به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر علیرضا ناجی رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره وضعیت شیوع کرونا در پنجمین پیک بیماری در کشور گفت: شواهد بر این است که وارد موج پنجم بیماری در کشور شده‌ایم. تعداد شهرهای قرمز طی چند هفته اخیر از ۱۲ به ۲۱ شهر افزایش یافت. بعد از ۲۱ شهر به ۳۲ شهر و سپس به ۶۳ شهر و پس از آن هم به ۹۲ شهر قرمز رسیده است.
ناجی گفت: در عین حال گسترش وضعیت قرمز به سمت مرکز کشور مهم است. در حال حاضر در استان تهران اسلامشهر، بهارستان، پاکدشت، پردیس، تهران، دماوند، ری، شمیرانات، فیروزکو و، قرچک در وضعیت قرمز قرار گرفته‌اند و تعداد موارد بیماری افزایش یافته است.
وی افزود: زمانی که در موج چهارم قرار داشتیم، می‌دیدیم مدتی بود که با یک نوسان بسیاری مستحکم و ثابت و پایدار جلو می‌رفتیم. بر این اساس در موج چهارم هم نتوانستیم تعداد موارد جدید روزانه‌مان را به‌طور متوسط از ۱۰ هزار مورد کمتر کنیم و هر روز هم بیش از ۱۰۰ نفر از هموطنان‌مان جان‌شان را به‌دلیل کووید از دست می‌دادند.
چرا در کنترل کرونا موفق نیستیم؟
ناجی گفت: دلیل این عدم کنترل این است که قوانین محدودیت را اعمال نمی‌کنیم. ما در زمینه افزایش سطح پوشش واکسیناسیون موفق نبودیم و از طرفی قوانین کنترلی کووید را به خوبی اعمال نمی‌کنیم. درمان کرونا را می‌توان به دو دسته درمان‌های دارویی و غیردارویی تقسیم کرد؛ درمان دارویی همان درمان بیماران بستری در بیمارستان‌ها است که واکسن هم می‌تواند در این زمینه به خوبی پیشگیری کند. به نظر من اما قسمت غیردارویی مهم‌تر است.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: اینکه ما جامعه را باز بگذاریم تا ویروس بچرخد و فقط امیدمان به واکسن باشد، درست نیست. زمانی این موضوع می‌تواند موثر باشد که واکسن موثر در اختیار داشته باشیم و آن را تزریق کنیم. اما ما در حال حاضر چنین موقعیتی نداریم و با این حال محدودیت‌های اجتماعی‌مان را هم به موقع برقرار نمی‌کنیم. نه تنها شهرهایمان را به موقع قرنطینه نمی‌کنیم، بلکه اصلا دستوری در این زمینه نداریم.
او افزود: در یک شهر جنوبی بعد از قرمز شدن وضعیت تصمیم می‌گیرند که دو روز شهر را قرنطینه کنند که این یک حالت فکاهی دارد. این موارد منجر به کنترل نمی‌شود. وقتی روند مداوم چرخش ویروس را شاهد هستید، به این معنی است که ما داریم به سمت بدی می‌رویم و طی این مدت روند کاهشی نداشته‌ایم.
واریانت غالب در پیک پنجم
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به واریانت‌های غالب در پیک پنجم کرونا، گفت: یکی از مسائل مهمی که در حال حاضر مبتلا به آن هستیم، همین واریانت دلتا یا نوع هندی ویروس کرونا است. البته ما در ایران هم واریانت دلتا و هم واریانت بتا یا همان آفریقای جنوبی را شناسایی کردیم. از خصوصیات واریانت دلتا این است که قدرت انتقال بسیار بالایی دارد و قدرت انتقالش ۶۰ درصد نسبت به واریانت آلفا (ویروس انگلیسی) بالاتر است. همچنین میزان بستری آن نسبت به واریانت آلفا دو برابر بیشتر است.
ناجی عنوان کرد: حال سناریوی موج چهارم را با واریانت آلفا در نظر بگیرید و حالا با واریانت دلتایی در ارتباط هستیم که قدرت انتقالش ۶۰ درصد هم بیشتر است. شواهدی که از افزایش تعداد شهرهای قرمز و افزایش بیماران در بیمارستان‌ها می‌بینیم، نشان از این واریانت دارد. در حال حاضر در تهران تخت‌های خالی کم داریم و مراجعه‌کنندگان سرپایی بسیار افزایش یافته‌اند و همه این‌ها می‌تواند به دلیل واریانت دلتا باشد. از آنجا که کار منظمی هم درباره واریانت‌ها و برای پایش ژنتیکی انجام نمی‌دهیم، نمی‌توان به صورت مطمئن صحبت کرد.
