همشهری آنلاین _ رابعه تیموری : خلیل‌آبادی، در دوره کنونی مدیریت شهری و شورای شهر، رویکرد انسان‌محور را مورد توجه قرار داده و سعی کرده‌ایم مکان‌هایی ایجاد کنیم که زیست بهتر و رفاه شهروندان را به دنبال داشته باشد
در رویکرد مدیریت شهری کنونی که با همراهی دوره پنجم شورای‌شهر قوت گرفته، پروژه‌های شهری در قلب محله‌های متراکم اجرا می‌شود تا شهروندان تأثیر آن را بر زندگی و رفاه خود احساس کنند. در گفت‌وگوی زیر «حسن خلیل‌آبادی» عضو شورای اسلامی شهر تهران - ری و تجریش از آثار این رویکرد بر احیای ظرفیت‌های گردشگری شهر باستانی ری گفته است. خلیل‌آبادی فرزند ری و عضو شورای‌شهر تهران، ری، تجریش و شمیرانات است.
عملکرد دوره پنجم شورای‌شهر برای شهرری چه دستاوردهایی داشته است؟
در دوره پنجم شورای‌شهر بسیاری از طرح‌های شهرری که سال‌ها بلاتکلیف مانده بود و مردم از پیامدهای توقف آنها رنج می‌بردند، به ثمر رسید. مجموعه گردشگری‌ـ فرهنگی رازی از جمله این پروژه‌هاست که ۲۰ سال بر زمین مانده بود و در این دوره به سرانجام رسید. طرح احیای محله اصیل و قدیمی نفرآباد که در طول بیش از ۲ دهه بلاتکلیفی به کلی تخریب شده بود، در این دوره به مرحله اجرایی رسید. به موازات این طرح‌ها، پروژه‌های فاخر و ارزشمند دیگری هم مانند میدانگاه شمسه و «ری لند» با سرعت در این منطقه باستانی اجرا شد. کلنگ ساخت میدانگاه شمسه حدود یک سال پیش بر زمین خورد و در زمانی چند ماهه۵ هزارمترمربع فضای عمومی باکیفیت با معماری فاخر ایرانی- اسلامی در مقابل بقعه شیخ صدوق و برج طغرل ایجاد شد. مرکز تفریحی ری لند نیز به تازگی افتتاح شده که نمونه اجرای طرح تهران بیدار به شمار می‌آید و در جنوب تهران کم‌نظیر است.
در این پروژه شهرداری ریالی هزینه نکرده و با مشارکت بخش خصوصی ساخته شده است. مرکز ری لند برای اجرای طرح زیست شبانه طراحی شده و امیدواریم با رخت بر بستن بیماری منحوس کرونا و رفع تحریم‌ها بتواند کارکرد اصلی خود را ایفا کند. این پروژه‌ها در شرایطی اجرا شده که نرخ ساخت‌وساز به‌طور سرسام‌آوری افزایش پیدا کرده و در بسیاری از پروژه‌های شهرداری، پیمانکاران پروژه‌ها را رها می‌کنند و حتی حاضرند سرمایه تضمینی را نیز به شهرداری ببخشند تا بیش از این متضرر نشوند.
در دوره‌های گذشته شورای شهر، اجرای پروژه‌های شهری متوقف نبوده و طرح‌های شهری بزرگی به ثمر رسیده‌اند. در چنین شرایطی چرا پروژه‌هایی مانند ساخت مجموعه رازی ۲ دهه معطل مانده است؟
نگاه گذشتگان به شهر اتومبیل‌محور بود و اولویت فعالیت‌های مدیریت شهری بر پایه همین نگاه تعیین می‌شد. در این دوره ساخت تونل و پل برای جولان اتومبیل‌ها بر ساخت محلی که مردم به راحتی در آن قدم بزنند، ارجحیت داشت. در دوره کنونی مدیریت شهری و شورای شهر، رویکرد انسان‌محور را مورد توجه قرار داده و سعی کرده‌ایم مکان‌هایی ایجاد کنیم که زیست و رفاه انسان‌ها را به دنبال داشته باشد. در این دوره پاتوق‌های محلی بسیاری ساخته شد تا مردم دور هم جمع شوند و پیاده‌راه‌ها و مکان‌های عمومی فاخری ایجاد کردیم که شهروندان با آرامش در شهر قدم بزنند.
بدون تردید ساخت پل و تونل ظرفیت تبلیغاتی بیشتری دارد، ولی در مدیریت شهری کنونی ترجیح دادیم حق اهالی محله‌هایی را به جاآوریم که با مشکلات فراوانی مانند پیامدهای طرح‌های شهری نیمه‌کاره سال‌ها دست به گریبان بودند و از بودجه عمرانی شهر کمترین بهره را داشتند، البته در این رویکرد از تسهیل رفت‌وآمد شهروندان هم غافل نشدیم، بلکه به جای تمرکز بر تسهیل تردد خودروهای شخصی، توسعه حمل‌ونقل عمومی را مورد توجه قرار دادیم. توسعه خط ۶ مترو هم نمونه‌ای از این تلاش‌هاست که شهرری از ثمرات آن بهره‌مند شده و اکنون ۲ خط مترو به شهروندان و مسافران این شهر تاریخی‌ـ زیارتی خدمت‌رسانی می‌کنند.
