همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: به سبب همین محورها، روزانه هزاران خودرو از این بزرگراه‌های حیاتی عبور می‌کنند. براساس آمار رئیس اداره «تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ»، بزرگراه آزادگان، پل بزرگراه شهید سعیدی و بزرگراه فتح، جزو نقاط حادثه‌خیز محسوب می‌شوند. به گفته «سرهنگ احسان مؤمنی»، رئیس اداره تصادفات پلیس راهورپایتخت، موقعیت، بافت فرهنگی، وضعیت معیشتی مردم، شرایط جاده‌ای و نوع محورهای بزرگراهی در مناطق مختلف شهر، در بروز و میزان تصادفات تأثیرگذار است و سبب می‌شود تا در مناطق مختلف آمارهای متفاوتی درباره وقوع تصادفات شکل بگیرد. در گفت‌وگو با سرهنگ احسان مؤمنی، نقاط حادثه‌خیز بزرگراه‌های غرب تهران و همچنین دلیل وقوع اغلب تصادفات را در این محدوده بررسی کردیم.
کاهش تصادفات در بزرگراه‌های شهر تهران به‌ویژه بزرگراه‌های حادثه‌خیزی همچون آزادگان، شهید آیت‌الله سعیدی، فتح و لشکری جزو اولویت‌های پلیس راهور تهران بزرگ به شمار می‌رود و همواره تلاش کردیم تا این آمار را به حداقل برسانیم. سرهنگ احسان مؤمنی، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور پایتخت، با اشاره به این مطلب به تشریح آخرین آمار تصادفات در بزرگراه‌های پایتخت می‌پردازد و با بیان اینکه در نیمه نخست سال جاری بیشترین تصادفات فوتی در بزرگراه آزادگان به وقوع پیوسته است، تصریح می‌کند: «با بررسی به عمل آمده از آمار تصادفات ۴ ماهه نخست سال جاری، در شهر تهران ۵۴درصد تصادفات در محورهای بزرگراهی تهران به وقوع پیوسته است که بیشترین آمار به بزرگراه آزادگان با ۱۶درصد اختصاص دارد.
همچنین رتبه‌های بعدی مربوط به بزرگراه‌های «امام رضا» (ع) با ۸درصد، «امام علی» (ع) با ۷درصد، «شهید حکیم» با ۶درصد و «شهید لشکری» و «فتح» با ۵درصد از کل تصادفات است. متأسفانه حدود ۱۶درصد از متوفیان سوانح رانندگی در این بزرگراه‌ها جان خود را از دست دادند. از سوی دیگر، پس از بررسی و آنالیز تصادفات فوتی در بزرگراه‌های مذکور مشخص شد که عبور عرضی عابرپیاده از بزرگراه، یکی از دلایل بروز این حوادث بوده است و متوفی‌ها به جای استفاده از پل عابرپیاده، از عرض بزرگراه عبور کردند و حادثه‌ای را رقم زدند. همچنین متأسفانه توجه نکردن رانندگان به قوانین راهنمایی و رانندگی و حرکت با سرعت غیرمجاز موجب تصادفات شدید در این محورهای بزرگراهی می‌شود.»
- توسعه حمل‌ونقل عمومی، راهکاری برای کاهش ترافیک
به گفته کارشناسان پلیس راهور شهر تهران، به دلیل اینکه بزرگراه‌های غرب تهران در مجاورت یکدیگر قرار دارند و بار ترافیکی آنها به همدیگر منتقل می‌شود، مسیر جایگزینی را نمی‌توان پیشنهاد داد تا رانندگان مدت کمتری در ساعات ترافیکی این بزرگراه‌ها معطل شوند. اما استفاده کمتر شهروندان از خودروهای شخصی و جایگزین کردن وسیله نقلیه عمومی، راه‌حلی برای کاهش بار ترافیکی است. سرهنگ مؤمنی می‌گوید: «ترافیک در همه نقاط تهران از جمله بزرگراه‌های شریانی غرب تهران وجود دارد و نمی‌توان آن را به یک یا چند نقطه خاص محدود کرد. خوشبختانه امروز در زمینه برخورداری از بزرگراه و خیابان چیزی کم نداریم و با شمار قابل توجهی از بزرگراه‌ها و مسیرهای رفت‌وآمد درون‌شهری مواجه هستیم.
اما اگر به سمت توسعه حمل‌ونقل عمومی و بهینه‌سازی فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی گام برداشته شود، بی‌شک در بهبود وضعیت ترافیک و کاهش آمار تصادفات، تأثیر بسیاری خواهد داشت. اما هرچه بزرگراه‌های ما بیشتر بشود در واقع مردم را تشویق کرده‌ایم تا بیشتر از خودروهای شخصیشان استفاده کنند. امروز معابر شهری ما بیشتر خودرو محور هستند تا انسان محور. اما اگر تلاش‌ها بر گسترش حمل‌ونقل عمومی متمرکز شود، در این صورت حمل‌ونقل به سمت انسان محور شدن خواهد رفت. این مسئله در کاهش حجم ترافیک و تصادفات نیز نقش مؤثری خواهد داشت.»
