همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: کسانی که هنوز کوچه و محله را هم بخشی از خانه و زندگی خود می‌دانند و درحد توان و بضاعت‌شان به آن رسیدگی می‌کنند. «عباس تقی‌زاده» از اهالی قدیمی محله شهرک «فرهنگیان» اما نمونه‌ای از این اندک شهروندان مسئولیت‌پذیر است که هر روز باغچه‌ها و فضای سبز مقابل بلوک ساختمانی خود را تمیز و گل‌ها، گیاهان و درختانش را آبیاری و تیمار می‌کند. بخشی از درختان و گیاهان این فضای سبز زیبا هم حاصل دسترنج و زحمات او است. در این باغچه، گل‌ها و درختانی را می‌بینیم که این شهروند نمونه گل و گیاه، در سال‌های گذشته آنها را در این باغچه کاشته است.
شهرک فرهنگیان یکی از زیباترین محله‌های منطقه ۲۱ به شمار می‌رود. در این شهرک، باغچه‌های به نسبت وسیعی وجود دارد که درهم تنیده شده‌اند و گیاهان و درختان قدیمی آن در بخش‌هایی از آن، فضایی شبیه به جنگل‌های طبیعی ایجاد کرده‌اند. برخی از شهروندان این محله در ساخته شدن و شکل گرفتن چنین فضایی سهیم هستند و در نگهداری از آنها مشارکت دارند.
شهروندانی که نسبت به محله خودشان احساس تعلق می‌کنند. عباس تقی‌زاده متولد، سال ۱۳۳۴ و از بازنشستگان کارخانه «ایران‌خودرو» است که از سال ۱۳۷۵ تاکنون در شهرک فرهنگیان سکونت دارد: «با توجه به علاقه‌ای که به گل‌ها و گیاهان دارم و هم‌چنین مدتی هم مدیرساختمان بودم، چند سالی است که به باغچه‌ها و فضای سبز اطراف بلوک‌مان رسیدگی و گل‌ها و گیاهان را آبیاری می‌کنم و اگر زباله و آشغالی داخل آن ریخته شده باشد، آنها را به سطل زباله می‌اندازم. هر زمان که باغچه و گیاهان به اصلاح و هرس نیاز داشته باشد، این کار را انجام می‌دهم. معمولاً در طول روز، یکی، ۲ ساعت برای این باغچه‌ها وقت می‌گذارم و در حد توانم کمک می‌کنم تا شاداب، سرحال و سرسبز بمانند. به دلیل علاقه‌ام به گل‌ها و گیاهان، یک تعداد گلدان نیز در داخل خانه دارم و از آنها هم نگهداری می‌کنم. اما کار اصلی‌ام در زمینه گل و گیاه، نگهداری و رسیدگی از فضای سبز مقابل بلوک است.»
- یادگاری‌های آقای تقی‌زاده برای محله
آقای تقی‌زاده در سال‌های گذشته، چندین نهال نیز در این باغچه کاشته است که اکنون برای خودشان حسابی بزرگ شده‌اند. او در این‌باره به همشهری محله می‌گوید: «در این فضای سبز، حدود ۶ نهال کاشته‌ام که آخرین آن تقریباً ۲ سال پیش بود. این نهال‌ها تقریباً دیگر بزرگ شده‌اند. درختانی مانند هلو، توت و درختان غیرمثمر نظیر کاج کاشته‌ام که صفر تا صد کارهای مربوط به آنها از جمله کود دادن و آبیاری را خود انجام داده‌ام تا خوب رشد کنند و سریع‌تر پا بگیرند.»
- سرسبزی و زیبایی محله بهترین پاداش برای من است
این شهروند نمونه و فعال در زمینه گل و گیاه، زیبایی و سرسبزی محله را بهترین پاداش و دستمزد خود در ازای این همه زحمت می‌داند و می‌گوید: «دوست دارم که محل زندگی‌ام همیشه سرسبز و زیبا باشد. همین که وقتی از خانه بیرون می‌روم و این همه زیبایی را می‌بینم یا وقتی از پنجره به بیرون نگاه می‌کنم، چشمم به درختان و گل‌ها و گیاهان سر سبز باز می‌شود، بسیار لذت‌بخش و بهترین پاداش و دستمزدی است که می‌توانم بگیرم. وقتی دوستان و آشنایان به خانه ما می‌آیند و سرسبزی محله و این باغچه را می‌بینند، بسیار لذت می‌برند و شروع به تعریف و تمجید کردن می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که زیبایی و سرسبزی محله چقدر مهم است و در بالا رفتن جایگاه یک محله به چه میزان تأثیر می‌گذارد.»
