همشهری آنلاین _ سارا جعفرزاده: «هادی شعبانی» جوانی ۳۸ ساله و طراح و سازنده نخستین زانوی مصنوعی و رکورددار دوچرخه‌سواری با یک پا در خاورمیانه است. می‌گوید که ۱۰ هزار بار زمین خورده و ۱۰ هزار و یکبار از زمین برخاسته است. سال ۱۳۸۷ به‌صورت خودخواسته تصمیم گرفت زانویی را که خم نمی‌شود، قطع کند و ادامه راه را با زانوی مصنوعی طی کرد. ۱۲ سال پیش در فرانسه به تیم‌ملی پارالمپیک دوچرخه‌سواری دعوت شد، اما دوست داشت نخستین بار با پای مصنوعی در وطنش رکاب بزند. این پایان راهش نبود. با حضور در مراکز مختلف، برای کودکان دارای معلولیت، دوره‌های آموزش مهارت‌های زندگی برگزار کرد تا بگوید نقص عضو پایان راه نیست. مدتی بعد دست به کار شد و زانوی مصنوعی ساخت. شعبانی همه بحران‌های زندگی‌اش را مدیریت کرده و نتیجه آن موفقیت در عرصه‌های مختلف است. او فارغ‌التحصیل رشته سینما از دانشگاه هنر، نقاشی و مجسمه‌سازی و دانش‌آموخته رشته عکاسی در فرانسه است.
- از کودکی به بزرگسالی پرت شدم
نخستین تصویرش از کودکی‌اش این است که از مچ پا تا گردنش در گچ فرو رفته. البته ترجیح می‌دهد به جای صحبت از آن روزها از موفقیت‌ها و تصمیم‌های مهمش بگوید. شعبانی که تنها رکاب‌زن یک‌پا در خاورمیانه است از ۳۴ سال پیش می‌گوید؛ زمانی که با نقص عضوش مواجه می‌شود: «زانوی پای چپم بر اثر حادثه‌ای آسیب دید. بعد از چندین بار جراحی ناموفق، لحظه‌ای که متوجه شدم دیگر نمی‌توانم رکاب بزنم و راه بروم انگار از کودکی به بزرگسالی پرت شدم. در واقع پایان کودکی و آغاز بزرگسالی من زمانی بود که مسئولیت زندگی‌ام را به تنهایی برعهده گرفتم. آن روزها در اوج موشکباران جنگ تحمیلی، کودک ۵ساله‌ای بودم و وقتی آژیر قرمز به صدا درمی‌آمد، برای اینکه خودم را به گوشه‌ای از اتاق برسانم، به جای راه رفتن روی زمین می‌خزیدم.»
- ماجرای یک تصمیم خودخواسته
۲۰ سال از بهترین روزهای زندگی‌اش را با زانویی که هیچ‌وقت خم نمی‌شد سپری کرد. مشکلات او زمانی بیشتر شد که قدش به بیش از ۱۷۰ سانتیمتر رسید. با زانویی که خم نمی‌شد نمی‌توانست سوار هیچ خودرویی شود. هر چند با آن زانو سوار شدن به هواپیما هم غیرممکن بود و در اتوبوس هم می‌توانست فقط بایستد. در تمام این مدت بی‌وقفه کار و تلاش کرد و در نهایت با همت و لطف دوستانش سال ۱۳۸۷ به پاریس سفر کرد و با مشورت یک پزشک ایرانی و انجام یک جراحی مجدد پای چپی که طی سال‌ها، آسیب بسیار دیده بود و خم نمی‌شد قطع شد. شعبانی با لحنی که نشان از رضایتش دارد در این‌باره می‌گوید: «من می‌توانستم آن پا را حفظ کنم؛ همان‌طور که ده‌ها هزار نفر تا آخر عمر این کار را انجام می‌دهند. اما به‌صورت خودخواسته یک چیز را در ازای به دست آوردن چیز دیگری قربانی کردم و ترجیح دادم زانویم قطع شود و از پروتز استفاده کنم.»
