همشهری آنلاین _ زهرا بلندی: «محمد رهسپار»، «محمدصدرا ملکی» و «امیرمهدی شیلو» کودکان ۱۰ ساله‌ای هستند که بعد از گذراندن دوره‌های تخصصی رشته رباتیک نزد مربی‌شان «زهرا سعادتی» چندی پیش در بیست و چهارمین دوره مسابقات نادکاپ شریف جزو دانش‌آموزان برگزیده کشور معرفی شدند.
پس از مدت‌ها به‌صورت حضوری در حیاط پژوهشسرای جوانه منطقه ۱۹ دور هم جمع شده‌اند. ربات‌های دست‌سازشان را در دست گرفته و برای اینکه مهارت‌شان را به ما نشان دهند آنها را با دقتی خاص روی صفحه مسابقه‌ای که روی زمین پهن شده، حرکت می‌دهند. «محمد رهسپار»، دانش‌آموز ۱۰ ساله ساکن محله عبدل‌آباد، که از همه جلوتر ایستاده، تمایلش را برای بیان فعالیت‌هایش در رشته رباتیک اعلام می‌کند و می‌گوید: «از ۳ـ ۴ سالگی به باز کردن قطعات اسباب‌بازی‌هایی همچون ماشین، موتور و هواپیما علاقه داشتم و از کشف اینکه هریک از آنها چطور کار می‌کنند و با چه ابزاری به هم متصل شده‌اند لذت می‌بردم. در ۸ سالگی وقتی در دوره‌های کلاس نقاشی مؤسسه فرهنگی و قرآنی شهید قهرمانی شرکت می‌کردم اتفاقی با کلاس‌های رباتیک این مؤسسه و خانم سعادتی آشنا شدم و مشتاقانه در دوره‌های رباتیک حضور پیدا کردم.»
محمد به کسب رتبه در نخستین دوره مسابقات در نمایشگاه پژوهشسرای جوانه و مقام سوم مسابقات کشوری آب‌نورد اشاره می‌کند و می‌گوید: «با شیوع ویروس کرونا آموزش تعطیل نشد و علاوه بر شرکت در کلاس‌های مجازی مربی‌ام به گذراندن ترم‌های تخصصی زیر نظر آموزشگاه سیگمای دانشگاه تهران ادامه دادم و اخیراً هم با ساخت ربات رالی و تغییر خط در مسابقات رالی نادکاپ کشوری دانشگاه شریف شرکت کردم و جزو ۱۰ نفر برگزیده این دوره از مسابقات انتخاب شدم.» مادر که در کنار پسر برگزیده‌اش ایستاده ضمن تأیید گفته‌های او می‌گوید: «علاقه‌اش به موضوعات فنی از کودکی معلوم بود، اما با ورود به کلاس‌های رباتیک کنجکاوی‌اش بیشتر و استعدادش شکوفا شد.
محمد برخلاف بسیاری از همسالانش وقت خود را صرف تماشای ویدئوهای آموزشی به‌صورت اینترنتی می‌کرد و با توجه به مهارتی که در حوزه نقشه‌خوانی کسب کرده تاکنون وسایلی همچون چراغ قوه، پیچ‌گوشتی برقی، پاوربانک، چراغ خواب هوشمند، لباسشویی و جاروبرقی کوچک هم درست کرده است. هر وسیله‌ای در خانه خراب شود محمد مشتاق درست کردن آن است. از سه‌راهی رابط، چراغ خواب گرفته تا قفل در و... را درست می‌کند. حتی بین بستگان و فامیل هم معروف است و برای تشویق او وسایل نیازمند تعمیرشان را به او می‌سپارند.»
- تولید زباله الکترونیک ممنوع
«محمدصدرا ملکی» دیگر دانش‌آموز ۱۰ ساله موفق در رشته رباتیک است که در این جمع حضور دارد. این ساکن محله خانی‌آباد نو با اشاره به اینکه فعالیت پدر و همسر خاله‌اش در امور فنی خانه بهانه‌ای برای کشف استعداد او به این رشته بوده است، می‌گوید: «هر وقت هریک از آنها مشغول کارهای فنی می‌شدند کنارشان می‌ایستادم و با دقت نگاه‌شان می‌کردم. از ۶ سالگی به مرور زمان با موافقت وهمراهی پدر و مادرم ماشین‌ها و اسباب‌بازی‌هایم را باز می‌کردم و از نو آنها را سر هم می‌کردم.» مادر محمدصدرا با اشاره به اینکه پسرش همان روزها مشتاق شرکت در یک کلاس مرتبط با علاقه‌اش بود، اما در محله جایی برای نامنویسی او پیدا نکردیم، می‌گوید: «حدود ۲ سال پیش از طریق یکی از همکلاسی‌هایش با کلاس‌های رباتیک مؤسسه شهید قهرمانی و خانم سعادتی آشنا شدیم و فعالیت جدی را در این رشته آغاز کرد.»
انتخاب محمدصدرا در بین ۱۰ نفر برگزیده مسابقات نادکاپ شریف نخستین مقام مهم اوست که مادر با اشاره به آن می‌گوید: «یک ربات رالی ساخته که در طول مسابقه باید یک خط سیاه را در کمترین زمان و بیشترین سرعت طی می‌کرد و خوشبختانه او جزو ۱۰ نفر برگزیده مسابقه انتخاب شد.» محمدصدرا تشویق‌های خانواده و نزدیکان را مهم‌ترین عامل در تقویت مهارتش می‌داند و از آرزویش که مهندس شدن است یاد می‌کند و می‌گوید: «پروژه تشخیص حریق، ساخت جعبه موزیکال دیگر دست سازه‌هایم هستند.
