همشهری آنلاین_بهاره خسروی: روزهای نخست امکانات چندانی نداشتند و مجبور بودند جلسات کوچک و مختصرشان را هر جا که امکان داشت برگزار کنند. مهم‌ترین ایده جمع، کشف استعدادهای نسل جوان با کمترین هزینه، کمک و حمایت از اقشار و خانواده‌های کم‌برخوردار، اما آبرومند و تربیت نسلی با نگاه اسلامی و ایرانی بود. این ایده ۱۰ سال زمان برد تا در قالب مجموعه فرهنگی و هنری بصیر در محله امام خمینی(ره) با ۷۰۰ هزار مخاطب از اقصی نقاط کشور و فعالیت‌های بین‌المللی متبلور شود. اگر کنجکاوید چند و چون این ماجرا را دنبال کنید و بفهمید قضیه از چه قرار است، در این گزارش با ما همراه باشید. سری به مجموعه فرهنگی و هنری بصیر زدیم و با حجت‌الاسلام «محمد ناصری»، مؤسس و مدیر کانون و مجتمع فرهنگی ـ آموزشی ـ اجتماعی بصیر، درباره فعالیت این مجموعه گفت‌وگو کردیم.
سال ۱۳۹۰ مجموعه فرهنگی، هنری و اجتماعی بصیر به همت یک عده جوان، در واقع دوست قدیمی، در محله امام خمینی(ره) راه‌اندازی شد. البته فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی این تیم سابقه‌ای ۲۲ ساله دارد که به مرور زمان با تکمیل شدن ایده‌ها و همراهی اعضا، این فعالیت شکل رسمی‌تری به خود گرفت و مجموعه به ثبت رسمی رسید.
حجت‌الاسلام «محمد ناصری» با اشاره به این موضوع می‌گوید: «سال‌های زیادی در حوزه تربیتی و فرهنگی فعالیت می‌کردیم. این موضوع همیشه برای ما یک دغدغه ذهنی بود تا آموزش‌های ما در قالب یک بسته اثرگذار آموزشی به مخاطبان ارائه شود. در واقع، می‌خواستیم کارمان یک خروجی قابل‌قبول و اثربخش داشته باشد. برای رسیدن به نخبه‌پروری، سال‌های زیادی کارهای مطالعاتی انجام دادیم؛ مطالعات روی سبک آموزش و طرح‌های موفق ایرانی و خارجی. ماحصل مطالعات اعضا این شد که همه اطلاعات و آموخته‌ها را به نحوی متناسب با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی تطبیق دهیم تا نسلی پویا و سودمند برای جامعه تربیت شود.»
- استعدادیابی از پایه
استعدادیابی و آموزش‌های تخصصی بر اساس توانایی‌های فردی افراد مجموعه فرهنگی، هنری و اجتماعی بصیر در ۲ بخش مجزای خواهران و برادران به رایگان انجام می‌شود. اغلب هزینه‌های کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی از سوی خیّران پرداخت می‌شود. بخش دیگر هزینه‌ها هم با راه‌اندازی کارگروه‌های اقتصادی مانند پرورش دام، راه‌اندازی فروشگاه و سرمایه‌گذاری در بازار تأمین می‌شود.
ناصری با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: «کشف استعداد و کمک برای پرورش آن در عرصه بزرگ‌تر و جایی که فرد بتواند توانایی‌هایش را به بهترین نحو ارائه دهد، برای ما بسیار مهم بود. برای مثال، فردی توانایی مدیریت دارد و می‌تواند مدیر خوبی باشد یا یک نفر استعداد هنری دارد و می‌تواند هنرمند خوب یا ورزشکار خوب شود. همه این افراد شناسایی می‌شوند و در مجموعه‌ای متناسب با برنامه تربیتی و عقیدتی اسلامی، از پایه آموزش می‌بینند.»
به گفته مدیر کانون، بچه‌ها بعد از چند سال آموزش از مجموعه جدا می‌شوند تا خودشان بانی شکل‌گیری و راه‌اندازی مجموعه مردم‌نهاد بزرگ‌تری با رویکرد نخبه‌پروری و پرورش نسلی تحت تعالیم اسلامی ـ ایرانی باشند.
- فعالیت‌های رسانه‌ای
فعالیت‌های مجموعه بصیر به مروز زمان با توسعه برنامه‌ها و افزایش تعداد اعضا و کارگروه‌ها توسعه پیدا کرد. امروز این مجموعه با ۱۴ کارگروه تبدیل به یک مرکز آموزشی پر و پیمان برای همه اعضای خانواده و متناسب با هر گروه سنی است. یکی از کارگروه‌های مجموعه بصیر فعالیت‌های رسانه‌ای است که مؤسس آن با اشاره به عملکرد و کار مجموعه درباره‌اش توضیح می‌دهد: «در مجموعه رسانه‌ای بصیر استودیویی داریم که برنامه‌های مختلف گفت‌وگو محور اسلامی در آن تهیه منتشر می‌شود. این برنامه‌ها شامل سخنرانی، موسیقی، تئاتر، اجرای سرود، مدیحه‌سرایی، مداحی، پخش آیتم‌های طنز و کلیپ‌های آموزشی است. همچنین مجموعه ۳ سایت دارد که مهم‌ترینشان سایت رسانه بصیر است.»
