همشهری آنلاین _ زهرا بلندی: در این گزارش با جزئیات طرح و کاسبان منتخب محله دولتخواه جنوبی که در طرح «سایه همسایه مستدام» مشارکت داشته‌اند، بیشتر آشنا می‌شویم.
طرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی با محور «هم سایه هم» یکی از اقدامات مهم اداره کل آموزش‌های شهروندی شهر تهران است که دستورالعمل آن سال ۱۳۹۹ توسط شهردار تهران ابلاغ شد و در ۲ بخش ترویجگری و تسهیلگری در محله دولتخواه جنوبی و شهرک گلسار منطقه ۱۹ به اجرا درآمد. معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۱۹ می‌گوید: «براساس طرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی ضمن استخراج اطلاعات محله، به برگزاری رویدادهایی در ۳ محور حفظ محیط‌زیست با تأکید بر مدیریت پسماند، مشارکت و همسایگی و قوانین و حریم خصوصی می‌پردازیم که یکی از این رویدادهای جالب که مورد استقبال اهالی محله هم قرار گرفته، رویداد «سایه همسایه مستدام» است.»
- حمایت از همسایه‌ها و رعایت اصول کاسبی
«مهدی بصیری» درباره جزئیات این طرح می‌گوید: «در وهله نخست بازدیدهای میدانی توسط تیم ترویجگری با حضور مدیر محله دولتخواه جنوبی انجام گرفت و کسبه‌ای که جزو ساکنان قدیمی محله بودند و نقش مؤثری در تعاملات شهروندی و حمایت از همسایه‌ها داشتند انتخاب شدند. با توجه به نظرسنجی‌های صورت گرفته ۵ نفر از کاسبان قدیمی ساکن محله دولتخواه جنوبی که در حمایت از همسایه‌ها و رعایت اصول کاسبی بیشترین آرا را به خود اختصاص دادند، پس از تأیید مدیر محله دولتخواه جنوبی انتخاب و طی هماهنگی‌های انجام شده عکس‌شان با لوگوی «هم سایه هم» چاپ و طی بازدیدی محلی به آنها اهدا شد.»
«قصه آپارتمان ما» یکی دیگر از رویدادهای طرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی در محله دولتخواه جنوبی است که بصیری در ادامه به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این رویداد با افراد سرشناس و قدیمی محله دولتخواه جنوبی مصاحبه و دانسته‌ها و تجربیات آنها از تاریخچه محل و سکونت در محله ثبت می‌شود. ضمن اینکه این افراد به نقل قصه آپارتمان خود طی سال‌ها و حوادث و اتفاقات رخ داده پرداختند.» او هدف از اجرای این رویداد را بیان دغدغه‌ها و مسائل اجتماعی و فرهنگی آپارتمان‌نشینی و مشکلات شهروندان در این خصوص اعلام می‌کند و می‌گوید: «به موازات آن راهکارها و پیشنهادهایی توسط تیم اجرایی طرح ارائه می‌شود. در نهایت ماحصل رویداد قصه آپارتمان ما پس از ویرایش نهایی در قالب کتاب صوتی و کلیپ ویدئویی تهیه و در فضای مجازی منطقه منتشر خواهد شد.»
- بازگشت به سبک زندگی اصیل
همگی از ساکنان قدیمی محله هستند و به خوبی در جریان ویژگی‌های مثبت و منفی آن قرار دارند. کاسبان نمونه‌ای که دغدغه همسایه‌ها و مشتری‌ها را دغدغه خود می‌دانند و برای حمایت از آنها هرکاری از دست‌شان برآید انجام می‌دهند. «حیدر ساعت‌یاری» یکی از همین افراد است. این ساکن ۷۷ ساله محله دولتخواه جنوبی که سال‌هاست به‌عنوان کاسب و معتمد محله بین اهالی شناخته شده است، می‌گوید: «سال‌های نخست فعالیت، یک مغازه بقالی داشتم و مدتی است که به عرضه محصولات پروتئینی می‌پردازم. طی این سال‌ها به خوبی افراد کمتربرخوردار و نیازمند را شناخته‌ام و تا حد امکان به آنها کمک می‌کنم و دوست ندارم کسی ناامید از مغازه‌ام بیرون برود.» او در ادامه درباره طرح «هم سایه هم» می‌گوید: «این روزها خانه‌های کلنگی و حیاط‌دار جای خود را به آپارتمان‌های سربه فلک کشیده داده و همبستگی کمتری بین همسایه‌ها دیده می‌شود. این در حالی است که اکنون همه افراد ساکن در یک مجتمع و آپارتمان برای یکدیگر نقش همسایه را دارند و اجرای چنین طرح‌هایی می‌تواند ما را به اخلاق همسایه‌داری و سبک زندگی اصیل نزدیک‌تر کند.»