- آبیاری گیاهان با پساب
یکی از مشکلات اساسی کشور در این روزها، معضل کاهش بارندگی‌ها و بحران کم‌آبی است. این شهروند نمونه گل و گیاه از مردم می‌خواهد تا از هدردادن آب خودداری کنند و در مصرف این مایه حیات، مدیریت بهتری داشته باشند: «یکی از مشکلاتی که همواره وجود داشته و امسال نیز بیشتر شده، موضوع کم‌آبی و خشکسالی است. انسان‌ها، گیاهان، همه موجودات و مخلوقات برای زندگی کردن و زنده ماندن به آب نیاز دارند. باید قدر این مایه حیات را بدانیم و باور کنیم که واقعاً آب در کشور کم شده و لازم است تا مدیریت بهتری در مصرف آن داشته باشیم. یکی از کارهایی که در این زمینه می‌توان انجام داد، استفاده از پساب‌های مناسب، برای آبیاری باغچه و گیاهان است.
آبی که با آن میوه و سبزیجات را شسته‌ایم یا آبی که ته کتری، سماور و پارچ می‌ماند و می‌خواهیم برای پر کردن آب تازه آن را دور بریزیم و مواردی از این دست، برای آبیاری گل‌ها و گیاهان مناسب است چون آغشته به مواد شیمیایی و شوینده‌ها نیست. اگر این قبیل آب‌ها را در طول روز جمع کنیم، چندین لیتر می‌شود. حال حساب کنید اگر هر خانواده‌ای این کار را انجام دهد، آن‌وقت چند هزار یا چند میلیون لیتر آب برای آبیاری گیاهان خواهیم داشت؟ با همین آب می‌شود گلدان‌ها و باغچه‌های داخل خانه یا محله را سیراب کرد، بدون اینکه نیاز به استفاده از آب شرب تصفیه شده باشد. اگر هرکدام از ما اندکی تأمل کنیم و برای صرفه‌جویی در مصرف آب چاره‌ای بیندیشیم، می‌بینیم که راه‌های زیادی به ذهنمان می‌رسد. نیاز اولیه‌اش تنها این است که در مقابل بحران کم‌آبی کشور احساس مسئولیت داشته باشیم.»
- شهرک فرهنگیان محله‌ای سرسبز
مهم‌ترین ویژگی شهرک فرهنگیان، فضای سبز وسیعی است که میان ۱۸۷ بلوک مسکونی این محله قرار دارد. به همین دلیل پیاده‌روی بین بلوک‌ها بسیار لذت‌بخش است و اغلب مردم محله این کار را انجام می‌دهند. از این نظر می‌توان شهرک فرهنگیان را با محله‌هایی چون «اکباتان» و «آپادانا» مقایسه کرد که البته به لحاظ مسافت فاصله چندانی با یکدیگر ندارند. به سبب همین سرسبزی و آرامش است که این محله آرام و خوش آب و هوا، یکی از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین محله‌های منطقه ۲۱ به شمار می‌رود. انواع درختان و گیاهان در فضای سبز میان بلوک‌ها به چشم می‌خورند و محدود به‌گونه خاصی نمی‌شوند. نکته جالب توجه در این محله، علاقه زیادی است که مردم به فضای سبز خودشان دارند. فضای سبز جنگلی و بکر دیگری نیز در شمال محله و در حاشیه مسیر غرب به شرق آزادراه «تهران‌ـ کرج» قرار دارد که به پاتوقی فرا محلی برای استراحت و گشت‌وگذار مردم تبدیل شده است و از جاذبه‌های گردشگری این شهرک محسوب می‌شود. هرچند مواردی مانند «سگ گردانی‌ها» و مناسب‌سازی نشدن محیط به‌عنوان یک تفرجگاه از جمله مشکلات اساسی آن است.
- شهرک فرهنگیان مانند یک باغ بزرگ است
عباس تقی‌زاده سکونت در شهرک فرهنگیان را به زندگی در میان یک باغ بزرگ تشبیه می‌کند: «شهرک فرهنگیان آنقدر سرسبز و زیبا است که به آدم این احساس دست می‌دهد که انگار در میان یک باغ بزرگ زندگی می‌کند. همین سرسبزی سبب شده است تا هوای محله تمیز و پاک باشد. هم‌چنین این موضوع بر روی روحیه و خلق و خوی اهالی محله نیز تأثیر دارد. ما اهالی شهرک فرهنگیان باید قدر این نعمت بزرگ را بدانیم و در حفظ فضای سبز محله خودمان احساس مسئولیت داشته باشیم. چون همگی از این فضای سبز، برکات و آثار آن بهره می‌بریم و استفاده می‌کنیم.»