همشهری آنلاین_پریسا نوری: این موضوع، مسئول خانه محیط‌زیست حکیمیه را بر آن داشت تا با تبدیل زباله به خشکاله و ارسال آن به دامداری‌های کوچک به سهم خود گامی در این مسیر بردارد. «ثریا محمدی» با راه‌اندازی پویش «نذر پسماند» جمعی از بانوان فعال محله را در این کار خیر همراه کرده است.
- آشنایی با یک گروه زیست‌محیطی
«ثریا محمدی» از آنجا که مسئولیت خانه محیط‌زیست حکیمیه و دبیر کانون محیط‌زیست منطقه چهار را برعهده دارد، موضوعاتی مثل تفکیک پسماند را به اهالی آموزش داده و پیداست که این موضوع را در زندگی شخصی‌اش هم به کار گرفته است. او در این‌باره می‌گوید: «تفکیک پسماند خشک ازتر در خانواده ما جا افتاده و همسر و فرزندانم هم این موضوع را کاملاً رعایت می‌کنند به‌طوری که سال‌هاست حتی یک تکه کاغذ یا مقوا ی کوچک، شیشه یا پلاستیک یا هرگونه پسماند خشک در سطل زباله ما پیدا نمی‌شود.»
این فعال محیط‌زیست ادامه می‌دهد: «می‌دانستم زباله تر هم جایش در مخزن زباله نیست چون مقدار زیادی شیرابه تولید می‌کند که برای محیط‌زیست بسیار مضر است اما راه‌حلی برای آن سراغ نداشتم تا اینکه در فضای مجازی با یک گروه آشنا شدم که از شهروندان می‌خواستند ته مانده سبزیجات و انواع پوست میوه و صیفی را خشک کرده تا در پویشی به نام «نذر پسماند» برای خوراک دام به به دامداری‌ها ببرند، پس با آنها همراه شدم و حالا بیش از یک سال است که به پویش نذر پسماند پیوسته‌ام.»
- تهیه خشکاله در آپارتمان
شاید ابتدا به نظر برسد که خشک کردن سبزیجات و پوست میوه‌ها کار دشوار و خسته‌کننده‌ای است که فضای زیادی احتیاج دارد و در آپارتمان‌های کوچک امروزی این کار امکانپذیر نیست. اما محمدی معتقد است انجام این کار در فضای کوچک آپارتمان هم ممکن است. او در این‌باره می‌گوید: «چون خانه‌ام کوچک است و حیاط و بالکن ندارم، فکر می‌کردم کار سختی است، اما با خودم گفتم اگر بخواهم به خانم‌های محله آموزش دهم و آنها را به این کار تشویق کنم، باید از خودم شروع کنم.
پس دست به کار شدم، پوست میوه و خرده سبزیجات را خرد کرده و و روی یک سینی جلو کولر گذاشتم تا خشک شود و حالا این کار بخشی از فعالیت روزانه‌ام شده و وقت چندانی زیادی از من نمی‌گیرد.» این فعال محیط‌زیست ازترفندهایی که برای تهیه سریع و بی‌دردسر خشکاله به کار می‌بندد هم این‌طور می‌گوید: «پوست میوه‌ها را باید کاملاریز و نازک خرد کنیم و روزی یکبار هم بزنیم تا کپک نزند. اگر خانه‌مان آفتابگیر باشد در آفتاب بگذاریم و هوای باز بگذاریم و اگر آفتاب نداشته باشیم هم تابستان‌ها جلو کولر و در زمستان کنار بخاری یا شوفاژ بگذاریم.»
- با دیدن عکس‌های دامداری، انگیزه‌ام بیشتر شد
این فعال محیط‌زیست با آموزش تهیه خشکاله در سرای محله موفق می‌شود در مدت کوتاهی جمعی از بانوان را با پویش نذر پسماند همراه کند. در این خصوص، «ریحانه تفرشی» یکی از ساکنان محله است که به پویش نذر پسماند پیوسته است. او می‌گوید: «در کلاس‌های آنلاین آموزش تهیه خشکاله که توسط خانم محمدی برگزار می‌شد شرکت کردم و تصمیم گرفتم خشکاله درست کنم اما اولش کار سختی بود چون بنا به عادت گاهی پوست هویج، سیب‌زمینی و میوه‌ها را در سطل زباله می‌ریختم اما خودم را مجاب کردم که اگر این اشتباه را انجام دادم دستکش دستم کنم و آن را از سطل زباله بیرون بیاورم.»
او ادامه می‌دهد: «من در یک گوشه آشپزخانه که جلو چشم نیست چند ظرف یکبارمصرف گذاشته و پوست سبزیجات و میوه‌ها را با قیچی خرد کرده و خشک می‌کنم.» او ادامه می‌دهد: «خوشحالم که به پویش نذر پسماند پیوستم چون می‌دانم که کار مفیدی هم برای حفظ محیط‌زیست و هم کمک به دامداری‌ها انجام می‌دهم. به‌ویژه اینکه وقتی عکس‌هایی از دامداری دیدم که گاوها با چه اشتیاقی خشکاله‌ها را می‌خورند انگیزه‌ام برای ادامه این کار بیشتر شد.»