بخش دیگر فعالیت‌های این مجموعه را می‌توان در قالب چاپ و انتشار بیش از ۱۴ جلد کتاب و انجام کارهای پژوهشی و تحقیقی دانست. حجت‌الاسلام محمد ناصری با اشاره به این موضوع می‌گوید: «حاصل فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی در این مجموعه ۱۴ جلد کتاب منتشرشده و چندین جلد کتاب در دست تحقیق و ویرایش برای دریافت مجوز است. از جمله این کتاب‌ها می‌توان به شیوه زندگی، النصایح، نار و الجنته و موسیقی، زندگی شیرین اسلامی، آیات ماندگار، رهاورد کتاب شعر دلگویه‌های ناصری و... اشاره کرد.»
- باشگاه خانوادگی
حضور نوجوانان در مجموعه و شرکت در برنامه‌های تفریحی و اردویی که برای آنها تدارک دیده شده، فرصت خوبی است تا خانواده‌هایشان هم در کنار آنها حاضر باشند. به این‌ترتیب، بزرگ‌ترها هم از نزدیک با روند برنامه‌های فرهنگی و آموزشی مجموعه آشنا می‌شوند. همین ایده بود که بهانه راه‌اندازی باشگاه خانوادگی برای اهالی و علاقه‌مندان شد: «با حضور خانواده‌ها سعی کردیم آموزش‌ها شامل همه افراد باشد و فقط به یک قشر خاص محدود نباشد. یک کارگاه آموزشی با عنوان «دارالعلم اسلامی بصیر» را برای استفاده خانواده‌ها طراحی کردیم و در دل هیأت معصومه(س)، ویژه بانوان و دختران، مهدیه حضرت یوسف زهرا راه‌اندازی شد. تا قبل از کرونا، در قالب همین طرح، جشنواره «بانوی آفتاب» ویژه بانوان و گردهمایی بین‌المللی «امام رضا» را ویژه برادران برگزار می‌کردیم.»
- مرکز نیکوکاری
حمایت از نیازمندان و خانواده‌هایی که بضاعت مالی چندانی ندارند باعث شد، تا اعضا به فکر راه‌اندازی یک مرکز نیکوکاری بیفتند. مرکز نیکوکاری بصیر در سال ۱۳۹۶ تحت نظارت کمیته امداد امام خمینی(ره) منطقه ۱۰ رسماً فعالیت‌هایش را آغاز می‌کند. «محمد ناصری» درباره فعالیت این مرکز می‌گوید: «روزهای نخست که تصمیم به راه‌اندازی این مرکز گرفتیم کار با حمایت ۷ ـ ۸ خانوار شروع شد و بالطبع کمک‌ها هم در حد بضاعت اولیه بود. اما به مرور زمان کار گسترده‌تر شد و فعالیت‌های مرکز هم بیشتر. امروز به همت خیّران و افراد پای کار، بیش از ۱۵ هزار بسته مواد غذایی در سراسر کشور، به‌ویژه مناطق محروم، توزیع می‌شود.»
به گفته او، در میان نیازمندان منطقه ۱۰، ماهانه به‌صورت مستمر و به‌طور میانگین ۱۱۰ خانواده را تحت پوشش داریم که در میان آنها اقلام غذایی و بسته‌های حمایتی توزیع می‌شود. او اضافه می‌کند: «سالانه بیش از ۴ هزار بسته غذایی هم میان نیازمندان کل کشور توزیع می‌کنیم.»
همچنین راه‌اندازی گروه جهادی برای‌آبادسازی روستاهای محروم، کمک در حوزه درمان، معرفی به کار برای ۳۰ تا ۴۰ نفر و کارآفرینی از دیگر خدمات مرکز نیکوکاری بصیر است.
- فعالیت‌های بین‌المللی
چند سال است آوازه برنامه‌های فرهنگی و هنری مجموعه بصیر فراتر از مرزهای کشور رفته است و در بسیاری از جشنواره و برنامه‌های این مجموعه، مهمان خارجی حضور دارند. مؤسس و مدیر کانون فرهنگی در این‌باره می‌گوید: «چند سال است که در اجرای برنامه‌ها در حوزه ترویج و تبلیغ با کشورها اسلامی مانند میانمار، گینه و آفریقا و... همکاری و تبادل فکری و تربیت مربی داریم.»
