همشهری آنلاین _ فاطمه عسگری نیا: در محله امیریه زنان محله با راه‌اندازی کمپین جمع‌آوری فیلتر سیگار آستین بالا زدند و در یک صبح زیبای تابستانی محله‌شان را از وجود این فیلترهای سیگار پاک کردند. نه اینکه دیگر هیچ فیلتر سیگار در معابر و باغچه‌های محله نباشد، اما این کمپین از نظر آنها مقدمه‌ای برای سالم و زیباتر شدن محله و آموزش غیرمستقیم حفظ محیط‌زیست به اهالی است.
آفتاب تازه از پشت ساختمان‌های بلند و کوتاه امیریه سرک کشیده بود که خانم‌های محل برای مشارکت در یک برنامه فرهنگی و اجتماعی راهی بوستان محله شدند. همه شاد و سرزنده. و این سرزندگی را با ورزش صبحگاهی دوچندان کردند. مادران محله بعد از نرمش و آماده شدن برای ساختن یک روز زیبا، کاورهای زیست‌محیطی خود را به تن کردند و با بطری‌های خالی نوشیدنی که به همراه داشتند برای پاکسازی محله از فیلترهای سیگار کارشان را شروع کردند.
حضور سالمندان در این برنامه چشمگیر و قابل توجه بود؛ مادرانی که امروز به‌عنوان الگوی خانواده و جامعه خود می‌توانند قدم‌های جدی و اساسی را در راستای حفاظت از محیط‌زیست بردارند. «فاطمه خاکپور» یکی از این مادران بود که همراه با دیگر بانوان محله از ساعت‌های اولیه صبح در این برنامه شرکت داشت: «من پانزده سال است که در محله امیریه ساکنم و همواره می‌کوشم در برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی سرای محله و شهرداری مشارکت داشته باشم. به اعتقاد من، زنان نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهری دارند؛ مادرانی که در خانه هم مسئولیت اداره زندگی را دارند.» او از جمله شهروندانی است که تفکیک از مبدأ زباله‌ها را جدی گرفته است: «در خانه ما هیچ زباله قابل تفکیکی دور انداخته نمی‌شود. هر زباله‌ای تفکیک و داخل کیسه‌های مجزا قرار داده می‌شود. این شیوه تفکیک را به فرزندان و نوه‌های خودم نیز آموخته‌ام و همواره گوشزد می‌کنم که این نکات را رعایت کنند.» با اینکه سن و سالی از او گذشته، همراه با دیگر زنان محله امیریه مشغول جمع کردن فیلترهای سیگار از روی زمین می‌شود: «هر کدام از این فیلترها بلای جان طبیعت است.» این را می‌گوید و سر تکان می‌دهد و باز مشغول کار می‌شود.
- کیسه‌های نایلونی، بلای جان زمین
در گوشه‌ای دیگر، دبیر کانون سالمندان محله امیریه شاداب و سرزنده به فعالیت در این پویش محلی مشغول است. او می‌گوید: «حفاظت از محیط‌زیست و تلاش برای ساختن شهری‌آباد و زیبا سن و سال نمی‌شناسد، کافی است خود را مقید به رعایت اصول شهرنشینی کنیم تا شهری زیباتر داشته باشیم.» «مریم آزدست» معتقد است شهر چشمنواز در گرو داشتن شهروندان مشارکت‌پذیر است: «هر کدام از ما شهروندان باید شهردار محله خود باشیم. در این صورت است که می‌توانیم انتظار داشته باشیم شهرمان زیبا و دلنشین شود. ما با مشارکت در پویش جمع‌آوری فیلترهای سیگار از روی زمین قصد داریم در درجه اول به شهروندان آموزش دهیم از این کار پرهیز کنند و در درجه دوم به خودمان آموزش دهیم اگر زباله‌ای روی زمین دیدیم از برداشتنش ابا نداشته باشیم.»
