مارلون براندو در مشهورترین نقش‌هایش مردی است نیرومند و خشن: استنلی کوالسکی در فیلم اتوبوسی به نام هوس، باربر بندر تری مالوی در فیلم در بارانداز و البته گانگستر کهنه‌کار دُن کورلئونه در فیلم پدرخوانده. خلق و خوی این کاراکترها گاهی به زندگی خصوصی براندو هم نفوذ می‌کرد. اما آنچه احتمالا انتظارش را ندارید، علاقه زیاد او به کتاب‌ است.

همشهری آنلاین-روناک حسینی: ترومن کاپوتی، نویسنده صبحانه در تیفانی و در کمال خونسردی، در مجله نیویورکر در سال ۱۹۵۷، مارلون براندو را فردی خودپسند و مجذوب خود و تاحدودی تحصیل‌کرده توصیف کرده است که زیر لب و نامفهوم حرف می‌زند. 

کاپوتی در بهترین حالت ناعادلانه قضاوت کرده و در بدترین حالت بدجنسی کرده است. البته که بر اساس کتاب بیوگرافی براندو «The Contender» نوشته ویلیام جی. مان، او مدرسه را بدون گرفتن دیپلم رها کرد و از دیسلکسیا یا نارساخوانی رنج می‌برد، اما در آموزش خود مصمم بود. مان می‌گوید: «بازیگران همکارش در حالی به او برمی‌خوردند که هشت، نه یا ده کتابی که از کتابفروشی‌های دست‌ دوم خریده بود به زحمت به خانه می‌برد.» 

کتابخانه مارلون براندو با بیش از ۳ هزار جلد کتاب، در لس‌آنجلس به حراج گذاشته می‌شود. کتابخانه‌ای که نشان می‌دهد ذهنی روشن و دقیق آن را جمع‌آوری کرده و دارای کتاب‌هایی در زمینه هنر، ادبیات، روانشناسی، علوم سیاسی و غیره است. براندو در حاشیه صفحات برخی کتاب‌ها یادداشت‌هایی پراکنده نوشته است. هلن هال، متخصص موسیقی و سرگرمی خانه حراج بونهام می‌گوید: «من فکر می‌کنم او همیشه به نوعی خشن و لاابالی بودن شهرت داشت...گرچه او اصلا چنین کسی نبود.»

هال با کتابخانه بازیگر کاملا آشناست. وقتی در سال ۲۰۰۵ برای اولین بار دارایی‌های براندو به حراج گذاشته بود، او کتاب‌هایش را در عمارت مالهالنددرایو بسته‌بندی و منتقل کرد. هال می‌گوید اغلب کتاب‌ها در قفسه‌های بالای تخت او بودند. در واقع یک دیوار کامل، برای کتاب‌ها قفسه‌بندی شده و تخت او در احاطه کتاب‌ها بود. بیشتر کتاب‌ها به یکی از هواداران براندو فروخته شد که اکنون تصمیم گرفته است از خیرشان بگذرد.

کتاب‌خانه براندو تنوع موضوعی بالایی دارد و در هر زمینه دارای ده‌ها یا صدها عنوان است. همان‌طور که انتظار می‌رود کتاب‌های زیادی در کتابخانه او دیده می‌شود که توسط نویسنده یا چهره مشهوری به او هدیه شده است. در میان ۳۱۵ جلد کتابی که قیمت آن‌ها بین ۱۵هزار تا ۲۵هزار دلار تخمین زده شده است، یک کتاب بیوگرافی از لوپتومان اجراگر فرانسوی است که جانی دپ به براندو هدیه داده و در صفحه اول آن با جوهر آبی‌رنگی نوشته است: «مارلون: این مرد یک هنرمند واقعی است. با عشق: جانی.» این دو بازیگر در میانه دهه نود تعداد کمی فیلم با هم بازی کردند و خیلی زود رفیق شدند. 

