴۰۰ تومان، آهن سبک:۳۱۰۰ تومان، مس: ۸۵۰۰۰ تومان، آلومینیوم: ۲۰۰۰۰ تومان، چدن: ۴۹۰۰ تومان، سرب: ۲۱۰۰ تومان، پسماند درهم: ۱۳۰۰ تومان.
- در همین نزدیکی
مرکز گلماند منطقه ۲ در خیابان سازمان آب، بعد از خیابان شهید آریافر، جنب مرکز بازیافت MRF واقع شده و ساعت ۸ تا ۱۴ میزبان شهروندان است.
- بازیافت نخاله‌های ساختمان با استفاده از مصالح سبز
در روز افتتاح مرکز گلماند منطقه ۲ از شهردار منطقه درباره همکاری شهروندان منطقه در بحث تفکیک پسماند خشک پرسیدیم. حسن صفات اینطور پاسخ می‌دهد: «راه اندازی مرکز گلماند همسو با رویکرد شهرداری منطقه برای تحقق شعار شهری برای همه صورت گرفته که به مسائل زیست‌محیطی شهروندان توجه بسیاری شده‌است.
با تفکیک زباله از مبدأ شهروندان پسماند خشک را به این مرکز تحویل می‌دهند و در ازای آن گلدان‌های سبز تحویل می‌گیرند. در کنار مجموعه گلماند کافه کتاب هم دایر است. در آینده نزدیک در این مرکز برای فرهنگسازی از سنین کم، در ازای تحویل پسماند خشک، شهروندان می‌توانند اسباب‌بازی تحویل بگیرند. اکنون روزانه حدود ۲۰ گلدان به شهروندان تحویل داده می‌شود.
پیش‌بینی ما این است که به روزی ۱۰۰ گلدان برسد. برای اینکه هزینه گل و گیاه کمتر شود تا برای دریافت گلدان مجبور نباشند حجم زیادی پسماند تحویل دهند، تولیدات گل و گیاه در همین مجموعه انجام می‌شود.» شهردار منطقه ۲ ایده دیگری را نیز مطرح می‌کند: «با توجه به اینکه در همسایگی مرکز گلماند، مراکز خوب دیگری از جمله مرکز نوآوری شریف و شرکت‌های دانش‌بنیان دیگری در این منطقه قرار گرفته‌اند، برای کارشناسان این مراکز طرح سؤال کردیم که چگونه می‌توانیم از مصالح سبز برای ساختمان‌ها استفاده کنیم. در دنیا از سیمان و بتن سبز استفاده می‌شود که قابل بازیافت است. یکی از مشکلات شهر تهران، انبوه نخاله‌های ساختمانی است. این سؤال را برای شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح کردیم و این آمادگی را داریم که پاسخ آنها را اجرایی کنیم.»