همشهری آنلاین _ مریم باقرپور: اینکه معتادان و کارتن‌خواب‌ها در پناه شمشادها و درختان درهم تنیده مواد مصرف نکنند و اهالی مکانی برای تفریح و استراحت، آن هم در حاشیه یک بزرگراه شلوغ و پر تردد داشته باشند. این روزها چنین شرایطی برای ساکنان جنوبی خیابان‌های ایران زمین و سیمای ایران و بسیاری از شهروندان پایتخت فراهم شده است. در این محدوده، باغ‌راهی به وسعت ۳۱ هکتار ایجاد شده که در آن علاوه بر انواع درختان سرسبز، فضایی برای استراحت، دورهمی، دوچرخه‌سواری و حتی پیاده‌روی در شب وجود دارد بدون اینکه شهروندان ترسی از حضور معتاد یا کارتن‌خواب داشته باشند.
- تهران زیبا در آینه باغ‌راه
شروعش از تقاطع بزرگراه‌های همیشه شلوغ و پرازدحام شهید چمران تا شمال شهید همت است. واردش که می‌شوید دیگر از آن درختان درهم تنیده و به هم ریخته، شمشادهای کوتاه و بلند و علف‌های هرز خبری نیست. همه جا یکدست شده است. راه رفتن سخت نیست و می‌توانید روی کفپوش‌ها به راحتی مسیری را که آغاز کرده‌اید تا انتها ادامه دهید، بدون اینکه به مانعی برخورد کنید یا به دلیل قرار داشتن انبوه گیاهان مجبور به تغییر مسیر شوید. «تا همین چند سال پیش تردد در این مکان آسان نبود.» این را ساکنان جنوبی خیابان ایران زمین و کوچه‌های مهر، تیر و خرداد می‌گویند. آنها که در خانه‌های ویلایی و ساختمان‌های نه چندان بلند سکونت دارند و حداقل یکی از پنجره‌های خانه‌های‌شان به سمت فضای سبز دیروز و باغ‌راه امروز باز می‌شود. «مهراب علیزاده» یکی از همین ساکنان است: «تا قبل از ساخت باغ‌راه شاهد بروز اتفاق‌های بسیاری بودیم. از تجمع معتادی که از خلوتی و نبود پلیس برای مصرف مواد استفاده می‌کرد تا کارتن‌خواب‌هایی که فضای سبز اینجا به محل امنی برای سکونت‌شان، به‌ویژه در فصل بهار و تابستان، تبدیل شده بود.» کمتر شهروندی از ساکنان شمال باغ‌راه، تا سال ۱۳۹۰ از فضای سبز و جنگلی آن برای استراحت و تفریح استفاده می‌کرد.
این را «سید حامد حسینی» دبیر شورایاری شهرک غرب هم تأیید می‌کند: «تا اوایل دهه ۹۰ اینجا امن نبود و بالطبع تفریحی هم در کار نبود. حالا اوضاع تغییر کرده است. فضای سبز شکل مناسبی دارد. در پیاده‌راه‌ها اهالی تردد می‌کنند و حتی شب‌ها مسیر باغ‌راه روشن است.» «اینها تنها زیبایی مسیر نیست. کافی است در شمال باغ‌راه بایستید تا برج میلاد مقابل‌تان خودنمایی کند». «زهرا کاردان» از بانوانی که هر روز صبح برای ورزش به این مکان می‌آید، ادامه می‌دهد: «به جز امکانات و فضای مناسب، تماشای برج میلاد و بخشی از شهرتهران از جلوه‌های زیبای این باغ‌راه است. درگذشته برای این کار به بام تهران یا کوهسار می‌رفتیم، اما با ساخت این باغ‌راه می‌توان اینجا به تماشای شهر نشست.»
- تفریح برای همه سنین
یک مسیر این باغ‌راه به عابران پیاده اختصاص دارد که با دوچرخه می‌توان آن را در زمان کوتاهی طی کرد. به هنگام خستگی هم امکان استراحت روی نیمکت‌ها فراهم است. نیمکت‌ها شمایل کنده‌های درخت را دارند و سایبانش برای روزهای بارانی و آفتابی از تنه چوب ساخته شده که یادآور جنگل‌های شمال کشور است. آبی روان هم در مسیر و در آبنماهای پلکانی جریان دارد. اینجا همه چیزتمام است، حتی می‌توان در کنار خانواده ساعتی را در آلاچیق‌ها سپری کرد. «علیرضا جعفری» معاون امور شهری و فضای سبز شهردار منطقه ۲ می‌گوید: «این فضا را به‌عنوان تفرجگاه ایجاد کردیم. تفرجگاهی که از کودک تا کهنسال بتوانند ساعتی را در آن حضور داشته باشد. کودک از فضای بازی بهره‌مند شود و پدر خانواده دقایقی در آلاچیق‌ها استراحت کند.»
۳ ورودی برای باغ‌راه ایجاد شده است که شامل میدان صنعت، ابتدای خیابان ایران زمین و خیابان یازدهم است که افراد دارای خودرو برای تردد می‌توانند از ورودی ابتدای خیابان ایران زمین استفاده کنند.