- آشنایی از طریق تبلیغات میدانی
«حسن محمدی»، از اعضای رسانه بصیر، سال ۱۳۹۵ از طریق بنرها و تبلیغات میدانی با فعالیت‌های مجموعه فرهنگی، هنری و اجتماعی بصیر آشنا می‌شود. او درباره آموزش‌هایی که در این مجموعه دیده است، توضیح می‌دهد: «در ابتدای ورودم به این مجموعه در کلاس‌های آموزشی دینی و اخلاقی شرکت کردم.
بعد از مدتی با توجه به علاقه و استعدادی که در حوزه رسانه و تصویر داشتم و توجه آقای ناصری، مدیر مجموعه، وارد بخش رسانه‌ها شدم و در این بخش هم دوره‌های آموزش تکمیلی فتوشاپ، آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف تدوین و تولید فیلم، تصویر و صدابرداری را به‌صورت حرفه‌ای گذراندم. بعد از آموزش هم نوبت تولید کار و فعالیت در بخش تولید محتوا بود. چیزی در حدود ۲۰۰ کلیپ برای بخش‌های مختلف در این مجموعه همراه سایر دوستان تولید کردیم. در حوزه فیلم و برنامه‌های محتوایی، چه در فضای مجازی و چه در صدا و سیما، فعال بودیم. در برنامه‌های مختلف تلویزیونی، مانند برنامه «مثل مادر»، «مهمان کریم»، و نیز در شبکه قرآن شرکت داشتیم.»
- حرکت در مسیر نخبه‌پروری
«سید مهدی سیدبابایی»، معاون اجرایی مجتمع فرهنگی، هنری، اجتماعی بصیر، گام گذاشتن در مسیر کشف استعدادهای تازه و فراهم کردن فرصت برابر آموزش را از مهم‌ترین ویژگی‌های عملکرد این مجموعه می‌داند و می‌گوید: «سال‌های زیادی است که با حاج آقا ناصری، علاوه بر همکاری، دوست هستیم و مهم‌ترین دغدغه ما در این مجموعه پرورش نسلی نخبه با تربیت ایرانی – اسلامی است. در واقع، هدف ما در کلاس‌های آموزشی و بحث‌های اعتقادی شناسایی مسیر درست زندگی است. وقتی در زمینه تربیتی بتوانیم اثرگذار باشیم، بالطبع در مسیر نخبه‌پروری هم می‌توانیم گام‌های مفید و مثبت برداریم.»
- شناسایی نیازمندان
«حمیدرضا نظیری»، از مجریان توانای برنامه‌های مجموعه فرهنگی، هنری، اجتماعی بصیر و از فعالان شناسایی نیازمندان برای کمک و حمایت از آنها، ۱۴ سال است که در این مجموعه همکاری دارد. او می‌گوید: «این روزها فعالیت‌ها و حمایت‌های مجموعه بصیر پا را فراتر از شهر تهران گذاشته است. وقتی با فعالیت‌های مجموعه و حاج آقا ناصری آشنا شدم پیشنهاد دادم تا در حوزه شناسایی نیازمندان فعال باشم. آقای ناصری اعتماد کردند و این مسئولیت را برعهده من گذاشتند و توفیق خدمتگزاری در این مسیر نصیبم شد. در این مدت، حدود ۱۵ هزار بسته حمایتی میان خانواده‌های بی‌بضاعت آبرومند توزیع کرده‌ایم. امیدوارم که این توفیق خدمت‌رسانی همیشه نصیبم باشد.»
«محدثه حقی» /کارشناس روان‌شناسی و طلبه سطح ۲ حوزه علمیه /جایگاه ویژه تربیت در تکامل شخصیت انسان
پیامبر(ص) فرموده‌اند: به فرزندان خود احترام بگذارید و آنها را نیکو تربیت کنید. (میزان‌الحکمه، ح۲۲۴۷۴) از این سخن چنین برمی‌آید که تربیت، جایگاه بسیار ویژه‌ای در تکامل شخصیت انسان دارد و غفلت از آن نه تنها به فرد، بلکه به خانواده و جامعه نیز آسیب می‌رساند. به همین دلیل، هدف نهایی برای رسالت پیامبران تزکیه و تربیت انسان‌ها و رساندن آنها به درجات عالی و مقام خلیفه‌اللهی در روی زمین معرفی شده است. خداوند متعال نیز خود بالاترین تربیت‌کننده است، همین آیه «الحمدلله رب‌العالمین» که در سوره حمد می‌خوانیم، یعنی همه هستی تحت تربیت خداوند یکتاست و ما می‌گوییم: خدایا تو را شکر می‌کنم که مربی من هستی.
