به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، گیاه گون یا استراگالوس گیاهی است گلدار که در طب سنتی چینی از آن استفاده‌های فراوانی می‌شود. گون حاوی آستراگالوس پی ساکارید است که دارای خواص تقویت کننده سیستم ایمنی و ضد ویروسی است.
گون گیاهی است چند ساله که ارتفاع آن به ۷۵ سانتیمتر می‌رسد و از تیره نخود است. گون دارای ساقه‌هایی به رنگ بنفش تیره است و برگ‌های آن تشکیل شده از برگچه‌هایی است که به صورت متقابل در محور هر برگ قرار گرفته‌اند.
گیاه گون به صورت علفی و بوته‌ای دیده می‌شود. این گیاه در شرایط آب و هوایی خشک و بیابانی و کویری مقاوم است و از علف‌های هرز به شمار می‌رود. بسیاری از انواع گیاه گون سمی بوده و باعث مسمومیت دام‌هایی که از آن تغذیه می‌کنند می‌شود. گونی که دارای گل‌هایی به رنگ صورتی، قرمز، آبی، بنفش و یا سفید است برای تهیه دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از ترشحات این گیاه که به صورت صمغ خشک است کتیرا تهیه می‌شود. برای استخراج کتیرا، قسمت پایین ساقه گون را خراش می‌دهند و سپس صمغی که از آن خارج می‌شود و خشک می‌شود را جمع آوری می‌کنند. کتیرای مرغوب را از شاخه‌های قدیمی گون بدست می‌آورند. کتیرای حاصل از گیاه گون هر چه دارای رنگ شفاف‌تر و رقیق‌تر باشد دارای کیفیت بهتری است و دارای قیمت بالاتری است.
- خواص شگفت‌انگیز برگ گزنه | سم‌زدایی بدن با این نوشیدنی گیاهی
- خواص شگفت‌انگیز مارچوبه ایرانی
- خواص شگفت‌انگیز بروکلی | این افراد نباید کلم بروکلی بخورند
- خواص بی‌نظیر چای بهار نارنج و طرز تهیه آن
کتیرا و ریشه این گیاه مهمترین قسمت‌های مورد استفاده برای تهیه داروها هستند. از شهد گل‌های گون نیز عسل بسیار مرغوبی تهیه می‌شود. گیاه گون دارای خواص دارویی فراوانی است که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم.
تقویت سیستم ایمنی بدن از مهمترین خواص گون
یکی از مهمترین خواص گون که دلیل استفاده فراوان آن در عرصه داروسازی است، خاصیت بهبود بخشیدن به عملکرد سیستم ایمنی بدن است. گیاه گون سلول‌های ایمنی بدن را افزایش می‌دهد. از دیگر خواص گون خاصیت ضد ویروسی آن است که این خاصیت سبب جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا می‌شود. وجود موادی همچون ساپونین و پلی ساکاریدها در این گیاه باعث جلوگیری از رشد تومورهای سرطانی در بدن می‌شود.
خواص گون برای تقویت بنیه بدن
بر اساس شواهدی هر چند محدود، گیاه گون دارای خاصیت تقویت کننده بنیه بدن است. گون سبب استحکام بنیه در ورزشکاران است. همچنین مصرف گیاه گون برای بیماران سرطانی سبب رفع ضعف و خستگی می‌شود.
خواص گون و تقویت سلامت قلب
یکی از خواص گون تقویت سلامت قلب است که می‌تواند سطح کلسترول بد خون را کاهش دهد. بیماری‌هایی نظیر سکته مغزی، حملات قلبی و تصلب شرایین ناشی از بالا بودن میزان کلسترول است.
گون دارای خاصیت ادرارآوری است که این خاصیت باعث می‌شود تا فشار خون کاهش یافته و رگ‌های خونی دارای عملکرد بهتری باشند.
خواص گون در از بین بردن آلرژی
آلرژی فصلی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد درگیر آن هستند. یکی از بیماری‌های مرتبط با آلرژی، تب یونجه است که تاکنون داروی خاصی برای درمان آن یافت نشده است. اما امروزه دانشمندان به اثرات درمانی این گیاه برای درمان تب یونجه پی برده اند. اثر این گیاه بر آلرژی هرچند تا کنون ثابت نشده است، اما براساس مشاهدات، ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه سبب جلوگیری از انتشار هیستامین‌ها می‌شود. این خاصیت سبب بهبود خارش چشم، عطسه و آب ریزش بینی می‌شود.
