همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: ۱۵ سال دارد و ساکن محله استادمعین است. از حدود ۹ سالگی، با شنیدن نام «سلول‌های بنیادی» پرسشگری‌اش درباره بیماری‌ها و راه‌های درمان آنها را آغاز کرد. دیگران یا با پاسخ‌های صحیح قانع‌اش می‌کردند و یا از هم زمان، با پژوهش در فضای مجازی و کتاب‌های پزشکی، به دنبال یافته‌های تازه بود. علاقه و پشتکارش، نخستین رتبه و جایزه علمی را در سن ۱۰ سالگی نصیبش کرد؛ «ستایا کاظمی» دانش‌آموز کلاس هشتم که به تازگی رتبه نخست دومین دوره مسابقات کشوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی را از آن خود کرده است. با او درباره موفقیت‌ها و اهدافش ساعتی را به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در زیر با هم می‌خوانیم.
نوجوان نخبه هم‌محله‌ای صحبت‌هایش را بامرور خاطرات کودکی آغاز می‌کند و می‌گوید: «کلاس اول و دوم دبستان که بودم، دلم می‌خواست معلم شوم. چون معلم‌ها اطلاعاتشان در همه موارد زیاد بود و من هم علاقه‌مند بودم دانستنی‌هایم فراوان باشد. از اینکه پاسخ همه سؤالات را بدانم لذت می‌بردم. وارد کلاس سوم و چهارم دبستان که شدم، به یکباره علاقه‌مندی‌های تازگی در من شکل گرفت. مانند علاقه و کنجکاوی در مورد شناخت انواع بیماری‌ها و شیوه‌های درمان آنها که در بعضی موارد شناخته هم بودند. آنقدر از خانواده و اقوام سؤالات پزشکی می‌پرسیدم که یا کلافه می‌شدند و یا این جمله را به زبان می‌آوردند که «تو آخرش یا دانشمند می‌شوی یا پزشک». اتفاقاً این حرف، انگیزه‌ای شد تا بیشتر کنجکاوی کنم. گاهی فرصت و شرایط خرید کتاب برایم مهیا می‌شد، می‌رفتم سراغ کتاب‌های پزشکی و تحقیقی. البته الان علاوه بر این موضوعات، رمان و شعر هم می‌خوانم. تقریباً روزی ۴ تا ۵ ساعت مطالعه درسی و حدود یک ساعت هم مطالعه غیردرسی آن هم قبل از خواب، دارم.»
- حمایت‌های خانواده و معلمان
کاظمی، لوح‌های تقدیرش را که روی میز تحریر قرار دارند، نگاهی می‌اندازد و ادامه می‌دهد: «خلاصه، کنجکاوی‌ها و علاقه‌مندی‌هایم، پدر و مادر و معلم‌هایم را سر ذوق آورد تا پیگیر این استعدادم باشند. خانواده‌ام هر امکان و شرایطی را به خوبی مهیا می‌کردند تا من در آزمایش و تحقیق مسائل و موضوعات دلخواهم به پاسخ‌های علمی مناسب برسم. گاهی که خسته می‌شدم یا ناامید، آنها دلگرمی‌ام می‌دادند تا توقف نکنم. یا محیط خانه را امن و آرام می‌کردند یا با حرف‌هایشان دلگرمی می‌دادند. مادرم همیشه می‌گوید با یک جا نشستن، چیزی حاصل نمی‌شود! معلم‌هایم نیز همیشه پاسخگوی سؤالات فراتر از موضوعات درسی‌ام بودند و از طرفی حواس‌شان بود تا اگر مسابقه یا جشنواره علمی مرتبط با علوم تجربی برگزار می‌شد، خبرم کنند.
