تجربه همسایگی با یک زمین متروکه و خالی از سکنه در حاشیه خیابان دماوند در چند سال اخیر اهالی خیابان رشید را به ستوه آورده است.

همشهری آنلاین_سارا جعفرزاده: در این زمین خالی تا چشم کار می‌کند، زباله ریخته شده و انواع پتو و لاستیک سوخته در گوشه و کنار آن دیده می‌شود که نشان از حضور معتادان و کارتن‌خواب‌ها دارد و همچنین سازه‌های رها شده پمپ بنزین در بخشی از آن به چشم می‌خورد. البته برخی از این سازه‌ها به صوت کامل تخریب شده‌ و برخی به‌صورت نیمه تخریب شده برجای مانده‌اند.

کافی است یکبار از پل عابرپیاده مقابل پایانه مسافربری شرق، عرض خیابان دماوند را از جنوب به سمت شمال طی کنید؛ هنوز به پایان عرشه پل هوایی نرسیده متوجه زمین خالی و بزرگی می‌شوید که ازلابه لای ستون‌های پل پسماندهای ریخته شده در آن پیداست. نه تنها اهالی خیابان رشید بلکه رهگذرانی که هر روز مسیر این پل هوایی را طی می‌کنند از شرایط این زمین گله‌مند و خواستار تعیین تکلیف این زمین متروکه و بلااستفاده هستند که این روزها به پاتوق افراد معتاد و کارتن‌خواب تبدیل شده است.

در حالی‌که قصد وارد شدن به خیابان رشید از خیابان دماوند را داریم، زمینی با مساحت زیاد نظرمان را به خودش جلب می‌کند. در نگاه اول، سازه ویژه جایگاه سوخت به چشم می‌خورد. ‌گویی که سابق بر این، این زمین کاربری پمپ بنزین داشته است. درحالی که اهالی و حتی کاسبان می‌گویند تا چند سال پیش این مکان به مدت محدود تبدیل به جایگاه بنزین شد، اما چون نارضایتی اهالی را در پی داشت، در نهایت تعطیل شد.

در قسمت شمال شرقی این زمین گودبرداری به‌صورت جزئی صورت گرفته و به همان صورت رها شده و درب اصلی این زمین در قسمت جنوب غربی زمین قرار دارد که قفل محکمی با زنجیر به در آن وصل شده است؛ دلیل محکمی برای بلااستفاده ماندن این زمین است اما این قفل هم مانع سرقت آهن‌آلات نشده و معتادان از پله‌های پل هوایی که به دیوار زمین چسبیده است وارد این محوطه می‌شوند و هرچه را که آهن‌ربا جذب کند و آهن نام داشته باشد سرقت می‌کنند. چشم‌انداز زمین زیبا نیست خصوصاً وقتی که از بالا به آن می‌نگریم و از طرفی پشت این زمین ساختمان‌هایی با نمای لوکس و مدرن قرار گرفته‌اند که ساکنان آنها هر روز پنجره را به روی این زمین متروکه باز می‌کنند. اهالی می‌گویند زمین متعلق به شرکت نفت است و برخی هم از مسئولان شهری انتظار دخالت در مورد این زمین را دارند.  

  • انجام کارهای غیرمتعارف در زمین متروکه

زمین متروکه‌ای که در نبش خیابان رشید قرار گرفته را اکثر اهالی تهرانپارس می‌شناسند. این زمین مساحت زیادی دارد و موقعیت جغرافیایی آن به گونه‌ای است که درب اصلی زمین در خیابان دماوند و مقابل پایانه مسافربری شرق و نبش خیابان رشید قرار گرفته است. بنا به گواه اهالی خیابان رشید و رانندگان تاکسی که ایستگاه توقف آنها در نبش خیابان رشید است، در این زمین افراد معتاد کارهای غیرمتعارفی از جمله استعمال موادمخدر، ایجاد پناهگاه و جاسازی موادمخدر و رفت و آمدهای مشکوک انجام می‌دهند.  

«مینو سرافراز» یکی از اهالی کوچه شهید جعفر بای، در این خصوص می‌گوید: «کوچه جعفربای در سمت چپ خیابان رشید و در ابتدای خیابان قرار گرفته و ساختمان‌های مسکونی این کوچه به‌صورت کامل به این زمین متروکه مشرف هستند. خصوصاً ساکنان طبقات بالای ساختمان‌های این کوچه که به راحتی می‌توانند داخل زمین را ببینند. روزی نیست که در این زمین معتادان تجمع نکنند خصوصاً در ایام سرد سال همیشه مشغول آتش روشن کردن در این محوطه هستند و این درحالی است که مسئولان مربوطه، با وجود تماس‌های مکرر شهروندان تاکنون اقدامات مؤثری برای تعیین تکلیف این زمین انجام نداده‌اند.»

