این مهلت درجریان مذاکرات ژنو مطرح شد؛ البته ایران وجود چنین مهلتی را از اساس تکذیب و جلیلی نماینده ایران در مذاکرات ژنو اعلام کرد که هیچ بحثی از مهلت 2 هفتهای نبوده است. خبرگزاریهای جهان در پایان مهلتی که از آن اسم میبردند اعلام کردند که ایران خواستار افزایش زمان برای پاسخ به خواسته غربیها شده است.
مهلت 2 هفتهای روز شنبه 12 مرداد پایان یافت و هیچ اتفاق خاصی نیز رخ نداد. خبرگزاریها به نقل از مقامات و دیپلماتهای غربی نوشتند که برای این کشورها پاسخ ایران مهم است. گذشت چند روزاهمیتی ندارد. در همین روزها بود که اعلام شد قراراست جلیلی، مذاکرهکننده ارشد ایرانی با خاویرسولانا تلفنی گفتوگو کند. روز دوشنبه 14 مرداد این گفتوگو انجام شد.
پس از پایان مذاکرات تلفنی جلیلی با سولانا در بیانیهای که مقامات رسمی طرفهای ایرانی و غربی به همین منظور صادر کردند، آمد: «در گفتوگویی تلفنی که روز دوشنبه انجام شد، طرفین نسبت به ادامه رایزنیهای ژنو به توافق رسیدند.» جلیلی و سولانا همچنین بر اهمیت «حفظ جو مثبت و سازنده گفتوگوها» تاکید کردند. با آنکه در این اطلاعیه خاطر نشان شده بود که «طرفین توافق کردند در چند روز آینده بار دیگر با یکدیگر تماس گرفته و به ارتباطات فی مابین ادامه دهند» اما هیچ اطلاعی از محتوای مذاکرات داده نشد. سیمای جمهوری اسلامی ایران در این ارتباط اعلام کرد که طرفین بر نگاه مثبت و رویکرد سازنده و رو به جلو در این گفتوگوها تاکید داشتهاند.
کنفرانس تلفنی
کنفرانس تلفنی بین دیپلماتهای 6 کشور بعد از آن انجام شد که «سعید جلیلی»، مذاکرهکننده ارشد ایران در مسائل هستهای به «خاویر سولانا» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که تهران تا روز سهشنبه 15 مرداد جواب مکتوب خود را به بسته پیشنهادی ارائه خواهد کرد.
نمایندگان 5 عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان در این کنفرانس تلفنی تصمیم گرفتند که جواب ندادن ایران به بسته پیشنهادی را که در راستای تعلیق فعالیتهای هستهای تنظیم شده بود، با اتخاد سیاستهای تنبیهی بیشتر پاسخ دهند. «گونزالو گالگوس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این باره ادعا کرد: «از اینکه هیچ جوابی از ایران نگرفتیم ناامید شدهایم. با توجه به اینکه جواب روشن و مثبتی از سوی ایران دریافت نشد چاره دیگری نداریم جز اینکه اقدامات بیشتری علیه ایران انجام دهیم.»
روزسهشنبه 15 مرداد خبرگزاریها از ارسال نامهای از سوی شورایعالی امنیت ملی ایران به خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبر دادند که در آن اشارهای به تعلیق غنیسازی اورانیوم از طرف ایران نشده بود.
در حالی که تصور میشد این نامه، پاسخ ایران به بسته پیشنهادی گروه 1+۵ باشد، یک مقام ناشناس در شورایعالی امنیت ملی ایران به خبرگزاریهای غربی گفت که این نامه پاسخ ایران به بسته پیشنهادی غرب نیست. خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز به نقل از یک مقام مسئول در شورایعالی امنیت ملی گزارش داد که در نامه ارسالی، متن مذاکرات تلفنی روز گذشته سعید جلیلی با خاویر سولانا به وی ارائه شده است.
خبرگزاریهای غربی نوشتند: هنوز مشخص نیست ایران به چه علتی متن مذاکرات تلفنی آقای سولانا با سعید جلیلی را به وی تسلیم کرده است؛ مذاکراتی که آقای سولانا طرف مستقیم آن بوده و طبعا از مفاد آن آگاه است. قاعدتا 6 قدرت بزرگ جهانی، نامه ایران به آقای سولانا را طفره رفتن از پاسخ صریح به بسته مشوقهای پیشنهادی خود تلقی کرده و زمینهسازی برای تصویب قطعنامه دیگری علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل را شروع خواهند کرد.
دیپلماتهای بریتانیایی پیش از ارائه نامه ایران تاکید کرده بودند که اگر ایران تا پایان روز سهشنبه پاسخ ساده و مثبتی به بسته پیشنهادی 6 قدرت جهانی ندهد، راهی جز تشدید تحریمهای اقتصادی ایران در سازمان ملل باقی نمیماند. موضع بریتانیا را فرانسه نیز تکرار کرد و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم از توافق همه اعضای گروه 1+5 برای تشدید تحریم ایران درصورت عدمدریافت پاسخ مثبت و صریح از سوی ایران درباره بسته پیشنهادی تا آخر روز سهشنبه خبر داد. گونزالو گالگوس گفت: اگر ما پاسخ روشنی از ایران دریافت نکنیم، مجبور به اجرای اقدامات دیگری در قبال ایران خواهیم بود.