خواص گون و درمان سرطان ریه
برای درمان نوعی از سرطان ریه از شیمی درمانی با پایه‌ی پلاتین استفاده می‌شود. تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد استفاده از گیاه گون به طور همزمان با پروسه شیمی درمانی با پایه‌ی پلاتین می‌تواند خطر مرگ در افراد مبتلا به سرطان ریه را از یک تا سه سال بعد از درمان کاهش دهد.
خواص گون برای جلوگیری از سرطان معده
سرطان معده یکی از بیماری‌هایی است که هنوز داروی قطعی برای آن کشف نشده است. بسیاری از افرادی که برای رفع این مشکل از مصرف گیاهان دارویی کمک گرفته‌اند، از اثرات مطلوب آن رضایت داشته‌اند. علت این امر تأثیرات غیر قابل انکار گیاهان دارویی بر روی دستگاه گوارشی است.
براساس تحقیقات انجام شده، ساپونین‌های موجود در گیاه گون از تکثیر سلول‌های سرطانی معده جلوگیری می‌کنند. این ماده اجازه نمی‌دهد که به این سلول‌های سرطانی اکسیژن برسد. این مسئله برای دانشمندان به روزنه امیدی تبدیل شده است تا بتوانند با استفاده از این دارو به درمان قطعی سرطان معده کمک کنند.
خواص گون در پیشگیری از دیابت
مصرف گیاه گون سبب می‌شود تا تأثیر رادیکال‌های آزاد تولید شده در بدن خنثی شود. این گیاه می‌تواند میزان گلوکز موجود در خون را کنترل کند.
این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی فراوانی است که به درمان بیماری دیابت در زنان باردار کمک می‌کند. علت این امر ممانعت این گیاه از استقرار انسولین در بدن است.همچنین مصرف فراورده‌های گیاه گون سبب بهبود بخشیدن مشکلات بینایی بر اثر بیماری دیابت می‌شود.
خواص گون و تقویت حافظه
عصاره گیاه گون سبب بهبود بخشیدن به سلول‌های آسیب دیده مغز پس از محدودیت رسانایی خون به مغز می‌شود. از این رو این گیاه برای تقویت حافظه بسیار مؤثر بوده و از تحلیل و نابودی سلول‌های مغزی جلوگیری می‌کند. کمک به درمان کم خوابی و بی خوابی‌های مزمن در سنین بالا نیز از خواص گون است.
تنظیم کلسترول خون
مصرف مداوم و منظم ساقه گیاه گون سبب کاهش کلسترول بالای خون شده و مقدار آن را تنظیم می‌کند. ساقه گیاه گون از جذب چربی‌های نامناسب در روده جلوگیری می‌کند. گیاه گون همچنین باعث سم‌زدایی بدن می‌شود. این گیاه باعث مقاومت شریان‌ها در برابر پلاک‌ها می‌شود و در نتیجه از بروز بیماری‌هایی مانند تصلب شرایین جلوگیری می‌کند.
خواص گون برای کمک به درمان ایدز
اگر چه شواهد و مدارکی دلیل بر اثر قطعی این گیاه بر درمان ایدز وجود ندارد، اما کسانی که از این گیاه به همراه گیاهان دیگری به مدت ۴ ماه استفاده کرده اند، از بهبودی علائم ایدز و تقویت سیستم ایمنی بدن گزارش داده اند. هر چند در برخی از موارد ترکیب این گیاه با مواد دیگر چنین خاصیتی را از خود نشان نداده است، اما گیاه گون اثر خود را روی سلول‌های بدن مبتلا به ایدز نشان داده است.
خواص گون و کنترل قندخون
قند موجود در خون که گلوکز نام دارد مسئول آزاد سازی انرژی برای سلول هاست. این قند موجود در خون توسط انسولین جذب سلول‌ها می‌شود. در برخی از مواقع سلول‌ها نسبت به جذب انسولین مقاوم می‌شوند که به این حالت مقاومت در برابر انسولین می‌گویند. از این رو غده پانکراس که وظیفه آن تولید انسولین است اقدام به تولید بیشتر انسولین می‌کند و در نتیجه فشار بیشتری را تحمل می‌کند.همین امر منجر به ایجاد بیماری دیابت نوع دو می‌شود. ریشه گیاه گون سبب حفظ سطح قند خون به میزان کافی می‌شود و بر تنظیم میزان انسولین اثر چشمگیری دارد.
