همشهری آنلاین_راحله عبدالحسینی : نمیشود روز ملی سینما بیاید و یادی از «عزت» سینمای ایران به میان نیاید. عزتالله انتظامی سالهای سال در محله قیطریه زندگی کرد. در و دیوار همین خانهای که حالا به نام خانه موزه انتظامی میشناسیم، پر از خاطرات و افتخارات آقای بازیگر است. بیمناسبت نیست که در آستانه روز ملی سینما، ۲۱ شهریور، از خانه موزه عزتالله انتظامی سراغی بگیریم.
اهالی کوچه احمدی محله قیطریه به یاد دارند که سالهای سال همسایه چهره ماندگار سینمای ایران بودند. خانه عزتالله انتظامی از معدود خانههای است که شکل و شمایل روزگار قدیم و معماری شمیران را حفظ کرده و حالا با نام خانه موزه عزتاللهانتظامی، به یکی از مراکز فرهنگی شمیران تبدیل شدهاست. خانه موزه انتظامی با داشتن یک سالن تئاتر و برگزاری کارگاههای آموزشی میزبان علاقهمندان به تئاتر و نمایش هم هست. هر چند با شیوع کرونا، این مرکز هم به حالت تعطیل درآمده و خبری از آمد و شد بازیگران و علاقهمندان نیست.
- گردآوری وسایل شخصی استاد انتظامی
خانه موزه استاد انتظامی، درست قبل از شیوع کرونا، بازسازی شد تا برای وسایل شخصی استاد انتظامی گردآوری شود و جانمایی مناسبی برای نمایش وسایل او صورت بگیرد. اتفاقی که باید در خانه موزهها رخ بدهد. «شکرخدا گودرزی» مدیر خانه موزه استاد انتظامی درباره فعالیتهای انجام شده در بازسازی این خانه موزه میگوید: «بعد از بازسازی فیزیکی خانه موزه، بخش محتوایی هم توسعه پیدا کرد.
به غیر از لوازم و وسایل شخصی استاد انتظامی، تابلوهای اهدایی به ایشان اعم از عکس، نقاشی، خط و کاریکاتور به موزه اضافه شد. علاوه بر این اسناد، پایاننامه و برخی متون نمایشنامههایی که پانویسها و یادداشتهای استاد انتظامی را همراه داشت، نیز به موزه اضافه شد. جمعآوری مصاحبهها، نظرها و گزارشها درباره استاد انتظامی نیز بخش دیگری از کار بود. مصاحبه بسیار مهمی که با استاد انجام شده بود نیز در اختیار خانه موزه انتظامی قرار گرفت.»
- ساخت ۲ مجسمه جدید از استاد انتظامی
برای جمعآوری اسناد و وسایل شخصی استاد انتظامی منابع مختلفی همکاری کردند. گودرزی در توضیح بیشتر میگوید: «بخشی را از خانواده ایشان و از استاد مجید انتظامی گرفتیم. بخش دیگری را از موزه سینما، مرکز اسناد، سردیس استاد را از سازمان زیباسازی و مجسمه تمام قد را از خانه هنرمندان ایران برای تجمیع در خانه موزه استاد انتظامی گردآوری کردیم.»
گودرزی به ساخت ۲ مجسمه جدید و جانمایی آن در خانه موزه انتظامی اشاره میکند و میگوید: «ایرج محمدی هنرمند مجسمهساز، ۲ مجسمه از استاد انتظامی برای خانه موزه ساخت. یکی از آنها استاد انتظامی را در قالب پهلوان کچل، یکی از قهرمانان نمایشی که با استاد علی نصیریان اجرا کرده بود، نشان میدهد. مجسمه دیگر هم از روی نقش استاد انتظامی در فیلم ناصرالدین شاه آکتور سینما ساخته شد.»
- برنامههای هنری در فضای مجازی
بعد از بازسازی خانه موزه استاد انتظامی برنامههای هنری فرهنگی با ضرباهنگ متفاوت و جذابتری پیش رفت. مدیر خانه موزه میگوید: «سعی کردیم برنامههای فرهنگی و تئاترها با خلاقیت بیشتری پیش رود. برنامههای جنبی هم اعم از برگزاری کارگاههای آموزشی داشتیم که با شیوع بیمای کرونا مواجه شدیم.»