او یکی از فعالان محیط‌زیست نیز است و همواره برای پاکسازی زباله از روی زمین پیشقدم می‌شود: «همیشه یک نایلون داخل کیفم دارم و هر وقت زباله‌ای می‌بینم آن را برمی‌دارم، چون می‌دانم شهرم و هر تکه از محیط‌زیست این‌گونه زیباتر است.» «میترا جلالی» یکی دیگر از اهالی محله امیریه است. او هم خود را یکی از حافظان محیط‌زیست معرفی می‌کند و می‌گوید: «تفکیک از مبدأ زباله‌ها طرح نافرجامی است که سال‌های سال به نتیجه نرسیده. این در حالی است که مجریان اصلی این طرح زنان خانه‌دار هستند. اگر همه بانوان برای تفکیک از مبدأ زباله‌های خود اقدام کنند، دیگر ما در شهر معضلی به نام زباله‌های سرگردان نداریم.»
- حفاظت از محیط‌زیست با مشارکت اهالی
در پویش جمع‌آوری فیلتر سیگار در محله امیریه کارشناسان شهرداری هم حضور دارند. «فاطمه محمدی»، کارشناس محیط‌زیست شهرداری ناحیه ۲ منطقه ۱۱، در حاشیه برگزاری این پویش می‌گوید: «پویش جمع‌آوری فیلتر سیگار با هدف جلب مشارکت مردمی و ارائه آموزش‌های لازم در این خصوص به بهانه هفته محیط‌زیست و تنوع زیستی در محله امیریه راه‌اندازی شد تا ضمن پاکسازی محله از این زباله‌ها از جان پرنده‌ها و دیگر حیوانات مراقبت شود. فیلترهای رهاشده در محله ضمن زشت کردن سیمای شهری، حیات این جانوران را نیز به خطر می‌اندازند.» او در ادامه با اشاره به طرح‌های مشارکتی شهرداری ناحیه ۲ منطقه ۱۱ در محله‌ها می‌گوید: «خوشبختانه ما در ناحیه ۲ با مشارکت مردم شاهد اجرای طرح‌های خوبی در حوزه محیط‌زیست هستیم که از جمله آنها به طرح تفکیک از مبدأ زباله‌ها می‌توان اشاره کرد. در واقع با آموزش‌هایی که به اهالی داده می‌شود از آنها می‌خواهیم در ارتقای کیفیت زندگی خود کوشا باشند.»
- شهری زیبا و سالم با مشارکت شهروندان
«فاطمه حقیری»، دبیر کل محیط‌زیست منطقه ۱۱ تهران، نیز در این برنامه حاضر است. او می‌گوید: «امروز شاهد مشارکت مردم در طرح جمع‌آوری فیلترهای سیگار از روی زمین هستیم، چراکه طی آموزش‌های خود به بانوان بارها تأکید کرده‌ایم که فیلترهای سیگار زباله‌های کوچک و قاتلان خاموش طبیعت هستند و رها کردنشان در شهر باعث آلودگی هوا و از بین رفتن پرندگان و دیگر جانوران خواهد شد.» او با اشاره به آموزه‌های دینی در خصوص حفاظت از محیط‌زیست اضافه می‌کند: «پیامبر(ص) و ائمه معصوم(ع) درباره حفاظت از محیط‌زیست سفارش کرده‌اند؛ «به‌درستی که زمین مادر شماست.» به گفته حقیری، شهرداری منطقه ۱۱ می‌کوشد با ترویج استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای به جای نایلون، قدمی در راستای حفاظت از محیط‌زیست بردارد: «به همین منظور ما آموزش‌ها و تذکرات لازم را به بانوان محله‌های مختلف در این‌باره ارائه می‌کنیم.» او ادامه می‌دهد: «داشتن شهری زیبا و سالم بدون مشارکت شهروندان امکان‌پذیر نیست و جلب مشارکت آنها در اجرای طرح‌های توسعه شهری و محیط‌زیستی قطعاً روند پیشبرد امور را سریع‌تر خواهد کرد. ما با آموزش خانواده‌ها و تشویق آنها می‌توانیم طرح تفکیک از مبدأ زباله‌ها را به سرانجام برسانیم. حتی‌کاری کنیم که خانواده‌ها از این محل به کسب درآمد بپردازند.»