این استان همچنین یکی از سرزمینهای باستانی آسیا به شمار آمده و به ویژه آثار به جامانده از عصر مفرغ و نیز آثار متعلق به دوره پیش از تاریخ که در لرستان کشف شده، در جهان بینظیر است.
با این وجود در حال حاضر فقر و بیکاری به شدت سیمای لرستان را تحت تأثیر قرار داده و استانی که میتوانست سرزمینی پررونق و مرفه باشد، اکنون یکی از محرومترین استانهای کشور به شمار میرود. تردیدی نیست که بیکاری بزرگترین مشکل لرستان است و توسعه گردشگری کاراترین صنعت برای مقابله با این بحران محسوب میشود.
لرستان، امپراتوری عصر مفرغ، با وجود هزاران جاذبه تاریخی و طبیعی هیچ بهرهای از صنعت توریسم ندارد. در حالی که بحران بیکاری مشکلات اجتماعی بیشماری برای این استان ایجاد کرده است، نبود اعتبار مالی، میراث تاریخی لرستان را در معرض ویرانی قرار داده است. میراثی که میتوانست در صورت وجود برنامه برای توسعه گردشگری، لرستان را از محرومیت کنونی نجات دهد.
محمدعزیزی، معاون گردشگری و فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان، درباره موانع عمده توسعه گردشگری در لرستان به همشهری گفت: یکی از مشکلات عمده ضعف مسئولان در معرفی قابلیتها و جاذبههای مختلف لرستان است.
به عبارت دیگر ما هنوز نتوانستهایم لرستان را آن گونه که هست معرفی کنیم و آنچه در این زمینه صورت گرفته تبلیغات اندکی بوده است که در معرفی و شناساندن پتانسیلهای این استان چندان مؤثر نبوده است.
از همین رو، ضعف در معرفی این جاذبهها تا حدی است که بسیاری از شهروندان علاقهمند به آثار باستانی از وجود بسیاری از آثار باستانی و مراکز دیدنی استان بیخبرند. در حالی که وقتی از لرستان صحبت میشود مثلاً از پلهای بزرگ این استان باید متوجه باشیم که در پشت این پلها تمدن وسیعی وجود داشته است.
همانگونه که هنوز مفرغهای این استان برای اکثر قریب به اتفاق هموطنان ما شناخته شده نیست و بسیاری از شهروندان از پاسخ به این پرسش که سرزمین مفرغها در کجا واقع شده و چه معنایی دارد، ناتوانند در حالی که این مفرغها، امروزه زینتبخش بسیاری از موزههای دنیاست و به عنوان یکی از شاخصهای فرهنگی لرستان جایگاه ویژهای در ویترینهای موزههای بزرگ جهان دارند.
وی از تنگناها و محدودیتهای فراوانی که در زیرساختهای توسعه گردشگری در کشور و به ویژه در استان لرستان وجود دارد به عنوان عامل اصلی توسعه صنعت توریسم یاد کرد و افزود: هنوز برای رسیدن به بسیاری از جاذبههای استان دسترسی مناسبی وجود ندارد و در نتیجه گردشگران برای دسترسی به این جاذبهها به دلیل نبود جاده ایمن با مشکل مواجهاند.
وی حل این مشکل و بسیاری از مشکلات دیگر را در گرو پرداختن به زیرساختها دانست و گفت: احداث راههای مناسب، ترمیم و بهینهسازی شبکههای ارتباطی موجود اعم از خط هوایی، زمینی و حمل و نقل ریلی میتواند بسیاری از موانع موجود را رفع و تسهیلات چشمگیری در توسعه صنعت توریسم در استان به ارمغان آورد.
عزیزی در بخش زیرساختها به کمبود مراکز پذیرایی و اقامتی استان اشاره کرد و گفت: این استان از نظر هتل و سایر مراکز مرتبط با پذیرش گردشگر به شدت ضعیف است و به جز هتل زاگرس بروجرد که به عنوان یک هتل بینالمللی شناخته شده است فاقد هتل یا مراکز اقامتی است که از استانداردهای بینالمللی برخوردار باشد... به طوری که در حال حاضر از نظر اتاق و پذیرایی پاسخگوی بازدیدکنندههای کنونی هم نیستیم.