تغییر در رنگ‌بندی گوشه گوشه کشور
ناجی ادامه داد: با توجه به اینکه محدودیتی هم برای رفت و آمد افراد از استان‌های آلوده به غیر آلوده اعمال نکردیم، باید در نظر بگیریم که این ویروس حداقل در شهرهایی که شاهراه رفت‌وآمد افراد هستند، پخش شده است. تهران، کرمان، یزد و ... که وضعیت‌شان بد شده و رنگ‌بندی گوشه گوشه کشور در حال تغییر است. بنابراین منطقی است که به نظر برسد که این‌ها مربوط به واریانت دلتا/هندی است.
ابتلای مجدد در بهبودیافتگان کرونا و افرادی که واکسینه شده‌اند
این ویروس‌شناس گفت: موارد متعددی را مشاهده می‌کنیم که افراد قبلا به بیماری مبتلا شده‌اند یا واکسن تزریق کرده‌اند و مجددا به کووید مبتلا شده‌اند که این مربوط به واریانت‌هایی است که ایمن‌گریز هستند. در حال حاضر ایمن‌گریزترین واریانتی که در دنیا می‌چرخد و می‌تواند غالب شود، واریانت دلتا است. واریانت دلتا بعد از واریانت بتا، از خطرناک‌ترین واریانت‌هایی است که می‌تواند از ایمنی فرار کند. حالا می‌تواند ایمنی حاصل از عفونت قبلی باشد یا ایمنی حاصل از واکسن.
ناجی افزود: با توجه به این موضوع که در کشور ما هم واکسیناسیون به خوبی انجام نشده است، پخش شدن این واریانت خیلی عجیب نیست. همانطور که در کشورهایی که واکسیناسیون خوب هم داشتند، خیزشی از واریانت دلتا را می‌بینیم. مانند آمریکا و انگلستان. به هر حال ما در شرایط بسیار بدی قرار داریم و بدتر از آن این است که تصمیم‌گیری مناسب و دقیقی هم انجام نمی‌دهیم.
افزایش موارد ابتلای شدید کودکان به کرونا
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: واریانت‌های دلتا و بتا هم قدرت سرایت بالاتری دارند و هم می‌توانند بیماری شدیدتری را ایجاد کنند؛ البته نه اینکه کشندگی بیشتر بدهند. پیش بینی می شود که در پیک پنجم شیوع با واریانت دلتا یا همان هندی خواهد بود. در عین حال می‌بینیم که این پیک در کودکان هم موثر بوده و موارد ابتلای کودکان هم افزایش یافته است. بیماری بدحال و درگیری‌های شدید ریه را هم در کودکان می‌بینیم.
وی افزود: همه این موارد به خصوصیت واریانت دلتا مربوط می‌شود. البته از آنجایی که پایش ژنتیکی مناسبی را انجام نمی‌دهیم، اطلاعات مناسبی نداریم. باید توجه کرد که واریانت هندی می‌تواند روی کودکان هم بیماری شدید دهد. همانطور که واریانت بریتانیایی تغییراتی در ابتلای گروه‌های سنی داد، همین موضوع در واریانت دلتا هم دیده شده است. به طوری که موارد عفونت‌های مجدد و... را هم می‌بینیم.
ناجی اظهار کرد: در عین حال پیش از این درباره واکسن اعلام می‌کردیم که واکسیناسیون انجام شود تا از بیماری علامت‌دار پیشگیری کند، اما اکنون می‌گوییم با توجه به واریانت‌هایی که هست، واکسن از بیماری‌های شدید، بستری شدن در آی سی یو و مرگ و میر جلوگیری می‌کند. با این حال می‌بینیم افرادی هستند که قبلا به کرونا مبتلا شدند و اکنون با درگیری شدید ریوی دارند در بیمارستان بستری می‌شوند.
او افزود: بنابراین در حال حاضر دنیا دارد به این چالش می‌رسد که به سمت تولید واکسن‌هایی رود که بر روی واریانت‌های جدید موثر باشند. زیرا کفایت‌هایی که در زمینه واکسن‌ها می‌گوییم، مربوط به واریانت ووهان یا واریانت های اولیه ویروس است، نه برای واریانت‌های دلتا و ... .
