همشهری آنلاین_مهدی اسماعیل پور: از نوشتن و انتشار ۵ کتاب ویژه کودکان و نوجوانان تا راهاندازی گروه تئاتر برای آنها که خود کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیهکننده آن است. حدود ۱۵ سال است که در زمینه ادبیات و تئاتر ویژه کودک و نوجوان کار میکند و عمده فعالیتاش در محله «تهرانسر» و منطقه ۲۱ متمرکز شده است. گروه تئاتر او دهها بازیگر کوچک دارد که همگی از شاگردانش در کلاسهای نویسندگی تئاتر محله هستند. در آستانه هفته «ادبیات کودک و نوجوان» به سراغ حسین فراهانی رفتیم تا با فعالیتهای او در این زمینه بیشتر آشنا شویم.
حسین فراهانی درباره تشکیل گروه تئاتر و نمایش ویژه کودک و نوجوان در منطقه ۲۱ و فعالیتهای این گروه هنری که همه بازیگران آن کودک و نوجوان هستند، به همشهری محله میگوید: «تئاتر کودک و نوجوان را در کلاسهای «داود منفرد» آموختم و مدتی با ایشان همکاری داشتم تا اینکه تصمیم گرفتم به شکل مستقل در محله خودمان تهرانسر به کارم ادامه دهم. در سال ۱۳۹۶ این گروه در سرای محله «باشگاه نفت» با برگزاری کلاس داستاننویسی و نمایش ویژه کودکان و نوجوانان فعالیت خود را آغاز کرد. بچهها در این کلاس با روشهای داستاننویسی و فنون و شیوههای اجرای نمایش آشنا شدند و آموزش دیدند.
پس از حدود یکسال آموزش، بچههایی را که مستعدتر بودند، گزینش کردم. ما نخستین و تنها گروه تئاتر و نمایش ویژه کودک و نوجوان در منطقه ۲۱ هستیم. نخستین نمایشی که بر روی صحنه بردیم «آلبالوها» نام داشت که درسراهای محله باشگاه نفت و شهرک «دریا» و مدارس منطقه از جمله «۷ آذر» و «هاجر» بر روی صحنه رفت. گروه تئاتر ما با نام «باران آوین» پس از باشگاه سرای نفت و تهرانسر به سرای محله دریا و پس از آن سرای محله «پاسداران» تهرانسر منتقل شد. دومین تئاتر گروه ما «چوپان راستگو» است. سومین نمایشی که بر روی صحنه بردیم «ساختمان بهار» بود که به موضوع نظافت ساختمان، محله و همچنین لزوم محافظت از محیطزیست اختصاص داشت.
«خداحافظ کرونا» یکی از آخرین کارهای ما است که به موضوع بیماری کرونا و لزوم رعایت پروتکلهای بهداشتی برای جلوگیری از بیمار شدن بچهها میپردازد. من فیلمنامهنویس، کارگردان و تهیهکننده گروه تئاتر باران آوین هستم که ۳۰ بازیگر کودک و نوجوان بین ۶ تا ۲۰ سال دارد و همگی آنها شاگرد خودم و از بچههای تهرانسر هستند. گروه ما علاوه بر اجرای نمایش بر روی صحنه تئاتر، در اجرای برنامههای مختلفی از جمله برگزاری مراسم و جشنها، جنگهای شادی، ساخت فیلم و کلیپ با سازمانها و ارگانها از جمله شهرداری نیز فعال است. برای مثال، در اواخر سال گذشته به سفارش کتابخانه ملی ایران سریال مجازی ۱۰ قسمتی طنزی با نام «کتابدار» را ساختیم که موضوع آن درباره حذف شدن شغل «کتابداری» بود. هر قسمت حدود ۷ دقیقه است و مردم میتوانند این سریال را بهصورت رایگان در فضای مجازی جستوجو و تماشا کنند. همچنین فیلم دیگری با نام «عمو فرهنگ» نیز به سفارش شهرداری منطقه ۲۲ ساختیم.»
- هر ۲ سالن تئاتر منطقه تعطیل است!
این نویسنده، کارگردان و تهیهکننده تئاتر کودک و نوجوان نبود سالن تئاتر مجهز و حرفهای را یکی از مشکلات جدی و اساسی در راه انجام فعالیتهای فرهنگی عنوان میکند: «استقبال بچهها و حتی پدر و مادرها از نمایشهایی که بر روی صحنه میبریم، بسیار خوب است. با توجه به فقر سرانه فرهنگی و کمبود برنامههای ویژه کودک و نوجوان در منطقه ما، بچهها تشنه چنین کارهایی هستند.
یکی از مشکلات موجود، نبود سالن تئاتر حرفهای در منطقه است. یکی از سالنهای تئاتر منطقه در ساختمان «ققنوس» یا «اندیشهسرا» قرار داشت که مدتها است به دلیل وجود معارض، بسته شده و مشخص نیست که چه سرنوشتی خواهد داشت. سالن دیگر هم سالن «پیامیر اعظم» بود که متعلق به وزارت «فرهنگ و ارشاد اسلامی» است و در این مدت، تمرینها و برنامههای گروه تئاتر ما در آنجا اجرا میشد. متأسفاته این سالن هم به دلیل اختلافها و مشکلات درونی، امسال بسته شد.
