همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: بررسی‌های همشهری محله نشان می‌دهد که خشک شدن برخی از درختان و گیاهان این محله و در ادامه قطع شدن آنها برخلاف تصور ایجاد شده در بین اهالی تهرانسر، ارتباطی به نگهداری نامناسب و آبیاری نشدن فضای سبز ندارد و این بیماری و آفت‌های کشنده است که به جان نارون‌های تهرانسر افتاده است. این موضوع را به شکل دقیق‌تر و علمی در گفت‌وگو با مسئول فضای سبز منطقه بررسی کرده‌ایم.
- رسیدگی نمی‌کنند
قطع درختان در تهران سوژه تازه‌ای نیست و طی سال‌های گذشته بارها این موضوع در نقاط مختلف شهر مورد اعتراض و انتقاد مردم و حتی مسئولان و اعضای شورای‌شهر قرار گرفته و حتی در مواردی مانند قطع درختان باغ قلهک توسط سفارت انگلیس یا قطع درختان محوطه یکی از کارخانه‌های بزرگ خودروسازی در جاده مخصوص جنجال‌ساز شده است. در تمام این سال‌ها قطع درختان توسط اشخاص، شرکت‌ها و سازمان‌ها گوناگون اتفاق افتاده و توسط مسئولان مربوطه مورد بررسی و پیگرد قانونی و قضایی هم قرار گرفته است.
در برخی مواقع هم مانند مورد اخیر تهرانسر قطع درختان توسط نیروهای شهرداری صورت گرفته که با اعتراض شهروندان روبه‌رو شده است. از جمله فاطمه باقری از ساکنان تهرانسر که به همشهری محله می‌گوید: «به فضای سبز رسیدگی نمی‌شود و زبان‌بسته‌ها را آبیاری نمی‌کنند و بعد که خشک می‌شوند آنها را قطع می‌کنند. به نظر می‌رسد به دلیل کم‌آبی به دنبال کاهش فضای سبز هستند و به بهانه‌های مختلف درختان و گیاهان را خشک وقطع می‌کنند. اگر این روزهای به تهرانسر از جمله بلوار شاهد رفته باشید درختان قطع شده را می‌بینیم.»
- آفت‌های مرگبار
«مهدیه حسین‌زاده»، مدیر مرکز «تام» (مرکز تحقیقات آموزش و مشاوره فضای سبز) منطقه ۲۱ درباره خشک و قطع شدن برخی از درختان محله تهرانسر به همشهری محله می‌گوید: «بیماری‌های غالبی که اکنون در بین گیاهان منطقه وجود دارد و سبب خشک شدن درختان شده است، یکی «مرگ هلندی نارون» و دیگری «پوست خوار یا چوب خوار» است. این بیماری‌ها موجب خشکیدگی و از بین رفتن درختان می‌شوند. هرچقدر هم به فضای سبز رسیدگی شود و آنها را کنترل کنند با شیوع این بیماری‌ها و ابتلای درختان به آنها شاهد خشک شدن و از بین رفتن تدریجی آنها خواهیم بود.
یکسری آفت‌ها و بیماریی‌ها مانند «سفیدبالک» ها و «شته» ها هستند که آلوده شدن به آنها سبب خشک شدن گیاهان و درختان نمی‌شود و توانسته‌ایم آنها را در منطقه کنترل کنیم. به عبارت دیگر قابل کنترل هستند و با کنترل‌شان از خشک شدن درختان می‌توان جلوگیری کرد. اما بیماری‌ها و آفت‌هایی که در ابتدا از آنها نام بردم، هرچقدر هم که کنترل و درمان شوند در نهایت منجر به خشک شدن درختان می‌شوند.»
- هیچ درختی بر اثر بی‌آبی خشک نشده است
حسین‌زاده تأکید می‌کند که همه درختانی که در این مدت خشک شده‌اند یا درحال خشک شدن هستند ارتباطی به آبیاری فضای سبز ندارند و این موضوع تنها به بیماری و آفت گیاهان بر می‌گردد: «اگر درختانی در منطقه خشک شده‌اند همگی بر اثر آفات و بیماری‌ها بوده و درخت و گیاهی وجود ندارد که در اثر رسیدگی نکردن یا آبیاری نشدن خشک شده باشد. تاکنون چنین گزارشی به دست‌مان نرسیده است.»
مدیر مرکز تام با بیان اینکه قطع درختان آفت‌زده، برای جلوگیری از شیوع بیماری انجام می‌شود، می‌گوید: «اینکه درختان آلوده شده و بیمار را قطع کنیم یا نه، بستگی به نوع بیماری درخت دارد. برای مثال، همین بیماری مرگ هلندی نارون، یک بیماری واگیردار است که به سرعت شیوع پیدا کرده و درختان و گیاهان اطراف خود را نیز آلوده می‌کند. به همین منظور درخصوص درختانی که به این آفت و بیماری مبتلا شده‌اند ابتدا تلاش می‌کنیم با رسیدگی و درمان تا جایی که امکان دارد خشک شدن آن را به تعویق بیندازیم، اما زمانی که خشک می‌شوند باید به سرعت آنها را قطع کرد. چون پس از این مرحله، آفت به سرعت به سایر درختان منتقل می‌شود.»