برای حفظ بناهای تاریخی و احیای ظرفیت گردشگری شهرری در این دوره چه اقداماتی شده است؟
ایجاد مجموعه‌های فرهنگی و گردشگری مدرن در همسایگی بناهای تاریخی قدمی برای حفظ و احیای این آثار به شمار می‌آید. به موازات گسترش این فضاهای مدرن، برای پیشگیری از آسیب بناهای تاریخی ری هم برنامه‌هایی را دنبال کردیم. محدود کردن برداشت کارخانه سیمان از کوه بی‌بی شهربانو و ممنوعیت استفاده از سوخت مازوت در این کارخانه از نتایجی بوده که با پیگیری زیادی به دست آمده است. چشمه‌علی هم که بر اثر عبور خط مترو در حال خشک شدن بود، دوباره احیا و پرآب شد. مسیر دسترسی به کوه بی‌بی شهربانو خطرناک و نامناسب بود که با ساخت پیاده‌راه ساماندهی شد و به‌زودی در این مسیر بوستان هم ایجاد می‌شود تا گردشگران پس از طی فضای مفرح و چشمنواز به بقعه و کوه بی‌بی شهربانو برسند. زمینه راه‌اندازی موزه ری هم فراهم شده تا ظرفیت‌های سیاحتی‌ـ تاریخی شهرری بهتر معرفی شود، البته تا تبدیل شهر باستانی ری به مقصد گردشگری راه درازی در پیش داریم و این فعالیت‌ها نقطه آغاز یک مسیر طولانی است.
- تولد دوباره نفرآباد
حدود ۲۰ سال پیش عملیات اجرایی طرح توسعه و ساماندهی اطراف حرم حضرت عبدالعظیم(ع) آغاز شد و براساس آن، وزارت مسکن و شهرسازی با همکاری شهرداری منطقه ۲۰ و آستان حضرت عبدالعظیم(ع) موظف شدند خانه‌های فرسوده و قدیمی محله‌های همسایه حرم مانند محله نفرآباد را تملک و ضمن توسعه حرم برخی سرانه‌های شهری را برای رفاه حال زائران حرم ایجاد کنند، اما این طرح هم به سرنوشت بسیاری از طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای دیگر دچار شد و به دلیل کمبود اعتبار سال‌ها معطل ماند. در این سال‌ها نسخه‌های فراوانی برای محله نفرآباد پیچیده شد. در برهه‌ای تصمیم گرفتند محله را کاملاً از بین ببرند و به گورستان تبدیل کنند و وقتی آن را غیرعملی دیدند برای تجاری کردن آن طرح و نقشه‌کشیدند.
در این میان، مردم نفرآباد سال‌ها در برزخ بلاتکلیفی گرفتار بودند و این محله اصیل و قدیمی هر روز ویران و ویران‌تر شد. به تازگی مدیریت شهری و شورای‌شهر تهران با همکاری سازمان میراث فرهنگی طرحی تصویب کرده‌اند که حیات و شور زندگی را دوباره به محله نفرآباد برگرداند و اهالی آن با رعایت شرایطی برای نوسازی خانه و محله خود اقدام کنند. بر اساس این طرح پلاک‌های مسکونی محله نفرآباد با تسهیلات و شرایطی ویژه و معماری منطبق بر بافت‌های میراثی نوسازی می‌شوند.
- پایان ۲ دهه انتظار در «ایوان ری»
سال ۱۳۷۶ کلنگ ساخت مجموعه فرهنگی‌ـ تاریخی ری(رازی) در محله محروم ظهیرآباد بر زمین خورد. مجریان طرح وعده دادند با ساخت این مجموعه، محله ظهیرآباد به‌زودی صاحب یکی از بزرگ‌ترین و مجهزترین سالن‌های آمفی‌تئاتر پایتخت، ۳ سالن سینما، موزه آثارباستانی شهر ری، مجهزترین کتابخانه و نخستین سن روباز تئاتر جنوب تهران و بسیاری از امکانات فرهنگی دیگر می‌شود، اما این وعده‌های شیرین و کلنگ‌زنی پرهیاهو نقطه آغاز انتظاری کشدار و طولانی بود که مشکلات ریز و درشتی را به اهالی محله تحمیل کرد. در طول این سال‌ها ساخت پل و تونل‌های شهری فراوانی آغاز شد و به سرانجام رسید، اما مدیران شهری و اعضای وقت شورای‌شهر تهران به دلیل کمبود بودجه به سرانجام رساندن این طرح را میسر نمی‌دیدند.
با تغییر رویکرد شورای‌شهر تهران در دوره پنجم و تغییر مسیر قطار آبادانی شهر از بزرگراه‌های پرهیاهو به محله‌های دنج و محروم جنوب تهران، تکمیل پروژه ری در اولویت برنامه‌های مدیریت شهر تهران قرار گرفت و سرانجام این مجموعه با امکاناتی شایسته و درخور اوایل خرداد امسال به بهره‌برداری رسید. این مجموعه فاخر در پهنه تاریخی ری و در همسایگی برج۸۰۰ ساله طغرل قرار گرفته تا ظهیرآباد را که روزی جزئی از مسیر بازرگانان جاده ابریشم بوده، به مقصد گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کند. مجموعه فرهنگی ری که «ایوان ری» و مجموعه فرهنگی، تاریخی رازی هم خوانده می‌شود، در زمینی به مساحت۴ هکتار و با زیربنای ۳۱ هزارمترمربع در خیابان ابن‌بابویه ساخته شده و به امکانات متنوعی مانند موزه، کتابخانه، آمفی‌تئاتر روباز، سالن‌های همایش، گالری‌های متعدد و سایت کاوش تاریخی مجهز شده است.