۳ هزار و ۴۰۰متر طول مسیر مخصوص دوچرخه‌سواری در باغ‌راه است. از ویژگی مثبت این مسیر می‌توان به قرار داشتن در محیطی سرسبز و پردرخت و امکان کرایه دوچرخه اشاره کرد.
۲ محدوده از باغ‌راه فدک به وسایل بدنسازی اختصاص یافته است. محدوده نخست مرکز پارک و دیگری نرسیده به میدان صنعت است.
۳ زمین بازی برای کودکان در باغ‌راه پیش‌بینی شده که همه وسایل از جنس پلی‌اتیلنی است.
۲ زمین ورزش در باغ‌راه فدک وجود دارد که شامل زمین چمن مصنوعی برای فوتبال و زمین والیبال ساحلی می‌شود.
۲ مکان تخصصی دوچرخه‌سواری در باغ‌راه فدک وجود دارد که در آن شهروندان می‌توانند زیر نظر مربیان آموزش دوچرخه‌سواری ببینند.
۱۱ هزار اصله درخت مانند اقاقیا، سروسوزنی شکل و نقره‌ای، پهن برگ، صنوبر، چنار، زبان گنجشک، بید مجنون و... در باغ‌راه به‌طور پراکنده کاشته شده‌اند.
- باغ‌راهی که ادامه دارد
در شمال بزرگراه شهید همت از بزرگراه شهید چمران تا تقاطع بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری باغ‌راه فدک قرار دارد، اما این باغ‌راه تمامی ندارد و به تازگی با ساخت پل دوچرخه در جنوب میدان صنعت و روی بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری می‌توان پیاده یا با دوچرخه به محوطه سبز و مشابه باغ‌راه فدک رسید که زیبایی خاص خود را دارد. درشمال این محدوده ساختمان‌های ویلایی وگاه ۲ تا ۳ طبقه دیده می‌شوند. خانه‌هایی که به کوچه‌های فروردین، اردیبهشت، آبان و خیابان‌های سوم، پنجم و هفتم، در نهایت سیمای ایران ختم می‌شود. جمعیت این محدوده زیاد است وساکنانش تا اویل دهه ۹۰ تنها از فضای سبز نزدیک خانه‌شان در روزهای شلوغی مانند سیزده‌به‌در استفاده می‌کردند. این محدوده هم پاتوق معتادان بود که این روزها به فضایی مفرح تبدیل شده است.
«رجبعلی مشکانی» پدر شهید حسین‌علی مشکانی، که خود از ساکنان این محدوده از منطقه به شمار می‌آید، می‌گوید: «از زمانی که این باغ‌راه ساخته شد بسیاری از شهروندان، به‌ویژه کهنسالان فضای مناسبی برای دورهمی پیدا کردند. حتی در زمان شیوع کرونا به دلیل فضای باز و دور از دسترس بودن برای مردم عادی می‌توانستیم از فضای باغ‌راه برای پیاده‌روی استفاده کنیم.» انتهای باغ‌راه دوم بزرگراه یادگار امام(ره) است. برای رسیدن به اینجا کافی است مسیر مستقیم را ادامه دهید. در این میان می‌توانید از تماشای درختان هم لذت ببرید که این روزها در پاییز هزار رنگ زیبایی‌اش دوچندان است. «محسن مجدآبادی» رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه ۲، می‌گوید: «تکه دوم پایتخت در شبکه بزرگراهی واقع شده، بنابراین به خودی خود آلودگی هوا در آن دوچندان است، اما وجود ۲ باغ‌راه به وسعت ۱۸ و ۱۳ هکتار با انبوهی از درختان اقاقیا، زبان گنجشک، سرو و چنار در شمال بزرگراه شهید همت باعث شده بر اساس شاخص‌ها، آلودگی هوا در این مسیر کمتر باشد، همچنین قرار داشتن در شیب چشم‌انداز زیبایی ایجاد می‌کند.»
تندیس‌هایی در نماهای مختلف در باغ‌راه فدک همان‌طور که در میان درختان قدم می‌زنید، ناگهان با مجسمه مردی روبه‌رو می‌شوید که وسط حوض روی صندلی نشسته و چتری برعکس در دست دارد. در گوشه‌ای دیگر یک گله گوزن می‌بینید. دختر قاصدک به دست هم شما را به شادی دعوت می‌کند. مجسمه کاروان هم گرچه شکل و شمایل زمختی دارد و با فلز ساخته شده، در نماد یک اسب ثابت می‌کند که می‌توان با دورریزها سازه‌هایی نو و خلاقانه ایجاد کرد.
- دورهمی‌های محلی در فدک
باغ‌راه فدک به دلیل وسعتش محل برگزاری انواع مسابقه‌ها و برنامه‌های فرهنگی و ورزشی است، اما این روزها علاوه بر برگزاری برنامه‌ها و ایستگاه‌های تندرستی صبحگاهی می‌توان از فضای آن برای عکاسی استفاده کرد. چراکه ورودی غربی آن و در محدوده پارکینگ، یک مسیر به باغ‌راه پاییزی اختصاص یافته است.