به تازگی یاد گرفته‌ام لامپ‌های سوخته را با لحیم‌کاری تعمیر کرده و دوباره آنها مورد استفاده قرار دهم. این کار را برای همه بستگان انجام می‌دهم و تا حد امکان سعی می‌کنم زباله‌های الکترونیک را به چرخه طبیعت بازگردانم.» او برگزاری کلاس‌های پیشرفته رباتیک را در پژوهشسرای منطقه جزء درخواست‌های مهم علاقه‌مندان این رشته می‌داند و می‌گوید: «ما برای تهیه قطعات باید زمان طولانی منتظر دریافت سفارش باشیم یا در صورت خراب شدن قطعه‌ای باید تا دانشگاه تهران برویم. کاش در روزهای خاصی از هفته در پژوهشسرا یک فرد متخصص در حوزه رباتیک حضور داشته باشد تا بچه‌ها را راهنمایی کند.»
- علاقه‌مند فعالیت در منطقه ۱۹
«پدر و مادرم می‌گویند از ۳ سالگی علاقه‌مند به تعمیر و تغییر شکل اسباب‌بازی‌ها و تماشای کارهای فنی بودم.» این بخشی از صحبت‌های «امیرمهدی شیلو» دانش‌آموز ۱۰ ساله حاضر در این جمع است که با بیان آن می‌گوید: «با پیگیری خوب مادرم با کلاس رباتیک که در مؤسسه شهید قهرمانی در محله عبدل‌آباد برگزار می‌شد آشنا شدم و فعالیت جدی‌ام با شرکت در دوره‌های رباتیک این مؤسسه شروع شد.»
امیرمهدی با اشاره به اینکه بعد از ۳ ترم در مسابقات رباتیک بخش مهندسی خلاقیت مقام اول را از آن خود کرده است، می‌گوید: «مدتی بعد در اسفند سال ۱۳۹۹ با ارائه طرحی با عنوان «پارک مشاهیر هوشمند» در جشنواره زیباسازی رباتیکی شهری مقام سوم کشوری را کسب کردم. شرکت در مسابقات مجازی نادکاپ شریف و معرفی به‌عنوان برگزیده کشوری هم رتبه‌ای بود که در مرحله اول این دوره از مسابقات به خود اختصاص داده و در میان ۴ نفری که در بخش خانه‌دار شرکت کردند بهترین رکورد را زدم.» مادر امیرمهدی با اشاره به اینکه بعد از سال‌ها سکونت در منطقه ۱۹ یک سال است که ساکن منطقه ۱۶ شده‌اند و همچنان پسرش در این منطقه و نزد مربی‌اش خانم سعادتی فعالیت می‌کند، می‌گوید: «امیرمهدی در ساخت ربات‌های مختلف از جمله منجنیق، جنگجو، فوتبالیست و آتش‌نشان مهارت دارد و تاکنون بیش از ۱۰ ربات ساخته است.»
- هم مادر هم مربی نمونه
۳ فرزند ۵ ساله، ۲ ساله و ۴ ماهه دارد، اما سختی‌ها را به جان خریده و همراه ۳ نفرشان امروز در جمع ما حاضر شده است. صحبت از «زهرا سعادتی» مربی پرتلاش و موفق رشته رباتیک ساکن منطقه ۱۹ است که در موفقیت تیم رباتیک منطقه نقش بسزایی داشته است. این مادر ۳۱ ساله مهندس کامپیوتر سخت‌افزار و دانشجوی کارشناسی ارشد رشته هوش مصنوعی می‌گوید: «از سال ۱۳۹۲ کار تدریس رباتیک را همزمان با تحصیل در دانشگاه شروع کردم. خودم در پروژه‌های رباتیک دانشگاه امیرکبیر فعال بودم و در این زمینه صاحب مقام هم شده‌ام، اما از آن پس بیشتر تمرکزم را روی تربیت مهندسان کوچک گذاشتم و با پژوهش‌سراهای منطقه ۱۹، ۱۶، ۲ و ۷، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری، آموزش و پرورش، سراهای محله و مؤسسات مختلف همکاری می‌کنم.»
سعادتی با بیان اینکه اکنون حدود ۲ هزار و صد شاگرد از سراسر کشور دارد که ۲۰ نفر از آنها دانش‌آموزان منطقه ۱۹ هستند، می‌گوید: «در روزهای کرونا به‌صورت مجازی با شاگردانم کار می‌کنم و خوشبختانه نتایج خوبی هم حاصل شده است. ۳ نفر از بچه‌های این منطقه در بیست و چهارمین دوره مسابقات نادکاپ شریف که از معتبرترین مسابقات رباتیک کشور است، از میان ۲ هزار و ۵۰۰ نفر شرکت‌کننده برگزیده شدند.
استعداد بچه‌های جنوب شهر در زمینه رباتیک خیلی زیاد است، اما متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها آشنایی زیادی در این زمینه ندارند و اغلب برای کشف استعداد بچه‌ها اقدام نمی‌کنند.» او در پایان ضمن پذیرش سختی‌های اشتغال همزمان با مادری برای ۳ فرزند می‌گوید: «مادری شریف‌ترین و مهم‌ترین شغل دنیاست، اما مانع پیشرفتم نشده است. اغلب شب‌ها که فرزندانم خواب هستند ویدئو ضبط می‌کنم و روزها کلاس‌ها را با ارسال فایل‌های صوتی مدیریت می‌کنم.»