در روزگار کرونا اجرای نمایش و تئاتر در خانه موزه هم مثل سایر سالنهای نمایش کشور تعطیل شد. در فضای مجازی چندین برنامه که اکثریت آنها با موضوع فعالیتهای استاد عزتاللهانتظامی است را تدارک و انجام میدهیم. گودرزی درباره برنامهها در فضای مجازی و صفحه اینستاگرام خانه موزه استاد انتظامی میگوید: «برنامههایی با عنوان «انتظامی در آینه مطبوعات و رسانه»، «شناختنامه تئاتر»، «آقای بازیگر در نگاه کاریکاتوریستها»، «آقای بازیگر به روایت اسناد»، «شناختنامه کتابهای سینمایی»، «چهرهها»، «انتظامی در آینه رسانه»، «شناختنامه کارگردانهای سینما»، «گذر زمان» و «آشنایی با سبکهای هنری جهان» از جمله این برنامهها هستند. گفتوگو کارگردانانی که با استاد انتظامی کار کرده بودند هم بخش دیگری از محتوای فضای مجازی را تشکیل داده است. نمایش بخشی از فیلمهای استاد انتظامی و نقد آن از سوی منتقدان نیز برای مخاطبان در فضای مجازی بارگذاری شدهاست.»
- از تئاتر تا شاهنامهخوانی
«یکی از علاقهمندیهای استاد عزتالله انتظامی شاهنامهخوانی بود.» مدیر خانه موزه انتظامی این جمله را میگوید و ادامه میدهد: «چندین برنامه «شاهنامه خوانی» در فضای مجازی برگزار شد که استقبال مخاطبان هم روبهرو شد. نمایشنامهخوانی آثار چخوف توسط گروه «تئاتر مردم» به سرپرستی داریوش مؤدبیان هم از دیگر برنامههای فضای مجازی خانه موزه استاد انتظامی است.
این برنامهها تا پایان شیوع کرونا به همین منوال ادامه دارد و میزبان مخاطبان علاقهمند هستیم. از آنجا که استاد انتظامی به آموزش بسیار اهمیت میداد، یکی از برنامههای خانه موزه برگزاری کارگاههای آموزشی است. در ایام کرونا هم آموزش سبکهای هنری جهان در قالب ۲۹ برنامه آموزشی تهیه و در صفحه اینستاگرام خانه موزه استاد انتظامی بارگذاری شدهاست.» گردآوری خاطرات بزرگان عرصه فرهنگ و هنر ایران از استاد انتظامی، کار دیگری است که در دوره کرونا از سوی خانه موزه انجام شده و در فرصت پیش آمده علاقهمندان میتوانند پای خاطرات بنشینند و چهره ماندگار سینمای ایران را در آینه خاطرات بزرگان بشناسند.
در خانه موزه چه خبر است؟
خانه یک طبقه استاد عزتاللهانتظامی از سال ۱۳۹۳ به پیشنهاد خودشان به خانه موزه تبدیل شد تا جایی برای هماندیشی اهل هنر و علاقهمندان به سینما باشد. در که باز میشود، مجسمه استاد انتظامی است کهگویی به استقبال بازدیدکننده آمده. وارد خانه که بشوید، دستخط استاد انتظامی خوشامد میگوید: «چندی پیش اینجا خانه من بود. اما اکنون خانه همه عاشقان صحنه و نمایش است. خانهامآباد است.
خانهام نورانی است. چون شما اینجایید، ۲۷/۲/۹۳ عزتاللهانتظامی.» پوستر تئاترها، تندیسها و لوح سپاس، مجسمه استادان محمدعلی کشاورز، علی نصیریان و عزتالله انتظامی در حالی که دور میز نشسته و گفتوگو میکنند و عکسهای استاد را بر دیوارهای خانه موزه میبینیم. در اتاق «شهر فرنگ» استاد انتظامی در قالب ۳ فیلم کوتاه خاطراتش را از مادرش، روزگار بازیگری و خرید همین خانه تعریف میکند. مرکز «اسناد تئاتر» هم جایی که اسناد نمایشهای اجرا شده، برای دانشجویان و پژوهشگران آماده شدهاست. در این خانه موزه یک سالن تئاتر هم مهیاست.
- تئاتر درمانی؛ وقتی کرونا تمام شود
یکی از پایههای کار در حوزه محتوایی خانه موزه با همکاری دکتر مجید امرایی، کارگردان و دراماتراپیست، تحت عنوان سایکو درام یا تئاتر درمانی تعریف شدهاست. مدیر خانه موزه استاد انتظامی میگوید: «این برنامه قرار بود در غرب تهران در فرهنگسرای معرفت، در شرق در مرکز تئاتر پردیس، در جنوب در فرهنگسرای بهمن و در شمال تهران در خانه موزه استاد انتظامی اجرا شود. امیدواریم بعد از کرونا این پایگاهها با مرکزیت خانه موزه استاد انتظامی فعال شود. چراکه عزتاللهانتظامی بخشی از هویت ما و نماد هنر ملی ماست.»