- تخلفات و اشتباهات رانندگان دلیل اصلی ترافیک
عوامل زیادی در ایجاد ترافیک و تصادفات بزرگراهی غرب تهران دخیل هستند. سرهنگ احسان مؤمنی با بیان این موضوع به برخی از این عوامل اشاره می‌کند: «از نامناسب و غیرهندسی بودن معابر گرفته تا تعداد زیاد خودروهایی که خیابان‌های شهر دیگر جای کافی برای آنها ندارند، همه در بروز تصادفات نقش دارند. اما هیچ‌کدام به اندازه اشتباه و سهل‌انگاری رانندگان تأثیرگذار نیست. حرکت نکردن بین خطوط، رعایت نکردن حق تقدم و علائم و قوانین راهنمایی و رانندگی، استفاده نکردن از وسایل حمل‌ونقل عمومی، توقف نابجا و پارک دوبل از جمله عوامل انسانی است که منجر به ایجاد ترافیک می‌شود. یکی از دلایل اصلی ایجاد ترافیک و تصادفات، عوامل انسانی است. همچنین اشتباهات و تخلفات رانندگان از دلایل اصلی بروز حادثه است. عدم آشنایی رانندگان با قانون و مقررات رانندگی، سستی و سهل‌انگاری هنگام رانندگی و نداشتن اطلاعات کافی درباره مسائل فنی خودرو سبب تشدید ترافیک و در نهایت تصادف می‌شود.»
- نقطه حادثه خیز: بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی
علت حادثه و راهکار رفع آن: بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی از جمله بزرگراه‌های مواصلاتی پایتخت است و روزانه خودروهای بی‌شماری از آن عبور می‌کنند. به باور کارشناسان پلیس راهور، از جمله دلایل تصادفات در بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی، پیچ و خم‌های ایجاد شده برای انجام فعالیت‌های عمرانی و کارگاهی است. رانندگان در این بزرگراه باید چندین مسیر را با پیچ‌های تند و در عرض کم طی کنند. همین موضوع سبب بروز تصادف در این بزرگراه می‌شود. سرهنگ احسان مؤمنی در این‌باره توضیح می‌دهد: «بسیاری از شهروندان با این مسیر بزرگراهی آشنا نیستند و همین مسئله رانندگان را با مشکل مواجه می‌کند که در نهایت منجر به تصادف می‌شود. با نگاهی به آمارها متوجه می‌شویم که آمار تصادف در این محدوده از بزرگراه آیت‌الله سعیدی از بقیه نقاط بیشتر است.
اغلب در همه روزهای هفته به غیر از پنجشنبه‌ها و جمعه ها در هر ۲ باند عبوری بزرگراه، در ساعت‌های خاصی بار ترافیک سنگین می‌شود. البته بار ترافیکی در باند عبوری جنوب به شمال صبح‌ها از ساعت ۶ آغاز و تا ساعت ۹ ادامه دارد. طبیعی است که اگر خرابی خودرویی یا تصادفی در طول مسیر وجود داشته باشد، این اتفاق منجر به سنگین‌تر شدن بار ترافیکی خواهد شد. همچنین عصرها در هر ۲ باند عبوری بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی بار ترافیک از ساعت ۱۷ تا ۲۰:۳۰ سنگین است.»
- نقطه حادثه خیز: بزرگراه فتح
علت حادثه و راهکار آن: براساس آمار و اطلاعات اداره تصادفات پلیس راهور شهر تهران، پس از بزرگراه شهید آیت‌الله سعیدی، بیشترین آمار تصادفات در غرب به بزرگراه فتح اختصاص دارد. مؤمنی با بیان این موضوع به کارگاهی و صنعتی بودن این مسیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «بزرگراه فتح یکی از پر ترددترین معابر منطقه ۹ و ۲۱ است. بسیاری از شهروندانی که بزرگراه فتح را برای عبور انتخاب می‌کنند، مقصدشان کارگاه‌های صنعتی اطراف است. به همین دلیل هر روز صبح بار ترافیک تا ساعت ۹:۳۰ در این بزرگراه سنگین است و ترافیک آن تا حوالی بیمارستان «شریعت رضوی» کشیده می‌شود. البته این میزان بار ترافیک در این بزرگراه با توجه به مراجعه فراوان افراد با خودروهای‌شان به این محدوده برای دسترسی به کارگاه صنعتی، طبیعی است. پس از این ساعت در این بزرگراه بار ترافیک روان است.