با حمایتهای معاون فرهنگی شهردار منطقه، «مصطفی بیگی» و «عاطفه ابراهیمی»، مدیر محله شهرک پاسداران تهرانسر، اکنون در سالن آمفیتئاتر سرای این محله مستقر هستیم. ۳ نمایش آماده اجرا داریم که قرار است از آخر مهرماه، سهشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته، بین ساعت ۶ تا ۸ عصر در ۲ سئانس بر روی صحنه برود.»
- استعدادیابی رایگان از کودکان و نوجوانان
فراهانی از کودکان و نوجوانان علاقهمند و با استعداد منطقه دعوت میکند تا برای دادن تست رایگان به سرای محله پاسداران تهرانسر مراجعه کنند: «هرکدام از کودکان و نوجوانان علاقهمند و با استعداد تهرانسر یا دیگر محلههای منطقه که تمایل دارند بازیگر تئاتر شوند، دعوت میکنم تا برای دادن تست رایگان، ساعت ۱۵ پنجشنبهها، به سرای محله شهرک پاسداران تهرانسر مراجعه کنند. نفرات برتر برای آموزشهای تکمیلی و عضویت در گروه انتخاب میشوند.»
- حمایت از تولید ملی کالای فرهنگی را هم شامل میشود
این نویسنده، کارگردان و تهیهکننده تئاتر کودک و نوجوان هممحلهای با اشاره به اهمیت موضوع «حمایت از تولید ملی»، تأکید میکند که شعر، داستان و نمایش ایرانی نیز تولید ملی محسوب میشود و افرادی مانند او که به دنبال تولید محصولات فرهنگی برای مخاطب کودک و نوجوان منطبق با آداب و رسوم ایرانی هستند،
باید بیشتر مورد حمایت قرار بگیرند: «اغلب داستانها و نمایش نامههای ما وارداتی هستند و با فرهنگ و باورهای ما همخوانی و سازگاری چندانی ندارند. حمایت از تولید ملی، کالای فرهنگی را هم شامل میشود. موضوع همه کتابهای قصه و نمایش نامههایم ایرانی و اسلامی است که تولید داخلی محسوب میشوند و نیاز به حمایت وزارت ارشاد و دیگر ارگانها دارند. البته باید از شهرداری منطقه و بهویژه معاونت فرهنگی تشکر کنم که برای تمرین و اجرای نمایش، فضایسراهای محله را در اختیار ما میگذارد.
برای مثال، درباره مفاهیم ایرانی و اسلامی آثارم میتوانم به کتاب «سرزمین ابرها» که شامل پندهای اخلاقی مانند احترام به پدر، مادر و بزرگترها و دوری از دروغ و غیبت و بدگویی است، اشاره کنم. داستان درباره کسانی است که روی ابرها زندگی میکنند و زبان و فضایی کاملاً کودکانه دارند. نام همه شخصیتهای قصه، ایرانی است.
- از «باران آمد» تا «سرزمین ابرها»
حسین فراهانی، متولد ۱۳۶۱، از ۱۰ سالگی نوشتن داستان را آغاز کرده است. اما آغاز کار حرفهایاش به سال ۱۳۸۸ بر میگردد: «کارم را حدود ۱۰ سالگی با داستاننویسی آغاز کردم و چند جایزه نیز در مسابقات مختلف گرفتم. پس از آن به سراغ نوشتن شعر نو رفتم و با مجلههایی مانند «جوان امروز» همکاری داشتم. در سال ۱۳۸۸ نخستین کتابم چاپ و منتشر شد.
کتاب «باران میآید» مجموعه شعری به سبک «نیمایی» است. پس از آن چندین کار به سفارش «جهاد دانشگاهی» انجام دادم. این کارها در قالب بروشور انجام شد و در آن مشاهیر و شخصیتهای بزرگ کشور مانند شهید دکتر «چمران»، شهید «محمد جهانآرا»، شهید «مدرس» معرفی شده بودند. علاوه بر این برای ادارههای دیگری از جمله سازمان «امر به معروف و نهی از منکر» کارهای دیگری انجام دادم. سپس به سراغ ادبیات کودک و نوجوان رفتم و در این زمینه با انتشارات «سبزینه» همکاری کردم. بعد با مجلههای «کودک»، «روزهای زندگی» ویژه کودکان و «دوستی نوجوان» که در قم منتشر میشود، همکاری داشتم. کتاب دوم من «بغض» نام دارد که بهگونهایی ابتکاری است.
این کتاب تلفیقی از شعر و داستان است و هر دو مخاطب کودک و بزرگ سال را شامل میشود. کتاب بغض اقتباسی از یک شعر به همین نام است. پس از این کتاب کودک ۳ جلدی را با نام «سرزمین ابرها» به چاپ رساندم. این کتاب برای گروه سنی «ب» یا همان ۶ تا ۱۲ سال و شامل داستانهای قرآنی و اخلاقی است. در مجموع تاکنون ۵ کتاب از من چاپ شده است. پس از داستاننویسی، به سراغ فیلمنامهنویسی، کارگردانی و تهیهکنندگی تئاتر و نمایش کودک و نیز بزرگسال رفتم و تاکنون ۸ نمایش را نویسندگی و کارگردانی کردم.»