در تقسیم‌بندی‌های صورت‌گرفته برای سرزمین آذربایجان به دو بخش شرقی و غربی، جذابیت‌های تاریخی و طبیعت نیز هر یک با نسبتی حداکثری، در این دو بخش پراکنده شده‌اند.
آذربایجان غربی با وجود دریاچه زیبای ارومیه، بیشترین گردشگران طبیعت‌دوست را به خود جذب می‌کند و در مقابل، آذربایجان شرقی با وجود پیشینه تاریخی شهر تبریز و آثار و ابنیه بی‌بدیل تاریخی، دوستداران میراث فرهنگی را به سوی خود می‌خواند.
آذربایجان شرقی که مهم‌ترین شهر آن یعنی تبریز از زمان آشوریان تا دوران اسلامی‌را به خود دیده، سهم به‌سزایی در گردشگری داخلی کشور بر عهده دارد.
وجود کلیسای تاریخی استپانوس، پل‌دختر، ارگ علیشاهی، مسجد جامع، قلعه بابک و مقبره‌الشعرا که بزرگانی چون خاقانی شروانی، شهریار، اسدی طوسی و همام تبریزی در آن آرمیده‌اند، در کنار خانه‌ها و مدارس تاریخی، از جمله جذابیت‌هایی است که هر گردشگر را با هر نیاز و تقاضای فرهنگی و هنری، به سوی خود جلب کرده و او را اشباع می‌کند.
بازار بزرگ این شهر که بزرگ‌ترین بازار مسقف جهان به شمار می‌رود نیز بهترین محلی است که گردشگران می‌توانند سوغات سفر خود را از آن تهیه کنند.
در این بازار، مسافران می‌توانند صنایع دستی عمده استان آذربایجان شرقی را که شامل فرش، قالیچه، جاجیم، خورجین، گلیم، شال، گلیمچه، ظروف سفالی و سرامیک است، تهیه کنند.
سهم هر یک از مناطق گردشگری و آثار تاریخی و فرهنگی آذربایجان در جذب گردشگران، واضح است اما آنچه بیش از هر چیز دیگر موجب توجه گردشگران به این استان تاریخی می‌شود، وجود تنها روستای صخره‌ای کشور در آن است.
شاید در قرن بیست‌ویکم و هیاهوهای ماشینی و صنعتی آن که هر کدام با گرفتاری‌های روزمره، آدمی را هر روز خسته‌تر از روز دیگر می‌کنند، وجود محل‌هایی برای استراحت، فارغ از مرزها و محدوده‌های شهری و جدا از آرایش‌های مدرن با همان صفا و پاکی طبیعی، بیش از هر چیز دیگر انسان را به شور و شوق بیاورد.اگر اهل مسافرت و دل‌کندن از زندگی شهری باشید، دیدن محیط‌های بکر و روستایی و گفت‌وگو با مردم دلپاک و باصفای آبادی‌ها، بیش از هر چیز دیگری، شوق زندگی دوباره و امید به آینده را به شما اعطا می‌کند.
اگر بخواهید در میان فراغت چندروزه‌تان برگ‌هایی از تاریخ را هم ورق بزنید، آن وقت است که باید با دقت بیشتری، مقصد گردشگری مورد نظر خود را انتخاب کنید.با توجه به فرارسیدن روزهای سرد و برفی، بازدید از روستای صخره‌ای کندوان و لذت‌بردن از شکوه و عظمت آن را به شما توصیه می‌کنیم.
این روستای تاریخی که به تنها روستای صخره‌ای ایران معروف است، در 18کیلومتری جنوب «اسکو» در دامنه سرسبز کوه «سلطان‌داغی» و در 50کیلومتری جنوب غربی تبریز واقع شده است.
آنچه به کندوان هویت باستانی و تاریخی داده، وجود 117 خانواده و منزل مسکونی درون توده‌های مخروطی و هرمی‌شکل صخره‌ای‌ست. روستاییان کندوان، داخل این توده‌ها برای خود و خانواده‌هایشان خانه مسکونی، آغل، انبار و کارگاه ساخته اند.وجه تسمیه کندوان به خاطر خانه‌های کندویی‌شکلی است که در دل این صخره‌های کله‌قندی قرار گرفته‌اند.
از خصوصیات بارز خانه‌های صخره‌ای کندوان، این است که هوای داخل آنها در زمستان گرم و در تابستان، خنک است و این درجه‌حرارت در هر زمان، به عکس درجه حرارتی است که بیرون از خانه‌ها و در دهکده، در فصل زمستان یا تابستان جریان دارد.