- تداوم در اجرای طرح‌های فرهنگی
«مهدی عباس‌زاده» یکی دیگر از کاسبان برگزیده محله دولتخواه جنوبی است که ۱۰ سال از فعالیتش در یک خواربارفروشی می‌گذرد. عباس‌زاده با بیان اینکه بیشتر اهالی محله او را می‌شناسند و او هم متقابلاً شناخت خوبی نسبت به اهالی دارد، می‌گوید: «متأسفانه بخش قابل توجهی از ساکنان محله‌های جنوبی شهر همچون محله ما کمتربرخوردار هستند و من هم از ابتدای فعالیت سعی کردم رسم کمک به همنوعانم را تا حد توان به جا بیاورم. البته ما کاسبان شاید بتوانیم این افراد را در تهیه خوراک و پوشاک کمک کنیم، اما توانایی رفع همه مشکلات آنها را نداریم. بخش قابل توجهی از اهالی محله به دلیل ناتوانی در پرداخت اجاره‌بها طی سال‌های اخیر از این محله کوچ و در شهرهای اطراف تهران سکونت پیدا کرده‌اند.» عباس‌زاده با ابراز خوشحالی از اجرای طرح «هم سایه هم» می‌گوید: «چنین طرح‌هایی در ارتقای فرهنگ همسایه‌داری و بهبود روابط نقش قابل توجهی دارند و باید تداوم داشته باشند.»
- مشارکت در رفع همه مشکلات محله
یکی دیگر از کاسبان برگزیده در طرح سایه همسایه مستدام، «رحمان خدامرادی» است. این فروشنده نوشت‌افزار با بیان اینکه از سال ۱۳۶۴ ساکن محله دولتخواه جنوبی است، می‌گوید: «یک کاسب خوب باید منصف، صادق و همسایه‌دار باشد و در گره‌گشایی از مشکل همسایه‌ها بی‌تفاوت نباشد. تلاش من در تمام طول فعالیت پایبندی به این موارد بوده و مابقی محبت مشتریان بوده است.» این کاسب برگزیده در ادامه ضمن قدردانی از اجرای طرح هم سایه هم و برگزاری رویداد سایه همسایه مستدام می‌گوید: «مشکلات محله ما به این موضوع خلاصه نمی‌شود و نیاز است برای رفع معضلاتی همچون جمع‌آوری فروشندگان ضایعات، بهره‌مندی از شعبه‌های بانکی و... هم اقداماتی صورت بگیرد.»
- کمک به همنوعان وظیفه است
«علیرضا قادری» دیگر کاسب برگزیده این رویداد است. این خیاط ۴۲ ساله با اشاره به اینکه از بدو تولد در دولتخواه جنوبی سکونت دارد و ۲۵ سال از فعالیتش به‌عنوان خیاط در اینجا می‌گذرد، می‌گوید: «قد کشیدن در این محله به خوبی من را با مشکلات زندگی ساکنان آشنا کرده و کاسبی آن هم در شغل خیاطی کامل‌کننده این شناخت بود. به واسطه شغلم حین کار با مشتری‌ها همکلام می‌شوم و در جریان مشکلات‌شان قرار می‌گیرم و کمک کردن در حد توان به آنها را وظیفه خودم می‌دانم. با این کار نه تنها چیزی از روزی‌ام کم نشده، بلکه برکت مالم زیاد شده است.» قادری از اجرای طرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی و برگزاری چنین رویدادهایی با عنوان اتفاقی خوش در محله‌های جنوب شهر یاد می‌کند و می‌گوید: «چنین برنامه‌هایی علاوه بر جنبه آموزشی در ارتقای فرهنگ همسایه‌داری و تشویق دیگر کاسبان محل به کمک کردن هم نقش دارد.»