کاهش استرس
اضطراب و استرس اختلالاتی هستند که در صورت کنترل نشدن باعث ایجاد بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها می‌شوند. گیاه گون یکی از مواردی است که استفاده از آن تا حد زیادی سبب کاهش استرس می‌شود. مصرف عصاره گیاه گون بر روی ترشح کورتیزول که اصلی‌ترین هورمون استرس است اثر می‌گذارد و آن را کاهش می‌دهد.مصرف این گیاه و عصاره آن برای کسانی که از تغییرات خلقی و تنش عصبی پایدار رنج می‌برند بسیار مناسب و تأثیرگذار است.
خواص گون برای درمان کم خونی
بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف گون به صورت وریدی به همراه استانوزولول، سبب بهبود بخشیدن به علائم کم خونی و کمبود تعداد گلبول‌های قرمز در افرادی که دچار کم خونی ناشی از مشکلات مغز استخوان هستند می‌شود.
خواص گون برای بهبود عملکرد کبد
براساس نتایج تحقیقات تزریق ترکیبی از عصاره گون و گیاه دانشن به صورت روزانه به مدت حداقل ۹۰ روز پی در پی می‌تواند در افرادی که دچار سیروز کبدی هستند باعث بهبود عملکرد کبد شود.
نحوه مصرف گیاه گون: ریشه گیاه گون را می‌توانید به صورت دمنوش استفاده کنید. فراورده‌های این گیاه به صورت کپسول و قرص و یا به صورت عصاره مایع وجود دارد.
برای تهیه دمنوش گیاه گون، ریشه آن را کاملا تمیز کرده و در آب داغ به مدت کافی بخیسانید. استفاده از ریشه گیاه گون در تهیه لوسیون ها، کرم‌ها و پمادهای ضد پیری اثر مطلوبی دارد. گون طبیعی دارای خواص تسکین دهنده است که همین خاصیت باعث شده از آن به عنوان جایگزین مناسبی برای پمادهای موضعی استفاده شود.
عوارض جانبی مصرف گیاه گون
مصرف بیش از اندازه از این گیاه ممکن است دارای عوارض جانبی باشد و یا مصرف آن برای افرادی با شرایط خاص مناسب نباشد.
تشدید خونریزی
مصرف گیاه گون مخصوصا به صورت پودری ممکن است سبب تشدید خونریزی شود. این امر به دلیل از بین بردن لخته‌های خونی توسط گون است که سبب ادامه خونریزی می‌شود. اگر از داروهایی مانند آسپرین که سبب رقیق شدن خون می‌شود استفاده می‌کنید نباید همزمان از گیاه گون استفاده کنید. به خصوص هنگام جراحی مصرف گون باعث بروز مشکلاتی می‌شود.
کاهش فشار خون
کسانی که دارای فشار خون پایین هستند باید از مصرف این گیاه خودداری کنند. گیاه گون باعث افت فشار خون شده و کسانی که دارای فشار خون پایینی هستند با مصرف گون سبب تشدید این مشکل می‌شوند.
بروز حساسیت و مشکلات گوارشی
مصرف گیاه گون ممکن است سبب بروز مشکلات گوارشی شده و یا منجر به حساسیت‌های شدید شود. مصرف گون به خصوص به صورت پودری می‌تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی شده و بیشتر آلرژی‌ها و حساسیت‌هایی که از گون به وجود می‌آید معمولا استثنائی هستند.
گون از خانواده حبوبات محسوب می‌شود. به همین علت حساسیت به حبوباتی مانند لوبیا و باقلا و گون می‌تواند سبب افزایش واکنش‌های آلرژیک شود.
ایجاد مسمومیت
برخی از قسمت‌های گیاه گون سمی است. به طوری که بر اساس تحقیقات صورت گرفته مشخص شد که نیمی از گیاه گون حاوی مواد سمی مختل کننده اعصاب است. این مسمومیت از زمان رویش ابتدایی تا زمان خشک شدن کامل گیاه در آن باقی می‌ماند.
مصرف گون در دوران بارداری
مصرف این گیاه ممکن است در زنان باردار سبب ایجاد واکنش‌های شدید شود. اگر چه سندی که این گفته را ثابت کند و یا بی ضرر بودن آن را برای زنان باردار مشخص کند وجود ندارد، اما توصیه می‌شود زنان باردار از مصرف آن خودداری کنند.