آترواسکلروز چیست؟

آترواسکلروز یک بیماری آهسته و پیشرونده ای است که ممکن است از کودکی شروع شود. با این حال، ممکن است سرعت پیشرفت آن زیاد باشد.

علائم آترواسکلروز کدام اند؟

علائم و نشانه های آترواسکلروز ممکن است تدریجی ایجاد شده و خفیف باشند، زیرا پلاک ها به تدریج در شریان تجمع می یابند. گرفتگی رگ قلب ممکن است خود را با علائم مختلفی نشان دهد. با این حال برخی دردهای مرتبط با قفسه سینه در خانم ها ناشی از مشکلات گوارشی از جمله نفخ هستند و نباید نگرانی از بابت ابتلا به بیماری قلبی وجود داشته باشند. برای آشنایی با علائم گرفتگی رگ قلب در زنان می توانید اینجا را کلیک کنید تا علائمی که ممکن است ناشی از گرفتگی رگ قلب باشد، را بهتر بشناسید.

چه عواملی باعث آترواسکلروز می شوند؟

مکانیزم شروع و عوامل ایجادکننده آترواسکلروز مشخص نیست، با این حال، تجمع تدریجی پلاک ها یا ضخیم شدن شریان به دلیل التهاب، در قسمت داخلی دیواره های شریان رخ می دهد. این امر باعث کاهش جریان خون و اکسیژن رسانی به ارگان ها و اندام های حیاتی بدن می گردد.

عوامل خطر آترواسکلروز کدام اند؟

عوامل خطر آترواسکلروز عبارتند از:

• سطح کلسترول و تری گلیسیرید بالا
• فشار خون بالا
• سیگار کشیدن
• دیابت نوع ۱
• چاقی
• عدم فعایت بدنی
• رژیم غذایی دارای چربی اشباع زیاد

آترواسکلروز چگونه تشخیص داده می شود؟

در ابتدا، پزشک یک شرح حال کامل از شما گرفته و معاینه فیزیکی انجام می دهد. همچنین ممکن است یک یا چند مورد از تست ها ی زیر را نیز درخواست کند:

-کاتتریزاسیون قلبی. در این روش، یک لوله نازک بلند به نام کاتتر به عروق کرونر فرستاده می شود. پس از تزریق ماده حاجب به داخل شریان، با اشعه ایکس عکس هایی گرفته می شود تا محل باریک شدن، انسداد و سایر ناهنجاری های شریان ها را مشخص کند.

-سونوگرافی داپلر. در این روش، از یک پروب مخصوص، جهت هدایت امواج صوتی به داخل رگ خونی، با هدف ارزیابی جریان خون، استفاده می شود. یک گیرنده صوتی، صدای حرکت خون در داخل رگ را تقویت می کند. ضعف یا عدم وجود صدا ممکن است به معنای انسداد باشد. از این تست برای تشخیص باریک شدن عروق خونی شکم، گردن یا پاها استفاده می شود.

-مقایسه فشار خون. مقایسه میزان فشار خون در مچ پا و بازو، به تشخیص هرگونه تنگی در جریان خون کمک می کند. اختلافات قابل توجه ممکن است به معنی تنگ شدن عروق خونی به دلیل آترواسکلروز باشد.

-اسکن MUGA رادیونوکولئید. این روش یک اسکن هسته ای برای مشاهده نحوه حرکت دیواره قلب و میزان دفع خون، با هر ضربان قلب در حالت استراحت می باشد.

-اسکن پرفیوژن تالیوم/ میوکارد. این روش یک اسکن هسته ای در زمان استراحت یا بعد از ورزش است و نواحی از عضله قلب که خون کافی دریافت نمی کنند را نشان می دهد.

-توموگرافی رایانه ای یا .CT این روش نوعی تست اشعه ایکس می باشد که می تواند وجود کلسیفیکاسیون کرونر، که ممکن است منجر به مشکل قلبی در آینده شود را نشان دهد.

آترواسکلروز چگونه درمان می شود؟

درمان آترواسکلروز ممکن است شامل تغییر سبک زندگی، مصرف دارو و جراحی باشد.

-تغییر سبک زندگی

شما می توانید برخی از عوامل خطر آترواسکلروز، مانند سیگار کشیدن، سطح کلسترول بالا، سطح قند خون (گلوکز) بالا، عدم تحرک، عادات غذایی اشتباه و فشار خون بالا را تغییر دهید.