مگر اینکه اتفاق خاصی رخ دهد تا دچار مشکل شویم.» بیشتر معابر شریانی در محدوده غرب تهران از جمله بزرگراه‌های شهید آیت‌الله سعیدی، فتح، آزادگان و لشکری قدیمی هستند و برخی از آنها ظرفیت تردد این حجم از خودروها را ندارند. همین موضوع سبب ایجاد ترافیک سنگین و بروز تصادفات متعدد در این شریان‌های ارتباطی می‌شود.» به گفته معتمدان محلی و شورایاران رها کردن طرح احداث پل بزرگراه، اوضاع ترافیک و تعداد تصادفات را تشدید کرده است.
- نقطه حادثه خیز: بزرگراه یادگار امام(ره)
علت حادثه و راهکار آن: با توجه به اینکه دسترسی‌های فراوانی در این بزرگراه ایجاد شده و حجم تردد خودروها در این محدوده بسیار زیاد است، این معبر بار ترافیکی سنگین‌تری نسبت به بقیه معابر عبوری دارد. بار ترافیکی بزرگراه یادگار امام(ره) در صبح‌ها از جنوب به شمال سنگین است که انتهای آن به بعد از زیرگذر «آزادی» نیز می‌رسد. بعد از ظهرها هم بار ترافیکی در باند عبوری شمال به جنوب سنگین است که انتهای ترافیک از زیرگذر آزادی می‌گذرد. طرح بزرگراه یادگار امام(ره)، طرح ملی بوده و به‌طور کامل اجرا نشده است و بعد از ظهرها ترافیک آن در محدوده میدان «هرمزان» ایجاد می‌شود.
- نقطه حادثه خیز: بزرگراه آزادگان
علت حادثه و راهکار رفع آن: بزرگراه آزادگان در مقایسه با سایر بزرگراه‌های شهری مساحت بیشتری دارد و شرق تهران را به غرب آن متصل می‌کند. به همین دلیل تردد خودرو در آن بسیار است. «آریان پور»، مسئول سامانه ۱۳۷ شهرداری منطقه ۲۱، علت اصلی تصادفات در بزرگراه آزادگان را نامناسب بودن آسفالت عنوان می‌کند: «وجود چاله‌های بزرگراهی به دلیل از بین رفتن و قدیمی بودن آسفالت از جمله دلایل بروز ترافیک و تصادف در این معبر شریانی به شمار می‌رود. این معضل در مسیر شمال به جنوب مشهودتر است. برای رفع این مشکل معاونت فنی و عمران شهرداری تهران عملیان مرمت و بازسازی آسفالت این معبر را در دستور کار خود قرار داده و بخشی از آن نیز در حال اجرا است. همچنین رمپ‌های غربی بزرگراه فتح و ورودی آزادگان به فتح شرق و غرب از دیگر نقاط حادثه‌خیز محسوب می‌شوند.»
- احتیاط کنید
سرهنگ مؤمنی رئیس اداره تصادفات پلیس راهور پایتخت به رانندگان توصیه می‌کند که در هنگام رانندگی همه توجه و حواس خود را معطوف رانندگی کنند. به‌گونه‌ای که ایستادن و توقف خودروهای مقابل را متوجه شوند. مؤمنی می‌گوید: «به محض خراب شدن وسیله نقلیه از علائم اطلاع‌رسانی مانند «مثلث شبرنگ» استفاده کنند تا دیگر رانندگان با دیدن علائم به موقع بتوانند عکس‌العمل نشان دهند و خودرو خود را به لاین کناری با ضریب اطمینان بالا هدایت و یا توقف کنند تا حوادث رانندگی را شاهد نباشیم. همچنین در بررسی‌های صورت گرفته از تصادفات، مشخص شد که بیش از ۴۰درصد از تصادفات منجر به فوت شهر تهران در تاریکی هوا و ساعات شب رخ می‌دهد.
در شب شاهد تردد کمتری از عابران پیاده، خودروها و موتورسیکلت نسبت به روز هستیم ولی تقریباً حدود نیمی از تصادفات در ساعات شب روی می‌دهد که آمار بالایی به حساب می‌آید. بسیاری بر این باورند که تصادفات عابرپیاده را در شب نداریم، در صورتی که با تاریک شدن هوا عابران پیاده‌ای که تردد می‌کنند به دلایلی دیده نمی‌شوند و سبب بروز تصادف می‌شوند. در همین راستا عابران پیاده‌ای که می‌خواهند در شب تردد کنند، از محل‌های دارای روشنایی کافی عبور کنند و لباس‌های رنگ روشن بپوشند تا از سوی رانندگان دیگر به خوبی دیده شوند. راکبان موتورسیکلت‌ها نیز باید از محل‌های دارای روشنایی کافی تردد کنند و باید چراغ‌های وسایل نقلیه خود را روشن نگه دارند. همچنین از کلاه ایمنی دارای شبرنگ و لباس دارای نوار شبرنگ استفاده کنند تا رانندگان آنها را به خوبی ببینند.»