پاسخ ایران
درگیرودار حدسهای مختلف نسبت به محتوای نامه ایران بود که خبرگزاری رویترز گزارش داد که بخشهایی از نامه ایران را به دست آورده است که در آن ایران ارائه پاسخی روشن به بسته پیشنهادی غرب را مشروط به رفع ابهام از پرسشهای خود کرده است. رویترز به نقل از متن نامه ایران نوشت: ایران آماده است در اولین زمان ممکن پاسخی روشن به پیشنهادهای شما فراهم کند، در حالی که همزمان انتظار دریافت پاسخ روشن شما به سؤالات و ابهامات خود را داریم.
این اقدام در رفع ابهام متقابل میتواند راه را برای یک فرآینده سریع و شفاف مذاکره با چشماندازی روشن هموار کند.پس از انتشار این خبر، یک مقام آمریکایی نیز در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس تایید کرد که ایران پاسخ روشن خود به بسته پیشنهادی را به دریافت پاسخ روشن طرف مقابل به سؤالات خود در مورد مشوقها مشروط کرده است.
روز سهشنبه 15 مرداد پس از دریافت نامه ایران از سوی قدرتهای غربی، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که قدرتهای جهانی روز چهارشنبه (16 مرداد) در مورد قدم بعدی علیه ایران تصمیم خواهند گرفت.یک مقام غربی در گفتوگو با آسوشیتدپرس پاسخ تازه ایران را ایجاد ابهام و تعلل بیشتر توصیف کرد.با توجه به آنچه دردور جدید گفتوگوهای ایران و 6 کشور رخ داد، انتظار میرود که برخی دولتها خود را آماده مذاکره بر سر تشدید تحریمها علیه ایران کنند.
این درحالی است که آمریکا و کشورهای اروپایی همپیمان آن قصد دارند تحریمهای شدیدتر از قطعنامه را که گفته میشود علیه صادرات نفت ایران خواهد بود درپیش بگیرند.شاید به همین دلیل بود که روز 13 مرداد ماه سرلشکر محمد علی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران ضمن اعلام آزمایش موشک جدیدی که به گفته وی «برای انهدام ناو و شناورهای دشمن در خلیج فارس تا شعاع 300 کیلومتری» طراحی شده، از امکان بستن تنگه هرمز توسط نیروهای سپاه بهطور نامحدود خبر داد.
سخنان فرمانده سپاه میتواند از این نظر مورد توجه قرار گیرد که اگر غربیها قصد داشته باشند اقدام به تحریم نفت صادراتی ایران کنند و تنگه هرمز را روی کشتیهای نفتکش ایران ببندند ایران نیز در یک مقابله به مثل آشکار تنگه هرمز را روی نفت صادراتی همه دنیا خواهد بست.
اما اظهارنظرهای رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا و برخی از فرماندهان پنتاگون بیانگر آن است که آمریکا در شرایط حاضر تمایلی به درگیری نظامی با ایران ندارد و همچنان فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک را شیوه مؤثری برای وادار ساختن جمهوری اسلامی به تعلیق غنیسازی اورانیوم میداند.
بر خلاف آمریکا، برخی از رهبران اسرائیل هر از گاهی بحث حمله نظامی احتمالی به ایران را پیش میکشند اما مشخص نیست که این بحثها تا چه اندازه بهمنظور تحریک جامعه بینالمللی برای افزایش فشار علیه ایران صورت میگیرد و تا چه اندازه نشانگر اراده و برنامه ریزی عملی آنها برای ضربه زدن ناگهانی به تاسیسات هستهای ایران است.
تحلیل گاردین از احتمال جنگ علیه ایران
روزنامه گاردین از گزارش ارتش آمریکا به جورج بوش خبر داد که در آن ادعا شده است با توجه به اینکه بیشتر تجهیزات ایران پایینتر از سطح زمین هستند، تنها با استفاده از بمبهای اتمی زیرزمینی قابل تخریب هستند و بمبهای عادی صدمات چندانی در برنخواهند داشت. استفاده از چنین سلاحی توسط آمریکا و اسرائیل بعید بهنظر میرسد. اسرائیل ممکن است برای نشان دادن عزم خود به حمله احتمالی، حملات محدودی به ایران داشته باشد، اما هزینههای سیاسی و اقتصادی چنین قدرتنماییای قابل تحمل نخواهد بود.
گاردین مینویسد ایران شاید جسور و حتی متعصب باشد، اما دیوانه نیست! آمریکا میخواهد نقش یک ابرقدرت را بازی کند، در حالی که در افغانستان و عراق دچار بحران شده است و دشمنان آمریکا نیز از وضعیت وخیم آن باخبرند. ایران با این امید که آمریکا و اسرائیل در آخرین لحظات به خاطر هزینههای هنگفت ناشی از جنگ، از حمله به ایران منصرف خواهند شد در حال قمار است. ضمن اینکه رویکرد چین و روسیه نیز ایران را تقویت میکند. این 2 کشور نیز همچون آمریکا نمیخواهند ایران به سلاح هستهای دست پیدا کند، اما اگر این اتفاق بیفتد، آنها از بیآبرویی آمریکا و پررنگ شدن نقش خودشان در منطقه استفاده لازم را خواهند برد درحالی که بهای آن را آمریکا پرداخته است.
در ادامه این گزارش آمده است:« به هر ترتیب، بوش و یا دولت بعد از وی باید بپذیرند که اگر چه مذاکره با ایران میتواند دیوانهکننده و اعصاب خرد کن باشد، اما حمله به آن برای همه به یک مصیبت عظیم تبدیل خواهد شد.»