-داروها

داروهایی که می توان برای درمان آترواسکلروز استفاده کرد عبارتند از:

۱-داروهای ضد پلاکت:

این داروها برای کاهش توانایی تجمع پلاکت ها در خون و ایجاد لخته استفاده می شوند. آسپرین، کلوپیدوگرل، تیکلوپیدین و دی پیریدامول، نمونه هایی از داروهای ضد پلاکت می باشند.

۲-داروهای آنتی کواگولان یا ضد انعقاد خون:

به این داروها، رقیق کننده خون نیز گفته می شود و توانایی کاهش ایجاد لخته در این داروها، با داروهای ضد پلاکت متفاوت می باشد. وارفارین و هپارین نمونه هایی از داروهای ضد انعقاد خون می باشند.

۳- داروهای کاهنده کلسترول:

این داروها برای کاهش چربی ها (لیپیدها) در خون به ویژه کلسترول با چگالی کم  LDL استفاده می شوند. استاتین ها گروهی از داروهای کاهنده کلسترول می باشند که شامل سیمواستاتین، آتورواستاتین و پراواستاتین هستند. گیرنده های اسید صفراوی - کلزولام، کلستیرامین و کلستیپول و اسید نیکوتینیک انواع دیگری از داروها هستند که گاهی برای کاهش سطح کلسترول استفاده می شوند. همچنین ممکن است پزشک برای بهبود سطح کلسترول و تری گلیسیرید، فیبرات ها را تجویز کند.

۴- داروهای فشار خون:

گروه های مختلفی از داروها با عملکردهای مختلف برای کاهش فشار خون تجویز می شوند.

-آنژیوپلاستی کرونر

 در این روش، یک لوله نازک (کاتتر) از طریق رگ خونی به قلب فرستاده می شود. در آنجا یک بالون باد می شود تا دهانه رگ بازتر شده و جریان خون افزایش یابد. آنژیوپلاستی در سایر عروق خونی و در قسمت های دیگر بدن نیز انجام می شود.

-بای پس عروق کرونر

این جراحی اغلب در افرادی که به علت بیماری عروق کرونر، آنژین (درد قفسه سینه) دارند، انجام می شود. در طی این جراحی، یک پیوند از قسمتی از یک ورید سالم از ناحیه دیگر بدن، به ناحیه مسدود شده شریان کرونر اتصال داده می شود. این امر اجازه می دهد تا خون در اطراف انسداد جریان یابد. وریدهای انتخابی معمولاً از پا یا دیواره قفسه سینه می باشند. گاهی بیش از یک شریان در طی یک جراحی باید پیوند داده شود.

عوارض جانبی آترواسکلروز کدام اند؟

تجمع پلاک در داخل شریان ها، منجر به کاهش جریان خون می شود. با کاهش خونرسانی به قلب ممکن است حمله قلبی رخ دهد. عضله قلب آسیب دیده، ممکن است نتواند به خوبی خون را پمپاژ نکند و منجر به نارسایی قلبی می شود. اگر خونرسانی به مغز قطع شود، سکته مغزی ممکن است رخ دهد. اگر خون رسانی به بازوها و پاها کاهش یابد، ممکن است درد شدید و مرگ بافتی رخ دهد.

آیا می توان از آترواسکلروز پیشگیری کرد؟

با کاهش عوامل خطر می توان از آترواسکلروز پیشگیری کرد یا آن را به تعویق انداخت. این کار با سبک زندگی سالم میسر می شود. رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، تحرک بدنی و عدم استعمال دخانیات می تواند به کاهش خطر آترواسکلروز کمک کند. رژیم غذایی سالم شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست، غذاهای دریایی و لبنیات بدون چربی یا کم چرب می باشد. در رژیم غذایی سالم باید مصرف سدیم، قندهای تصفیه شده و غلات و چربی های جامد را محدود کنید. اگر به دلیل سابقه خانوادگی یا کلسترول بالا در معرض آترواسکلروز هستید، بهتر است طبق دستورالعمل پزشک داروهای خود را مصرف کنید.

چه زمانی باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کرد؟

اگر علائم شما بدتر شدند یا علائم جدیدی ایجاد شد، به پزشک خود اطلاع دهید. برای راحتی کار شما عزیزان مخصوصا در شرایط کرونا می توانید برای مشاوره در زمینه بیماری های قلب و عروق به وب سایت دکتر مرعشی زاده متخصص قلب (https://drmarashizadeh.com/) مراجعه کنید. مشاوره با دکتر قلب رایگان و بدون نیاز به پرداخت هزینه است.