- همراهی کاسبان با پویش نذر پسماند
دبیر کانون محیط‌زیست منطقه ۴ که‌بانی پویش نذر پسماند در این منطقه است در طول یک سال موفق شده علاوه بر بانوان فعال محیط‌زیست، جمعی از کاسبان را در این پویش همراه کند. او در این‌باره می‌گوید: «نان خشک، پوست و تفاله میوه و باقیمانده سبزیجات خشک شده خوراک خوبی برای دام‌ها هستند. حجم بسیاری از این پسماند در برخی مغازه‌ها مثل نانوایی‌ها، آبمیوه‌فروشی‌ها و ساندویچی‌ها به وفور پیدا می‌شود.
از این‌رو با چند نفر از کاسبان این صنف صحبت کردیم تا پسماندشان را برای تهیه خشکاله به ما تحویل دهند.» محمدی ادامه می‌دهد: «در حال حاضر یک واحد نانوایی، یک آبمیوه‌فروشی و یک مغازه ساندویچی در طرح نذر پسماند همکاری می‌کنند و نان‌های خشک و تفاله میوه و باقیمانده سبزیحاتشان را در اختیار ما می‌گذارند تا آنها را خشک کنیم.» این فعال محیط‌زیست درباره چگونگی رساندن خشکاله به دامداری‌ها هم توضیح می‌دهد: «اهالی خشکاله‌های تهیه شده را در مخازنی که در مساجدالزهرا(س) و المهدی(عج) برای این منظور کار گذاشته شده جمع‌آوری می‌کنند و معمولاً هفته‌ای یکبار گروه جهادی نذر پسماند هفته‌ای یکبار به محله می‌آیند و خشکاله‌ها را جمع‌آوری و به دامداری‌ها می‌برند.»
- «لیلا حبیبی» مدیر اداره محیط‌زیست منطقه ۴ /۲۰۰ حامی محیط‌زیست در منطقه فعالند
حفاظت از محیط‌زیست یکی از مهم‌ترین ملزومات زندگی شهری است که باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد. از این‌رو در کنار سازمان‌ها و نهادهای دولتی، NGOها و تشکل‌های خودجوش مردمی به‌صورت داوطلبانه توسط «حامیان محیط‌زیست» در این حوزه فعالند. از جمله سازمان‌های همکار و همراه مطرح در این زمینه شهرداری تهران و در ذیل آن اداره محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری مناطق است. شهرداری منطقه ۴ هم حسب وظیفه اصلی خود در کنار شهروندان دوستدار محیط‌زیست و دیگر سازمان‌های مربوطه با ایجاد بستر مناسب برای همکاری و همیاری با حامیان محیط‌زیست در سطح نواحی ۹ گانه و همچنین سرای محله‌ها ۲۰ گانه به این مهم پرداخته و در بسیاری موارد از جمله برگزاری برنامه‌های ملی مناسبتی و همچنین ایام مرتبط با مسائل زیست‌محیطی سعی در رسیدگی ویژه به مسائل و ملزومات زیست‌محیطی و رفع موانع و مشکلات در سطح منطقه به‌صورت ویژه پرداخته است. با عنایت به این موضوع حدود ۲۰۰ حامی محیط‌زیست در سطح منطقه ۴ به‌صورت داوطلبانه مشغول به فعالیت هستند.
اداره محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری منطقه برای ایجاد انگیزه برای شرکت تمامی سنین در این عرصه با برگزاری تورهای تفریحی، گردشی و همچنین تقدیرهای ویژه دوره‌ای از فعالان این عرصه سعی در ایجاد فضای دوستانه و تشویق دوستداران محیط‌زیست در سطح منطقه کرده و به‌طور میانگین سالانه ۱۰ تور برگزار می‌کند.
همچنین برای بالا بردن سطح کیفی و کمی معلومات و به روزرسانی اطلاعات حامیان محیط‌زیست، اداره محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری منطقه اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی با محوریت محیط‌زیست کرده که در ایام شیوع ویروس کرونا این جلسات به‌صورت مجازی با حضور استادان مجرب و به نام دانشگاهی از طریق وبینارها و نشست‌های مجازی در حال برگزاری بوده که با استقبال ویژه شهروندان دوستدار محیط‌زیست و حامیان محیط‌زیست مواجه شده است. تفکیک پسماندتر از خشک و همچنین تهیه خشکاله از پسماندتر از موضوعات جدی است که توسط فعالان محیط‌زیست در منطقه دنبال می‌شود و در این راستا کارگاه‌های آموزشی به‌صورت آنلاین و حضوری در منازل و ادارات برگزار می‌شود. برای نجات محیط‌زیست و حفظ آن برای آیندگان تلاش می‌کنیم با آموزش فراگیر تلاش کنیم پسماند خانگی را به صفر نزدیک کنیم.