تربیت به معنای پرورش دادن و به فعلیت درآوردن استعدادهای درونی یک شخص بیان شده است که به‌طور بالقوه در او وجود دارد. این تربیت ممکن است ابتدا توسط خانواده و در ادامه توسط جامعه صورت پذیرد و حتی گاهی بهتر است از سوی خود فرد مورد توجه قرار گیرد. اگر انسان دانش زیادی داشته باشد یا اینکه دارای حسن ظاهر باشد یا اگر کسی بتواند وارد عرصه‌های مهم اجتماعی اقتصادی و... شود، ولی عاری از تربیت صحیح باشد، همه این محاسن به انحراف و انحطاط کشیده خواهد شد و مفید نخواهد بود. حال باید دید که کدام مسیر و مکتب قادر به تربیت یک انسان سعادتمند و کامل است؟
این مکتب اسلام است که راهکارهای بسیار مفید و کارآمدی در منابع آن از جمله قرآن و روایات معصومین(ع) برای تربیت صحیح و رساندن انسان به سعادت یافت می‌شود. همچنین توجه به فرهنگ ایرانی و آداب و رسوم صحیح ایرانی بسیار حائز اهمیت است، چون انسان اگر در چهارچوب هنجارهای اسلامی ـ ایرانی حرکت کند، می‌تواند در ابعاد مختلف به موفقیت و سعادت برسد.
یک مربی باید سعی کند تا بهترین مسیر و بهترین منابع را برای پرورش تربیت‌شونده به کار گیرد و در این راه از خداوند متعال و ائمه معصومین(ع) مدد جوید و همچنین از مشورت با انسان‌های با ایمان، عالم، باتجربه و مطمئن در این زمینه غافل نشود.
- «شیوا امیرشادبر» / طلبه سطح ۲ حوزه علمیه /اهتزاز پرچم تمدن اسلامی با نخبه‌پروری
در رابطه با اهمیت نخبه‌پروری می‌توان گفت که طبق فرمایش مقام معظم رهبری، «راه برافراختن پرچم تمدّن نوین اسلامی، تربیت نسلی است با یک خصوصیاتی که آن خصوصیات اینها است؛ یک نسلی باید به وجود بیاید شجاع، باسواد، متدین، دارای ابتکار، پیش‌گام، خودباور، غیور؛ البتّه خوشبختانه ما امروز در نسل جوان و نوجوان، بسیاری از این خصوصیات را داریم، امّا این بایستی گسترش پیدا کند چنین نسلی لازم داریم. این ارزش است که به دنبال نخبه بودن، نخبه‌پروری بیاید. نخبگان عزیز ما در هر رشته‌ای بر پروراندن همت بگمارند.»
کانون نخبه‌پروری بصیر هم یکی از برنامه‌ها و طرح‌هایی است که زیر نظر کانون لیان فرهنگ‌گستر بصیر در ۲ واحد خواهران و برادران در حال فعالیت است. به عبارت دیگر، در ۲ بخش دختران و پسران، به‌صورت کاملاً مجزا و طبق روش‌های تعریف‌شده شورای فرهنگی کانون، ۵۰ دانش‌آموز دختر و پسر، بین ۹ تا ۱۳ سال، با عنوان دانش‌آموز، این برنامه را آغاز می‌کنند و در یک فرایند آموزشی ۳ ساله، از ۱۳ تا ۱۶سالگی، با عنوان دانش‌طلب، در دوره ۳ ساله آموزشی دوم قرار می‌گیرند و بعد از آن به دوره ۲ ساله تربیت مربی که از ۱۶ سالگی تا ۱۸ سالگی است، مشغول می‌شوند.
با توجه به اهمیت موضوع، این کانون در نظر دارد یک نوجوان پس از گذراندن تمامی مراحل ذکرشده، بتواند به‌عنوان یک فرد بامهارت و باتجربه و تحصیل‌کرده و در عین حال انقلابی و متبحر و مسلط به امور، وارد عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تربیتی و... شود و خود او نیز، به‌عنوان یک فرد نخبه، در عرصه فعالیت خود شاگردانی را بپروراند.
هدف از برگزاری این کلاس‌ها، آشنایی هرچه بیشتر قشر نوجوان با آموزش‌های قرآن کریم و تعالیم اسلامی در زمینه‌های (اخلاق و عقاید و احکام اسلامی) است که در کنار این نوع آموزش دینی، مهارت‌های بسیاری در زمینه‌های هنری (خطاطی و آشپزی و...)، فنی(ICDL و وبلاگ‌نویسی و راه‌اندازی سایت و...)، علمی(شرکت در المپیادهای علمی و کسب مهارت‌های مقاله‌نویسی و...) کسب کند. در کنار این فعالیت‌ها، برای نوجوانان اردوهای مختلف و سیر مطالعاتی در زمینه‌های متفاوت و بسیار حساب‌شده در نظر گرفته شده است.