گاهی حتی برای شرکت در این جشنواره‌ها به‌ویژه در رده‌های کشوری، نیاز به آزمایشگاه و تجهیزات تحقیقاتی پیشرفته بود که آنها با دلسوزی تمام، هماهنگ می‌کردند تا آزمایشگاه‌های تخصصی مراکز دانشگاهی در اختیارم باشد. به نظرم اینها همان انگیزه و دلگرمی‌هاست که آدم را در مسیری که انتخاب کرده، پیش می‌راند. اگر حمایت‌های خانواده و کادر آموزشی مدرسه‌ام نبود شاید به این راحتی‌ها به موفقیت‌هایی که در حال حاضر نصیبم شده، دست نمی‌یافتم».
- از دارو برای عوارض کرونا تا دوستی‌های مجازی
نخبه نوجوان هم‌محله‌ای با شیوع کرونا ساخت و تولید افشانه گیاهی ویژه درمان نابویایی (آنوسمی) را آغاز کرده که با شرکت و ارائه آن در هفتمین دوره جشنواره نوجوان خوارزمی شهر تهران، منتظر اعلام نتایج است. او می‌گوید: «تفریح‌مان با دوستان و همکلاسی‌هایم بیشتر این است که در زمینه‌های مورد علاقه‌مان به یکدیگر ایده و طرح پیشنهاد بدهیم. به‌عنوان مثال ایده ساخت و تولید افشانه گیاهی ویژه درمان نابویایی بیماران کرونایی را با همراهی یکی از همکلاسی‌هایم پیش بردم. ایده‌ای که با شیوع کرونا و هم صحبتی و مشورت دوستان، حاصل شد. گاهی هم پیش آمده که به برخی از دوستانم در درس و پژوهش‌های مدرسه، کمک کنم. این کار را دوست دارم. چراکه هم خودم، دانسته‌هایم را مرور می‌کنم و هم به نوعی، دوستی‌هایمان پایدار می‌شود. حالا که کرونا باعث قرنطینه‌های اجباری شده است، ما دوستان به‌صورت مجازی با هم در ارتباط هستیم و درس می‌خوانیم».
- تأسیس یک مرکز بزرگ و تخصصی علمی برای هم‌محله‌ای‌ها
بیش از ۲۰۰ جلد کتاب‌های متنوع در کتابخانه شخصی‌اش جای داده که بعضی‌هایشان را چندین بار مطالعه کرده است. کاظمی می‌گوید: «دلم می‌خواهد در آینده پژوهشگر شوم. آنقدر درس بخوانم و آزمایش کنم که با یافته‌هایم جان بسیاری از بیماران را نجات دهم. البته شرکت در جشنواره‌های مختلف ملی و بین‌المللی را هم دوست دارم تجربه کنم. جشنواره‌هایی که هر کدامشان درس‌هایی برای آموختن دارند و از طرفی آشنایی با سایر پژوهشگران در آنها، فرصتی است که به قول مادرم باعث ارتقای علمی می‌شود و درخشش در آینده را تضمین می‌کند. علاوه بر اینها، تصمیم دارم هر زمان که امکانش فراهم شد، یک مرکز بزرگ و تخصصی علمی و تحقیقاتی برای نوجوانان هم‌محله‌ای‌ام تأسیس کنم تا امکانات لازم برای رشد و پرورش آنها در زمان خودشان در دسترس قرار گیرد. این گزینه در دسترس بودن و تخصصی بودن امکانات و تجهیزات در محله‌هایی مانند محله‌های ما که معمولاً امکانات در آنها محدود است، غنیمت محسوب می‌شود».
رتبه نخست دومین دوره مسابقات کشوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی
رتبه سوم جشنواره علمی‌ـ پژوهشی پژوهش‌سراهای استان تهران
رتبه نخست منطقه مسابقه استانی گیاهان دارویی گرایش مقاله علمی
رتبه نخست منطقه در مسابقات پزشکی گرایش کتابچه‌های مصور
عنوان پژوهشگر برتر دانش‌آموزی منطقه از سوی شورای پژوهشی آموزش و پرورش