در بدو ورودتان به روستای کندوان، شیارهایی را در پیش روی خود می‌بینید که در واقع این شیارها، همان کوچه‌های دهکده هستند که از جریان تخریبی آب‌های جاری به وجود آمده‌اند.
خانه‌های صخره‌ای و سنتی کندوان، از جنس لارها و اینمبریست است که در اثر مخلوط‌شدن مواد آتشفشان سهند با گل‌ولای حاصله از باران‌های سیل‌آسا به وجود آمده‌اند. تپه‌های مخروطی و هرمی‌شکل، بیش از 60 متر ارتفاع دارند که درون هر مخروط، بین دو تا چهارطبقه خانه ساخته شده است.در اصطلاح محلی به این خانه‌ها «گیران» یا «کران» گفته می‌شود.
درباره معماری و شکل خانه‌های روستای تاریخی کندوان همین بس که تعداد بی‌شماری از محققان و جغرافی‌دانان اعتقاد دارند این روستا در جهان نظیری ندارد و نوع معماری آن، معماری صخره‌ای‌ست و چنین تعریف می‌کنند که معماری صخره‌ای از نظر بازسازی، بسیار پراهمیت‌تر از معماری‌های معمولی است.
وجود ده‌ها واحد «کران» گوناگون چندتایی، جفتی، تکی، مخروطی یا دوکی‌شکل در روستای زیبای کندوان که در اثر فعل‌وانفعالات طبیعی آتشفشان کوه سهند ایجاد شده، منظره‌ای بدیع را در یکی از خوش‌آب‌وهواترین نقاط آذربایجان شرقی ایجاد کرده که بیشتر به خواب و خیال می‌ماند.
بررسی‌های مربوط به نمونه‌شناسی یا تیپولوژی خانه‌های صخره‌ای کندوان، نشان می‌دهد که کران‌ها در این روستا، اکثرا دوطبقه و در بعضی از موارد، سه یا چهارطبقه نیز هستند که بر اساس فرایند پیروی اجباری از طبیعت و فرم ایجاد شده‌اند. از طرف دیگر، وجود آب معدنی بسیار گوارایی که به عقیده پزشکان و مردم محلی برای امراض کلیوی بسیار مفید و شفابخش ا ست و همچنین وجود منابع غذایی مرغوب و دلپذیر مانند عسل طبیعی و لبنیات تازه در کنار هوایی خوش با طبیعی سرسبز و خرم، موجب شده که مردمان کندوان، به نوعی خاص از زندگی و سازگاری با محیط طبیعی دست پیدا کنند.
در کنار نوع خاص زندگی و معماری زیبای روستای تاریخی کندوان، مهم‌ترین انگیزه برای علاقه‌مندان و محققان جهت بازدید از این روستای تاریخی، چشمه‌های آب معدنی سرد این منطقه است که اخیرا شهرت خاصی پیدا کرده و سبب جلب تعداد زیادی از مسافران و بیماران به این منطقه شده است.
در نزدیکی روستای کندوان، چشمه آب معدنی کندوان قرار دارد که جریان آب آن دائمی و تقریبا به طور یکنواخت است. با این‌که در فصول پرباران، تغییراتی در سرچشمه به وجود می‌آید اما آب‌دهی آن، لحظه‌ای قطع نمی‌شود.
آب‌دهی لحظه‌ای چشمه حدود نیم‌لیتر در ثانیه است که البته این آب از حدود 10متری سرچشمه به وسیله لوله به منبع انتقال می‌یابد و مورد استفاده عموم قرار می‌گیرد.
بر اساس آزمایشات انجام‌شده، آب کندوان روی سنگ فسفات(آیاتیت) اثر کرده و سبب متلاشی‌شدن آن می‌شود.به همین دلیل، نام کندوان و مسافرت به آن، برای توریست‌های درمانی به نامی‌آشنا تبدیل شده است.
تصور نکنید که تنها باید برای درمان و بهره‌مندی از آب‌های معدنی کندوان به این روستا سفر کنید بلکه مطمئن باشید که جاذبه‌های بکر و زیبا در این روستا به قدری است که شاید فرصت بازدید و آشنایی با همه آنها را نیابید.
اخیرا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در طرحی جالب، اقدام به ساخت 40سوئیت اقامتی در 10کرانه از این روستای تاریخی کرده که دغدغه و نگرانی اقامت در این روستای زیبا را از بین می‌برد. اخیرا رضا عبادی - رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان غربی- از رزرو اینترنتی اتاق‌های این هتل خبر داده است.
