همشهری آنلاین_ابوذر چهل امیرانی:در صفحه «یک خیابان از یک محله» هرهفته وارد یکی از خیابان‌های منطقه ۱۷ می‌شویم تا بدانیم چطور شکل گرفته و ساکنانش در گذشته چه روزگاری داشتند و وضع کنونی آن چگونه است. این هفته به خیابان ابوذر رفتیم که نه تنها برای ساکنان این منطقه، بلکه برای همه ایرانی‌ها شناخته شده و یادآور اتفاق‌های مهمی است.
«سیف‌علی دمیرچی» یکی از ساکنان قدیمی خیابان ابوذر است. ۷۵ ساله است و از ۵ سالگی در تهران زندگی می‌کند. گذشته این خیابان را به یاد دارد و می‌گوید: «خیابان ابوذر از معبرهای قدیمی منطقه ۱۷ و حتی تهران است. زمانی که زمین‌های اینجا کشاورزی و دامداری بود، این خیابان وجود داشت و مردم از طریق آن به زیارت امامزاده حسن(ع) می‌رفتند.
عده زیادی از دامداران هم از این خیابان برای رفتن به کشتارگاه (میدان بهمن) استفاده می‌کردند و ده‌ها سال پیش در این مسیر کاروانسراهایی برای استراحت آنها و مسافران شهرستان‌های اطراف از جمله ساوه وجود داشت.» وی به خاطر می‌آورد که با قطعه‌بندی زمین‌های کشاورزی توسط کشاورزان، مهاجرت به این بخش از پایتخت اوج گرفت و باعث شد تقاضا برای خانه‌دار شدن مهاجران افزایش پیدا کند. می‌گوید: «برخی از افراد به دلیل تقاضای زیاد مهاجران، خانه‌های بسیار کوچک در این محدوده ساختند. یادم می‌آید خانه‌های ۳۰ متری هم در اینجا وجود داشت که البته با میزان سرمایه‌ای که آنها داشتند، همخوانی داشت.» دمیرچی به رسوم خوب اهالی اشاره و عنوان می‌کند: «آن زمان مردم خانه‌یکی بودند.
در غم و شادی همدیگر شریک بودند و کارهای زیادی در محله با مشارکت آنها انجام می‌شد. عروسی جوان‌ها در خانه همسایه‌ها برگزار می‌شد و اگر کسی به مسافرت می‌رفت، خانه‌اش را به همسایه می‌سپرد. اینجا مردمان قانعی داشت و شاید باورتان نشود، سالی یک‌بار، آن هم شب‌عید برنج می‌خوردیم و رشته پلو درست می‌کردیم.» وی که بازنشسته شرکت مخابرات است، ادامه می‌دهد: «آن زمان هر کسی ماشین نداشت. شاید در هر کوچه یک ماشین پیدا می‌شد. مردم از طریق همین خیابان با ماشین‌های خطی فیات به میدان راه‌آهن می‌رفتند. خانه‌ها گازکشی نشده بود و برای خرید نفت به شعبه‌ای که در میدان مقدم بود، می‌رفتیم. آسفالت بیشتر کوچه‌ها هم به‌صورت خودیاری و با جمع کردن پول از اهالی انجام می‌شد.»
- بیمارستانی مجهز در جنوب شهر
تنها بیمارستان منطقه ۱۷ با نام «ضیائیان» در خیابان ابوذر قرار دارد. این بیمارستان با اهدای قطعه زمینی به مساحت ۸ هزار و ۳۰۹ مترمربع توسط مرحوم دکتر «ضیاءالدین ضیائیان» سال١٣٣٦ طراحی و ساخت آن سال ١٣٤٤ شروع شد. این مرکز درمانی مجهز پس از وقفه‌ای طولانی، ٢٢بهمن سال١٣٧٢ افتتاح و سال١٣٩٠ به بیمارستان آموزشی تبدیل شد.
بیمارستان ضیائیان ابتدا با بخش‌های اورژانس، جراحی عمومی، جراحی زنان، اتاق عمل، زایشگاه، اطفال و بیماری‌های داخلی به ریاست دکتر «محمود سروش» با تعداد کمی از نیروهای انتقالی از سایر واحدهای دانشگاه شروع به کار کرد، اما اینک از بیمارستان‌های مجهز جنوب تهران است که از آن به‌عنوان یکی از بیمارستان‌های جنرال وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران یاد می‌شود. این بیمارستان از نخستین مراکزی بود که برای بستری بیماران کرونایی شروع به فعالیت کرد و اکنون ۱۴۲ تخت، ۱۱ بخش بستری، بیش از ۸۰ پزشک، ۱۹۱ پرستار و پیراپزشک و ۱۱۳ کادر فنی و پشتیبانی درمانی دارد.