معاون گردشگری و فرهنگی اداره میراث فرهنگی و گردشگری لرستان، از موانع فرهنگی به عنوان یکی دیگر از شاخصهای مؤثر در عقبماندگی توسعه گردشگری استان نام برد و گفت: به دلیل بافت فرهنگی این استان، در طول تاریخ به ویژه در دوره معاصر یعنی از دوره قاجار تا به امروز همواره این تصور وجود داشته است که امنیت در لرستان به سختی قابل تأمین است به خصوص از نگاه گردشگران و جهانگردان خارجی، لرستان از نظر امنیت، استان قابل اطمینانی نبوده و نیست و این نگاهی است که باید با فرهنگسازی عوض شود.
حفاریهای غیرمجاز ادامه دارد
معاون گردشگری و فرهنگی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در خصوص حفاریهای غیرمجاز در لرستان و راهکارهای مقابله با آن گفت: حفاری غیرمجاز تنها به استان لرستان محدود نمیشود این معضلی است که در سراسر کشور بیداد میکند.
از همین رو از سال گذشته یگان پاسداران میراث فرهنگی در استان تشکیل شد و در حال حاضر، این یگان با 50 نیرو مشغول فعالیت است، این نیروها در گام نخست، طی دورههای آموزشی ویژه، با گذشته فرهنگی و تاریخی لرستان و چگونگی حفظ و حراست مواریث موجود آشنا شدند از سوی دیگر با کمک همین یگان، انجمنهای مختلفی در سطح استان تشکیل شد و همزمان با آن تبلیغات گستردهای در رسانههای محلی و سراسری صورت گرفت در نتیجه این اقدامات، آسیبپذیری آثار و بناهای تاریخی به طرز چشمگیری کاهش یافته است.
وی با تأکید بر ضرورت شناسایی و ثبت آثار باستانی در فهرست آثار ملی افزود: برای آنکه بتوانیم سارقان این آثار را تحویل مقامات قضایی بدهیم و از آثار مسروقه به عنوان اموال فرهنگی در محاکم قضایی دفاع کنیم بررسی و شناسایی محوطههای تاریخی برای ثبت در فهرست آثار ملی را آغاز کردهایم و تلاش میکنیم پیش از غارت و چپاول بیشتر این آثار، محوطههای مورد نظر را در فهرست آثار ملی به ثبت برسانیم و در همین زمینه تاکنون 2 هزار اثر تاریخی شناسایی و 400 اثر در فهرست ملی به ثبت رسیده است. افزون بر این با گشتهای شبانه و مستمر در حوزه سایتهای تاریخی و باستانی آسیبپذیری به حداقل ممکن رسیده، با این همه حفاریهای غیرمجاز همچنان ادامه دارد و این واقعیت تلخی است که نمیتوان آن را کتمان کرد.
وی با اشاره به ضعف آموزش در حوزه گردشگری در استان لرستان خاطرنشان کرد: تاکنون دورههای مختلفی برای پاسداران میراث فرهنگی و نیروی انتظامی، گمرک و تاکسیداران در ارتباط با گردشگری برگزار شده همچنین چگونگی برخورد با گردشگران و جهانگردان به افراد راهنما و نیروهای محلی آموزش داده شده است با این همه این آموزشها هنوز در حدی نیستند که بتوانند جوابگوی مشکلات باشند.
عزیزی در این گفتوگو از برگزاری همایش «قابلیتها، موانع و راهکارهای توسعه گردشگری لرستان» خبر داد و گفت: این همایش ذیل 3 محور، جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی لرستان و موانع و راهکارها، در 21 آذرماه امسال با مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی خرمآباد برگزار میشود.