کتاب‌های مرتبط با حرفه این بازیگر که دو بار برنده جایزه اسکار شد، بیشتر از سایر کتاب‌ها علاقه کلکسیونر را به خود جلب کرده است. کتاب‌های یادمان فیلم‌ها یا فیلم‌نامه‌ها، به ویژه کتاب‌های مرتبط با پدرخوانده و اینک آخرالزمان، مطمئنا با قیمت بالایی فروخته می‌شوند، اما مجموعه ۹۵ کتاب درباره بازیگری، فیلم و تئاتر که برخی از آن‌ها را براندو حاشیه‌نویسی کرده یا زیر کلماتشان خط کشیده، توجه بیشتری را جلب می‌کند؛ مثلا نسخه چاپ اول مقالاتی درباره تئاتر که احتمالا براندو آن را در پشت صحنه اجرای برادوی اتوبوسی به نام هوس مطالعه کرده است. براندو مشهور بود که در اتاق استراحتش در پشت صحنه، یک قفسه کتاب و چیزهای خواندنی دارد. در میان کتاب‌های او، کتاب‌هایی از معلم و مربیش استلا آدلر و همین‌طور کتاب‌های بازیگر و کارگردان روسی کنستانتین استانیسلاوسکی که آدلر به او معرفی کرد، دیده می‌شود.
در کتابخانه براندو ۵۰ عنوان کتاب درباره تاهیتی وجود دارد که به نظر زیاد می‌رسد. اما هلن هال توضیح می‌دهد که علاقه براندو احتمالا به دلیل بازی در فیلم شورش در بونتی (۱۹۶۲) در نقش کریستین فلچر باشد. 
به گفته مان، زندگینامه‌نویس براندو، او چندان رمان دوست نداشت و شعر را ترجیح می‌داد، با این حال کتابخانه او خالی از کتاب‌های ادبیات داستانی نیست. گابریل کارسیا مارکز، مایا آنجلو، و رالف الیسون در کنار ۲۶۰ جلد دیگر از آثار ادبی هم برای خود جایگاهی در میان کتاب‌های براندو دارند. اما آنچه در میان کتاب‌های ادبی مارلون براندو توجه را به خود جلب می‌کند، کتاب آخرین پدرخوانده از ماریو پوزو است. ماریو پوزو، نویسنده ایتالیایی-امریکایی که به خاطر نگارش رمان‌های مافیایی و به ویژه پدرخوانده مشهور شد. کتاب آخرین پدرخوانده در میان کتاب‌های براندو نشان می‌دهد که او بعد از همکاری مهمش با این نویسنده و بازی در نقش دن کورلئونه، همچنان آثار دیگر او را دنبال کرده است. 

جدا از کتاب‌های مرتبط با فیلم و سینما، بخش دیگری از کتاب‌ها، براندوی دیگری را برای ما آشکار می‌کند؛ براندوی اهل فلسفه. در میان کتاب‌های کتابخانه براندو، در بین کتاب‌هایی که از فرط خواندن کاغذهایشان تاخورده و باد کرده است، ما کتاب‌هایی در زمینه فلسفه، روانشناسی و علوم سیاسی می‌بینیم: یونگ، کانت، فروید، هنری دیوید ثورو، هانا آرنت، روسو، تاریخ مختصر زمان استیون هاوکینگ... . به گفته مان، بیش از بازیگری و جایزه‌های سینمایی، براندو به فهمیدن معنا و هدف زندگی علاقمند بود. 

در کتابخانه براندو، مجموعه‌ای از آثار جیمز بالدوین، نویسنده و فعال مدنی امریکایی دیده می‌شود. به گفته هال، براندو در رابطه با فاشیسم و نژادپرستی و جنبش‌های حقوق مدنی فردی دغدغه‌مند بود و  با بالدوین همکاری می‌کرد. براندو روی متن ترانه‌های بلوز برای آقای چارلی از بالدوین، با عجله یادداشت‌هایی نوشته است. نویسنده انتظار داشت از نمایشنامه، که در واقع بر اساس قتل امت تیل، نوجوان افریقایی-امریکایی که به اتهامی ناروا لینچ شد، نوشته شده بود، فیلمی با حمایت براندو ساخته شود، اما این‌طور نشد. 

در این میان اما کتاب‌های براندو درباره بومیان امریکا، در میان کتاب‌های به حراج گذاشته شده نیست، به استثنای یک عنوان که هلن هال آن را بسیار پراهمیت ارزیابی می‌کند. کتاب «Where White Men Fear to Tread» اثر راسل مینز، فعال حقوق بومیان امریکا. مینز در صفحه عنوان کتاب اهدایی خود نوشته است: «تقدیم به مارلون، مرد فروتنی که بابت کارهایی که برای مردم من انجام داد، به اندازه‌ای که لایقش بود، قدر ندید. متشکرم.» علاقمندان به سینما حتما به خاطر دارند که براندو برای دریافت جایزه اسکار خود در سال ۱۹۷۳ در مراسم حاضر نشد و از دریافت آن امتناع کرد. در این مراسم، ساشین لیتل فدر، بازیگر بومی امریکایی به جای او روی سن رفت تا نسبت به آنچه سینما از بومیان امریکایی به تصویر می‌کشد، اعتراض کند.

در نهایت، آنچه کتاب‌های براندو به ما نشان می‌دهد، از باغبانی تا جغرافیا، تشنگی برای دانش بیشتر و ذهن پربار او است. کتاب‌های او اشیای تزئینی یا کلکسیونی نیستند، آن‌ها حقیقتا خوانده شده‌اند و تصویری هستند از ذهن این بازیگر افسانه‌ای، و شاید تکه‌ای از قلب او.  

منبع: ترجمه با اندکی تغییر از لیت‌هاب. 
 

برچسب‌ها