- نگین درخشان محله
مسجدجامع ابوذر نگین درخشان خیابان ابوذر است؛ پایگاهی مهم و مردمی که در مناسبت‌های ملی و مذهبی میزبان ساکنان این بخش از پایتخت است. این مسجد در راهپیمایی‌هایی همچون ۲۲ بهمن و روز قدس، یکی از مسیرهای اصلی است که مردم در آنجا جمع شده و با پای پیاده به میدان آزادی یا دانشگاه تهران می‌روند. در زمان انتخابات نیز، شبکه‌های مختلف تلویزیونی اقدام به پخش زنده از این مسجد می‌کنند و شخصیت‌های سیاسی، مذهبی و چهره‌های ملی از راه‌های دور و نزدیک برای شرکت در انتخابات به مسجد ابوذر می‌آیند. این مسجد دارای حوزه علمیه و مهدکودک است و بخشی از کتاب‌های کتابخانه آن را مقام معظم رهبری اهدا کرده‌اند.
- موسپیدان پاتوق ندارند!
منطقه ۱۷ مساحت کمی دارد و یکی از کوچک‌ترین مناطق پایتخت است. به دلیل تراکم زیاد خانه‌ها و جمعیت، زمین بایر چندانی در این منطقه وجود ندارد که بتوان به امکانات شهری تبدیل کرد. به همین دلیل، مسئولان شهری مجبورند به‌عنوان مثال خانه‌ها را خریده و پس از تخریب به بوستان یا مراکز تفریحی تبدیل کنند.
انجام چنین‌کاری دشواری‌های زیادی دارد. اول اینکه کمتر کسی راضی می‌شود خانه خود را فروخته و از اینجا دل بکند و دوم اینکه هزینه انجام چنین‌کاری برای مدیریت شهری سرسام‌آور است. همین موضوع باعث شده در خیابان ابوذر فضای سبز کمی برای استراحت و گردش اهالی وجود داشته باشد و افراد مسن پیاده‌روها را برای گردهم آمدن و گفت‌وگو انتخاب کنند. به گفته آنها، سالمندان و خانواده‌ها مجبورند به بوستان ابوذر در کنار ساختمان شهرداری منطقه یا فضای سبز حاشیه بزرگراه شهید نواب بروند که طی این مسافت برای هر کسی ممکن نیست.
- ضرورت نوسازی املاک
قدمت زیاد ساختمان‌ها در خیابان ابوذر به خوبی ضرورت نوسازی املاک را در این بخش از منطقه ۱۷ نشان می‌دهد. بیشتر این ساختمان‌ها ده‌ها سال پیش‌ساخته شده و درصورت وقوع زلزله‌ای کوچک فرو می‌ریزند. مهر سال پیش بود که ساختمانی در همین خیابان، نبش خیابان شهید محمدرضا شهسوار حقیقی جنوبی فرو ریخت و متأسفانه ۲ نفر جان سپردند. این ساختمان در کنار زمین وسیعی قرار داشت که گودبرداری شده بود و شب قبل از حادثه، احتمال ریزش آن به سازمان آتش‌نشانی اعلام شد. ساختمان تخلیه شد، اما در روز حادثه ۲ جوان هم‌محله‌ای که در این پروژه کار می‌کردند، وارد زمین شده و زیر آوار ماندند. این تلخ‌ترین اتفاقی است که در یک‌سال اخیر در خیابان ابوذر رخ داده است.
- حادثه تاریخی در خیابان ابوذر
خیابان ابوذر پس از ترور نافرجام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مسجدجامع ابوذر بین ایرانیان شهرت پیدا کرد. آیت‌الله خامنه‌ای ۶ تیر سال ۱۳۶۰ که به‌عنوان امام‌جمعه تهران به این مسجد آمده بود تا سخنرانی کند، مورد سوءقصد قرار گرفت. ترور ایشان از سوی فردی از بازماندگان گروه فرقان برنامه‌ریزی شده بود و با قراردادن یک بمب در ضبط صوت، قصد شهادت ایشان را داشتند. این واقعه یک روز پیش از حادثه هفتم‌تیر و انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت سید محمد بهشتی و ۷۲ تن از یاران انقلاب به وقوع پیوست. در این حادثه نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی دفاع از بالای کتف راست جراحت شدیدی دیدند و به درجه جانبازی نایل شدند.