  • اعتراض اهالی به فعالیت پمپ بنزین 
‌مهدی شریف/یکی از کاسبان خیابان شهید جعفر بای

حدود ۵ سال پیش زمین متروک نبش خیابان رشید به پمپ بنزین تبدیل اما با واکنش‌های منفی اهالی خیابان دماوند و ساکنان خیابان رشید همراه شد. «مهدی شریف» یکی از کاسبان خیابان شهید جعفر بای که مغازه‌اش مشرف به زمین متروکه محله است، در خصوص آن می‌گوید: «این زمین قدمت بسیار طولانی دارد و مشخص نیست مالکش چه کسی است. حدود ۷ سال پیش در این زمین پمپ بنزین ایجاد شد اما به دلیل ازدحام خودروها و خطراتی که داشت اهالی گله‌مند شدند و در نهایت این پمپ بنزین تعطیل شد.

اهالی معتقد بودند پمپ بنزین نباید به بافت مسکونی نزدیک باشد چون کوچک‌ترین حادثه در این پمپ بنزین خطرات جانی برای اهالی در پی خواهد داشت. اکنون با گذشت چند سال از تعطیلی این پمپ بنزین این مکان همچنان متروکه است و مشکلات مختلفی برای اهالی خیابان رشید و رهگذران ایجاد کرده است. معتادان همواره در این زمین تجمع می‌کنند و در اتاقک‌های تخریب شده شب را صبح می‌کنند.»

  • چشم‌انداز نامناسب خانه‌های لوکس 

خیابان رشید و کوچه‌های آن مملو از ساختمان‌هایی با نماهای لوکس و مدرن است اما این نماها برای همان چند دقیقه اول نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کنند و ساکنان آنها نظر دیگری دارند و از چشم‌اندازی که هر روز صبح و شب مقابل خود می‌بینند احساس ناخوشایندی دارند.

«حسن تراز» یکی از اهالی خیابان باقر آذری است که معبر محل زندگی او در حاشیه خیابان دماوند و در سمت چپ زمین قرار گرفته، می‌گوید: «در کوچه‌ای که ما زندگی می‌کنیم تمام آپارتمان‌ها نماهای بسیار زیبایی دارند اما فایده‌ای ندارد. کافی است یک شبانه‌روز در این آپارتمان‌ها زندگی کنید تا متوجه معضلات زمین متروکه‌ این خیابان شوید. هر روز صبح پنجره را رو به این زمین خالی و متروکه باز می‌کنیم و با صحنه‌های عجیب و غریبی از جمله تزریق و استعمال موادمخدر، زندگی گروهی معتادان و سرقت فنس‌های روی دیوار مواجه می‌شویم. تمام فنس‌های روی دیوارها توسط افراد معتاد به سرقت رفته و آهن‌آلات بسیاری از این زمین توسط این افراد خارج شده است. مسئولان در جریان اتفاقاتی که در این زمین رخ می‌دهد، نیستند بهتر است سری به این زمین بزنند تا از نزدیک با معضلات آن روبه‌رو شوند.»

  • پاسخ مسئول/زمین متعلق به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی است
فریدون ذاکری نیر/مسئول اداره املاک و مستغلات شهرداری منطقه ۸


شهرداری در خصوص تعیین تکلیف فضاهای بی‌دفاع شهری صرفاً فقط می‌تواند وارد فضاهایی شود که مالک شخصی نداشته باشد و در تملک شهرداری باشد. «فریدون ذاکری نیر» مسئول اداره املاک و مستغلات شهرداری منطقه ۸ در خصوص زمین خالی که در مقابل پایانه مسافربری شرق قراردارد، می‌گوید: «زمین خالی که در نبش خیابان رشید قرار دارد در تملک شهرداری نیست و این زمین متعلق به شرکت «پخش فرآورده‌های نفتی» است که قرار بوده به شرکت «ملی نفت» واگذار شود که این شرکت درمانگاه ایجاد کند اما این طرح هم در حال حاضر متوقف شده است. تصمیم‌گیری در خصوص این زمین که مالک آن مشخص است در حیطه اختیارات شهرداری منطقه ۸ نیست.»

او با اشاره به کاربری این زمین خالی ادامه می‌دهد: «طبق طرح تفصیلی شهر تهران، کاربری این زمین پمپ بنزین است و سند این زمین به نام شرکت «پخش فرآورده‌های نفتی» است و چون این زمین محصور و چهار دیواری است و به نوعی ملک شخصی به حساب می‌آید شهرداری نمی‌تواند وارد این ملک شود.» او می‌افزاید: «تنها اقدامی که شهرداری می‌تواند در خصوص بهبود وضعیت زمین انجام دهد، کاهش مخاطرات این زمین است. به‌عنوان مثال، اگر این ملک خطری برای اهالی ایجاد کند، شهرداری می‌تواند فقط مخاطرات آن را رفع کند.»