سالها است دولتها در کشورمان برای کمک به توانایی مالی خانوادههای کمدرآمد و دهکهای 1 تا 7 جامعه، حجم زیادی پول تحت عنوان یارانه برای پایین نگه داشتن کاذب قیمت کالاهای اساسی میپردازند.
طرح تحول اقتصادی برای ایجاد تحول اساسی در کلیه بخشهای تولید، تجارت و توزیع طراحی شده است و هدفمند کردن یارانهها ارتباط مستقیمی با دخل و خرج خانوادهها دارد و گام اول در اجرای این طرح به شمار میرود.
با اعلام طرح تحول اقتصادی از سوی دولت نهم، مجلس هشتم هم وارد عمل شد و در اولین قدم اقدام به تشکیل کمیسیون ویژه طرح تحولات اقتصادی کرد. هزینه اجرای این طرح ۳۰میلیارد تومان پیش بینی شدهاست و هر 1روزی که بخواهد طول بکشد 1 میلیارد تومان خسارت مالی به بار خواهد آورد.
دولت نهم در نظر دارد یارانهها را به صورت هدفمند پرداخت کند و این پرداخت قرار است به صورت نقدی از نیمه دوم سال1387 اجرا شود. مسوولان به این نتیجه رسیدهاند که نظام فعلی توزیع یارانه روش کارآمدی نیست. به عنوان مثال براساس میزان فعلی یارانه شیر، باید به هر ایرانی در سال 27 لیتر شیر داده شود، اما مشخص نیست چنین هدفی محقق میشود یا نه؟ از همین رو رساندن صحیح منابع به گروههای هدف (کم درآمدها) به عنوان ضرورت در دستور کار دولت قرار گرفته است.
دولت در سال، 88 میلیارددلار یارانه پنهان در بخش انرژی میپردازد. هماکنون قیمت برق در سبد خانوارها بسیار اندک است. به همین دلیل است که خانوارهایی که برق بیشتری مصرف میکنند یارانه بیشتری نیز دریافت میکنند در صورتی که اگر هر کسی قرار باشد قیمت واقعی برق را بپردازد قطعا در شیوههای مصرف خود نیز تجدید نظر میکند.
هم اکنون سهم بیشتری از یارانهها صرف افرادی میشود که از توانایی مالی مناسب برخوردار هستند و نیازی به دریافت یارانه ندارند. این در حالی است که هدف دولت از پرداخت یارانه کمک به اقشار آسیبپذیر است.
در حال حاضر روستاییان بالغ بر 32 درصد جمعیت کشور را به خود اختصاص دادهاند در حالی که میزان برخورداری آنها از یارانهها در کشور کمتر از 10درصد است.
برای اجرای این طرح و پرداخت نقدی و هدفمند یارانهها، مهمترین پیشنیاز، اطلاع دولت از اطلاعات اقتصادی خانوارها است. دولت باید آمار اقتصادی هر کدام از خانوادههای کشور را به صورت دقیق شناسایی کند تا بر اساس آن برای هر کدام از خانوادهها رقم خاصی به عنوان یارانه در نظر بگیرد و به آنها بپردازد.
دولت برای پرداخت نقدی یارانه، باید قشر فقیر، محروم و دهکهای پایین جامعه را شناسایی کند. این شناسایی از طریق طرح جمعآوری اطلاعات اقتصادی خانوارهای کشور انجام میشود. مندرجات پرسشنامه طرح جمعآوری اطلاعات اقتصادی خانوار همچون دیگر اطلاعات جمعآوری شده، محرمانه نگهداری میشود.
هیچ کدام از مندرجات و اطلاعات این پرسشنامهها برای سنجش و اخذ مالیات نیست و تنها به منظور باز کردن حساب برای مردم در اختیار وزارت رفاه و تامین اجتماعی قرار میگیرد. این نوع پرسشنامه که نخستینبار اطلاعات دارایی مردم را جمعآوری میکند کمک زیادی برای برطرف شدن خلا اطلاعات اقتصادی خانوارها در کشور است.
اطلاعات این طرح در پایگاه اطلاعات کشور جمعآوری میشود. این پایگاه موقتی نیست و به صورت دائمی، بهروزرسانی میشود و برای بسیاری از تصمیمگیریها قابل استناد و مراجعه است.