این روزها در فضای مجازی بسیار تکرار می‌شود که مواد خوراکی مورد مصرف مشکلاتی دارند؛ استفاده بیش از حد سموم در محصولات کشاورزی، وجود فلزات سنگین در برنج، نگرانی از توزیع میوه‌های صادراتی برگشت‌خورده در بازار مصرف داخلی و حتی انتشار نتایج مطالعه محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره وجود نوعی انگل در مرغ‌های خانگی و صنعتی، مردم را نگران کرده است.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، هدایت حسینی، استاد گروه علوم و صنایع غذایی انستیتوی تحقیقات تغذیه‌ای کشور درباره نگرانی‌ مردم از وجود سموم در مواد غذایی ازجمله میوه و سبزیجات توضیح می‌دهد و می‌گوید: «حدود 130میلیون تن محصولات کشاورزی در ایران تولید می‌شود و هیچ شبکه پایش منسجمی بر میزان استفاده از سموم در محصولات کشاورزی وجود ندارد. به همین دلیل نمی‌توانیم بگوییم که چه میزان محصول کشاورزی منطبق با استانداردها استفاده می‌شوند.»

به‌گفته این کارشناس در استفاده از سموم برای محصولات کشاورزی باید چند نکته مهم مدنظر قرار بگیرد؛ اول اینکه هر محصول کشاورزی با توجه به متابولیسم گیاه میزان مشخصی از سم را باید دریافت کند و دوم مقدار و زمان مناسب استفاده از سم است: «استفاده بیش از حد سموم منجر به آلودگی محصول می‌شود و هر زمانی هم نمی‌توان برای پرورش محصول سمپاشی انجام داد.» حسینی، درست انجام‌نشدن این 3بخش را دلیل باقی‌ماندن غیرمجاز سموم در محصولات کشاورزی می‌داند و می‌گوید: «با توجه به اینکه دوسوم سبد غذایی مصرف مردم از منابع گیاهی تامین می‌شود، اگر این باقیمانده‌های غیرمجاز وجود داشته باشند، آسیب جدی به سلامت جامعه وارد می‌کند.»


احتمال وجود باقیمانده سموم در محصولات گلخانه‌ای
چهاردهم دی‌، رئیس سازمان حفظ نباتات کشور اعلام کرد بیشترین سمی که در محصولات کشاورزی می‌ماند، در بخش سبزی و صیفی محصولات تولیدی محیط‌های کنترل‌شده مثل گلخانه‌هاست.

حسینی درباره این موضع هم توضیح می‌دهد و می‌گوید: «در محصولات گلخانه‌ای چون دوره رسیدن محصول خیلی کوتاه‌تر است و عوامل محیطی (آفتاب، باد و باران) که منجر به تجزیه سم می‌شود وجود ندارد، احتمال اینکه باقیمانده سموم بیشتر باشد، وجود دارد.»

لاری، یکی از باغداران منطقه لواسانات هم افزایش استفاده از سموم دفع آفات برای محصولاتشان را تأیید می‌کند می‌گوید: « سم و کود لازم در اختیار کشاورزان و باغداران نیست و سازمان‌های مربوطه هم اطلاعات کافی در اختیار ما قرار نمی‌دهند تا بتوانیم با سموم مختلف، استفاده درست و بموقع، محصولات بهتری تولید کنیم. با گران شدن سموم هم باغداران برای از بین بردن حشرات از سموم سیستمیک استفاده می‌کنند که داخل گوشت میوه می‌ماند. از سوی دیگر با وجود اینکه برداشت محصول باید حداقل 40روز بعد از سمپاشی صورت بگیرد، اما با توجه به خرابی محصول برداشت زودتر انجام می‌شود.»

2توصیه مهم: کندن پوست محصولات کشاورزی و پخت کامل گوشت
استاد گروه علوم و صنایع غذایی انستیتوی تحقیقات تغذیه‌ای کشور البته تأکید می‌کند که فعلا با همین توصیه‌های شست‌وشو و پوست‌گیری باید مصرف اینگونه مواد غذایی ادامه داشته باشد؛ چراکه قطع مصرف هم مضراتی دارد.

جلال‌الدین میرزای رزاز، رئیس انجمن تغذیه ایران هم دراین باره می‌گوید: «بهترین شکل مصرف با کمترین عوارض بر سلامتی مردم در روزهای مواجهه با چنین نگرانی‌هایی، پوست‌کنی محصولات کشاورزی و پخت کامل مواد غذایی است.»

به‌گفته او، پیش از این توصیه می‌شد با توجه به اطمینان از استفاده استاندارد سموم، پوست محصولات غذایی هم مورد استفاده قرار بگیرد، اما اکنون توصیه می‌شود که پوست‌کنی قبل از مصرف انجام شود. بهتر است این مسئله به‌عنوان یک عامل پیشگیری از انتقال سموم به بدن در مصرف میوه‌های بدون پوست درنظر گرفته شود تا نتیجه تحقیقات در بررسی میزان سموم موجود در برخی ‌محصولات مشخص و اعلام شود.


سازمان دامپزشکی سلامت گوشت را تأیید می‌کند
ماجرای سلامت مواد غذایی اما تنها محدود به استفاده از سموم در محصولات کشاورزی نمی‌شود. اواخر هفته گذشته یک گروه از محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، نتیجه تحقیق‌شان را منتشر کرده و عنوان کردند که بررسی‌ درصد قابل‌توجهی از مرغ‌های خانگی و صنعتی نشان داده که این مرغ‌ها آلوده به یک نوع انگل بوده ‌که می‌تواند به انسان هم منتقل شود.

جزئیات بیشتری از این تحقیق در دسترس نیست اما رئیس انجمن تغذیه ایران، درباره این موضوع می‌گوید: «پختن کامل مواد غذایی توصیه اصلی است و حتی پس از شیوع کرونا هم طبخ درست و کامل بیشتر تأکید شد. شیوه پخت کبابی توصیه نمی‌شود، چراکه امکان حرارت‌ندیدن و پخته‌نشدن مغز گوشت، وجود دارد  و می‌تواند بر سلامت مواد غذایی تأثیر بگذارد.»

او ادامه می‌دهد: «درباره نتیجه این تحقیق باید گفت که استاندارد ما سازمان دامپزشکی است که این محصولات را تأیید می‌کند. به همین دلیل مبنای ما سالم‌بودن گوشت‌های عرضه‌شده در بازار است.»

البته به‌گفته این مسئول درصورت وجود انگل، انتقال آن به انسان قطعا خطرناک خواهد بود اما در ابتدا باید تأیید شود که اصلا چنین چیزی مورد تأیید است یا خیر: «بهتر است درباره این محصولات غذایی هم از مصرف نیم‌پز و کبابی پرهیز شود و پخت کامل داشته باشد. البته بحث وجود انگل در گوشت مرغ ضعیف است چراکه درصورت وجود انگل در این ماکیان، رشد آنها کامل نخواهد بود و از بین می‌روند.»