واکسن در برابر واریانت‌های جدید بی‌تاثیر است؟
این ویروس‌شناس گفت: البته واکسن‌ها در برابر واریانت‌های جدید بی تاثیر نیستند، بلکه درصد تاثیرشان پایین آمده و این واریانت‌ها از واکسن، گریز می‌کنند و گریز از واکسن را ایجاد می‌کنند. البته واریانت بتا یا آفریقای جنوبی از این نظر از همه بدتر است، اما گذردهی یا قدرت سرایت آن نسبت به واریانت‌های دیگر آنقدر بالا نیست.
ناجی با بیان اینکه طبق آمارهای رسمی روزانه بیش از ۱۰ هزار مورد جدید ابتلا داریم، گفت: یعنی ما داریم ویروس را پخش می‌کنیم و به زودی ممکن است که واریانت هندی غالب شود و این واریانتی است که نه اینکه واکسن را بی تاثیر کند، اما نسبت به آن مقاومت بیشتری دارد و هم افراد با زمینه‌های مختلف می‌توانند از نظر شدت به سطوح مختلف بیماری مبتلا شوند و در برخی موارد ممکن است که منجر به مرگ‌شان هم شود.
علاج واقعه پیش از وقوع باید کرد
دکتر ناجی در ادامه با بیان اینکه ما نباید اجازه دهیم که ویروس پخش شود و بعد بخواهیم اقدامی کنیم، گفت: نباید اجازه دهیم که چنین ویروسی با چنین خصوصیاتی پخش شود و بعد بر روی بیمارستان‌ها و کادر درمان‌مان فشار وارد شود و منجر به خستگی آنها و از دست دادن منابع شود.
او افزود: بعد هم این اتفاق می‌افتد که بیمار از این بیمارستان به آن بیمارستان معطل و سرگردان می‌شود و خود این موضوع هم می‌تواند منجر به پخش بیشتر ویروس شود. بنابراین باید محدودیت‌ها را زودتر از این اعمال می‌کردیم و اکنون هم باید قوی‌تر این اقدام را انجام داده و سرعت واکسیناسیون هم بالا رود.
ایران در موج اول و پیک پنجم کووید-۱۹
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره شرایط ایران نسبت به جهان نیز گفت: باید توجه کرد که ما هنوز در موج اول و پیک پنجم هستیم. ما هنوز نتوانستیم موج اول‌مان را کنترل کنیم. ما در موج اول به سر می‌بریم و پیک‌های متعدد می‌دهیم. تفاوت ما با سایر کشورها همین است و تمام این موارد نشان‌دهنده عدم توفیق ما در کنترل کووید در ایران است. کنترل کووید باید توسط دولت و وزارت بهداشت انجام شود. وزارت بهداشت هم باید قدرت لازم را در اعمال کنترل داشته باشد که ندارد.
وی افزود: قسمت دوم هم به تاب آوری و اهتمام مردم به کنترل باز می‌گردد. اینکه مردم ماسک بزنند، مهمانی، عروسی و عزاداری برگزار نکنند. مسافرت نروند. اما این‌ها همه دارد انجام می‌شود. در همان زمانی که شهرهای جنوبی‌مان قرمز شده بود، کنسرت برقرار کردیم و قرنطینه نکردیم. چرا کووید باید کنترل شود؟. مگر این بیماری با ما شوخی دارد؟.
ناجی تاکید کرد: این قانون ویروس است. قانون کنترل بیماری کووید هم مشخص است که در کشورهای موفق هم انجام شده و شامل اهتمام به بهداشت اجتماعی و کنترل‌های غیردارویی، محدودیت‌های اجتماعی و قرنطینه کردن شهرها، پیدا کردن حداکثر تعداد موارد بیماری، قرنطینه و ایزوله کردن و درمان دارویی مناست و واکسیناسیون است. حالا در تمام این موارد شاهد نقص در کشور هستیم. فقط در حوزه درمان است که کادر درمان با از خودگذشتگی، اقدام می‌کند.
این ویروس‌شناس اظهار کرد: وگرنه مردم ما در اکثر مواقع ماسک نمی‌زنند، مهمانی می‌روند، مسافرت می‌روند، دولت هم محدودیت‌ها را اعمال نمی‌کند یا بسیار کمرنگ و غیرموثر و نابجا این اقدام را انجام می‌دهد و واکسیناسیون‌مان هم که پیشرفت چندانی ندارد. این‌ها نقایصی است که باعث می‌شود کووید در ایران کنترل نشود و کاملا هم طبیعی و منطقی است.