- تبدیل به نماد شدم
شعبانی بعد از جراحی قطع زانو، یک پای مصنوعی دریافت کرد و تصمیم گرفت دوچرخه‌سواری کند؛ کاری که نمادی برای سایرین شود. شعبانی می‌افزاید: «بعد از عمل، شلوارم را به شلوارک تبدیل کردم تا زانوی مصنوعی‌ام مشخص باشد. به این دلیل که خانواده‌های دارای فرزند معلول ببینند که معلولیت محدودیت نمی‌آورد یا معلولانی که از ترس تمسخر دیگران از خانه بیرون نمی‌آیند و در باشگاه‌ها حضور ندارند مرا تماشا کنند و قوی‌تر شوند. بعد از آن برخلاف گذشته دیگر کسی مرا مسخره نکرد. بلکه رکاب زدن با پای مصنوعی موجب شگفتی و تحسین همگان شد.» او حسش را از رکاب زدن با یک پا این‌گونه بیان می‌کند: «روی دوچرخه که می‌نشینم احساس زمینی بودن ندارم. روی آسمان هم راه نمی‌روم. اما این احساس را دارم که با این کار تبدیل به یک نماد می‌شوم برای کودکانی که تصور می‌کنند نقص عضو آنها را متوقف می‌کند. وقتی در محله‌های جنوب شهر با یک پا رکاب می‌زنم خیلی‌ها از جایشان بلند می‌شوند؛ حتی افرادی که ساعت‌ها در لاک خود فرو رفته‌اند و چیزی توجهشان را جلب نمی‌کند.»
- ساخت زانوی مصنوعی
بهترین زانوی مصنوعی دنیا را هم اگر داشته باشید، وقتی مداوم با آن دوچرخه‌سواری کنید و راه بروید اگر نشکند، خراب می‌شود؛ اتفاقی که برای شعبانی رخ داده است. زانوی مصنوعی‌اش در چهارراه ولی‌عصر(عج) بر اثر برخورد یک موتورسوار با او خراب می‌شود. هیچ‌کس حتی آن موتورسوار متخلف نمی‌دانست چه اتفاقی برایش افتاده. اما شعبانی انگار دوباره پایش قطع شد. حالا وضعیت تحریم و قیمت گزاف ۷۰ هزار دلاری پروتز زانو هم به مشکلش اضافه شده بود. با ناراحتی از آن لحظه می‌گوید: «۴ سال از همان زانوی خراب استفاده کردم. در این مدت هرکار درستی را انجام دادم تا بتوانم دوباره پروتز تهیه کنم. بحران زندگی‌ام را مدیریت کردم و به فکر ساخت یک زانوی مصنوعی افتادم. در این زمینه کتاب‌های تخصصی بسیاری مطالعه کردم و پس از ساخت نمونه‌های مختلف زانو که مدام آنها را تکمیل می‌کردم در نهایت یک مدل ایمن و سبک ساختم که برای دوچرخه‌سواری مناسب باشد و به اندازه کافی خم شود.»
- ایجاد بنیادی برای معلولان
حتی کرونا هم مانع فعالیت‌های شعبانی نشد. او مجموعه‌های هنری را در همین ایام آماده کرده و بخشی از کتابی را که همیشه دلش می‌خواست بنویسد پیش برده است. موضوع کتاب او درس‌هایی از زندگی‌اش است؛ هر چند شعبانی هزینه زیادی برای ساخت زانوی مصنوعی صرف کرده است اما می‌گوید که فرمول ساخت زانوی مصنوعی را دارد و می‌تواند داخل کشور بسازدش و به تولید انبوه برساند تا هر معلولی با هر وسع مالی بتواند آن را تهیه کند. یکی از برنامه‌های او مربوط به ایجاد مؤسسه‌ای برای معلولان و کودکانی است که پایشان به هر دلیلی قطع می‌شود. او امیدوار است که بتواند بنیادی را با همراهی کارشناسان و افراد معلول راه‌اندازی کند تا معلولان، خود را باور کنند.