- خشک شدن یک درخت بیمار، از چند هفته تا چند ماه
مدت زمانی که طول می‌کشد آفت‌ها و بیماری‌ها، یک درخت را خشک کند و به‌طور کامل از بین ببرد، متغیر است. مدیر مرکز تام منطقه با بیان اینکه با توجه به اینکه در چه فصلی از سال قرار داریم، خشک شدن یک درخت ممکن است بین چند هفته تا چند ماه زمان ببرد می‌گوید: «برای این بیماری‌ها نمی‌توان پروسه زمانی مشخصی تعیین کرد و با توجه به نوع و سن درخت و همچنین زمان و فصلی که به بیماری و آفت دچار می‌شوند، این زمان متفاوت و متغیر است. برای مثال، یک درخت در آخر تابستان به آفت مبتلا و دچار خشکی ۳۰درصدی می‌شود و پس از آن به فصل پاییز و زمستان می‌رسد و به خواب زمستانی می‌رود و در نتیجه بیماری نهفته می‌ماند. دوباره که فصل بهار سال آینده از راه می‌رسد، بیماری شروع می‌شود و درخت را در مدت زمان ۲ هفته خشک می‌کند و از بین می‌برد. در شرایط دیگر درختی که اوایل بهار دچار بیماری شده است در مدت ۳ هفته خشک می‌شود.»
- برای قطع درختان مجوز گرفته می‌شود
حسین‌زاده تأکید می‌کند که برای قطع همه درختان خشک شده بر اثر بیماری، مجوز گرفته و درختان و نهال تازه‌ای جایگزین آنها می‌شود. او می‌گوید: «درختانی که بر اثر بیماری خشک شده‌اند و باید قطع شوند در کمیسیون ماده ۷ برایشان رأی گرفته می‌شود. همچنین این کمیسیون پیمانکار را موظف می‌کند که به جای درختان قطع شده، درختان تازه‌ای کاشته شود. برای مثال، اگر یک درخت بن ۵۰ قطع شود، به جای آن باید ۳درخت کاشته شود. اگر درخت قطع شده در رفیوژ وسط باشد و فضای کافی برای کاشت ۳ درخت در آنجا وجود نداشته باشد، در آن صورت یک درخت در همان نقطه و ۲ درخت در فضای مجاور یا بوستان‌های اطراف کاشته می‌شود. تنها در صورتی که در آن محدوده برای کاشت فضای کافی وجود نداشته باشد، درختان در محدوده دیگری کاشته می‌شوند.»
- درختان قطع شده نارون‌های جابه‌جا شده بودند
همچنین رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه ۲۱ درباره درختان قطع شده در محله تهرانسر می‌گوید: «درختان نارونی که در سال‌های گذشته از نقطه دیگری به تهرانسر منتقل شده بودند. آفت داشتند و ما مجبور شدیم آنها را قطع کنیم تا آفت به دیگر درختان سرایت نکند. این درختان حدود ۱۰ تا ۱۲ سال پیش از منطقه ۹ و میدان «آزادی» به تهرانسر منتقل و در این محله کاشته شدند.» «محمود عظیمی» از جایگزین شدن درختان قطع شده با درختانی از نوع دیگر خبر می‌دهد: «حدود ۲۰ درخت قطع شدند که همگی از نوع نارون هستند به جای این درختان باید ۶۰ درخت جایگزین کاشته شود که ما تعداد بیشتری درخت کاشته‌ایم.».
- «توت نرک» و «زیتون تلخ» به جای نارون‌ها
محمود عظیمی رئیس اداره فضای سبز منطقه ۲۱ به نوع درختان جایگزین شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر به جای درختان نارون آفت زده دوباره درختانی از همین نوع کاشته شوند، آنها نیز بیمار خواهند شد. با توجه به این موضوع، درختانی که نسبت به آفت‌ها مقاوم هستند مانند «توت نرک» و «زیتون تلخ» جایگزین می‌کنیم. در بلوار اصلی درختان «زیتون تلخ» و در بلوارهای شاهد و لاله، توت نرک کاشته شده است. شهروندان اطمینان داشته باشند که در ازای هر درخت که به دلیل آفت قطع شده یا قطع می‌شوند تا از آسیب به دیگر درختان جلوگیری شود، درختان دیگری کاشته می‌شود و حتی یک وجب هم از فضای سبز منطقه کم نخواهد شد.»