همشهری محله _ رابعه تیموری: هر روز در یک گوشه بازار سبز می‌شوند و پاتوق معین و مشخصی ندارند، اما شگردشان تغییری نمی‌کند و هر روز با همین‌ترفند کاسبی می‌کنند. آنها جزو کاسبان یا دستفروشان بازار تلفن همراه نیستند، اما در این بازار کار و کسب پرمنفعتی راه انداخته‌اند که به کلاهبرداری بی‌شباهت نیست. همه چیز از یک تماس تلفنی شروع شد. پسر نوجوان ۱۵ـ ۱۶ ساله‌ای که با روزنامه تماس گرفته بود مدتی پیش از خیابان جمهوری گوشی تلفن همراه دست دوم خریده که ظاهراً نو بوده، اما پس از گذشت یک ماه گوشی تبدیل به اسباب‌بازی شده که هیچ کاربردی ندارد.
کوتاه بودن عمر گوشی دست دوم جای تعجب نداشت، ولی شگرد فروشنده برای فروش گوشی تازه بود. با این تصور که این معامله پر اما و اگر به همین مورد ختم می‌شود موضوعی درخور پیگیری و مطرح کردن به نظر نمی‌رسید، ولی پیام‌هایی که در چند گروه محلی از سوی شهروندان منتشر شده بود نشان می‌داد این قضیه سر دراز دارد. بالاخره همراه با خریدار فریب خورده گوشی کم عمر کذایی راهی خیابان جمهوری می‌شویم.
- فروشندگان فیک و مشتریان کذایی
فروشگاه‌های خیابان خلوت است، اما دستفروشانی که از اول تا ته خیابان ردیف شده‌اند بازار را روی سرشان گذاشته‌اند. های و هویی که به راه انداخته‌اند رهگذران را وسوسه می‌کند که حتی اگر قصد خرید هم ندارند به بساط رنگارنگ‌شان نظری بیندازند. نوجوان فریب خورده همراه‌مان که بارها به بازار سر زده و دست خالی برگشته، با شنیدن حرف‌هایی که میان جوانی ترکه‌ای و مردی میانسال رد و بدل می‌شود پا نگه می‌دارد. مدل و قیمت گوشی تلفن همراه اندروید دست دومی که پسر جوان قصد فروش آن را دارد مناسب و وسوسه‌کننده است و ادعای او در مورد نونوار بودن گوشی بیراه به نظر نمی‌رسد.
جوانک قصه به هم می‌بافد که گوشی را تازه خریده و با وجود رضایتش از امکانات آن، به دلیل نیاز مالی مجبور به فروشش شده است. مرد میانسال در حال وارسی گوشی و چانه‌زنی بر سر قیمت آن است که مشتریان تازه یکی یکی از راه می‌رسند و با تعریف و تمجید از قیمت و مشخصات گوشی و تأیید صحبت‌های فروشنده خود را برای خرید مشتاق نشان می‌دهند. مرد میانسال برنده این رقابت است و گوشی را خریداری می‌کند. فروشنده و مشتریانی که برای این گوشی بازار گرمی کردند، همان افرادی نیستند که نوجوان همراه ما را توی مخمصه انداخته بودند، اما شباهت قصه‌ها وترفندهایی که به کار می‌برند توجه او را جلب می‌کند.
- فوت و فن‌هایی که راز هستند
با هر ۲ گوشی به سراغ فروشندگان و دستفروشان بازار می‌رویم. دستفروشان انگار پرسش‌های ما درباره شرایط فنی گوشی‌ها را نمی‌شنوند و به محض اینکه از روشن شدن گوشی‌ها خاطرجمع می‌شوند، با اصرار پیشنهاد فروش آنها را می‌دهند. درباره این ماجرا هم اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و به صحبت درباره کلاهبرداری یک دستفروش تمایلی ندارند. سر نخ ماجرا نزد تعمیرکاران بازار است و برای اینکه از پاسخ دادن طفره نروند خود را مشتری معرفی می‌کنیم. مدل گوشی‌ها با هم تفاوت دارد، اما هر ۲ اندروید هستند. گوشی تازه مرد میانسال فعلاً فعال است، ولی به محض آنکه با گوشی تماس می‌گیرد، پیام ریجستری نشدن آن را دریافت می‌کند. پسر نوجوان برای ریجستری (استعلام اصالت گوشی) گوشی خود چند بار اقدام کرده و هر بار بعد از مدتی غیرفعال شده، ولی باز هم تعمیرکاران ریجستری گوشی را پیشنهاد می‌کنند.
نکته جالب توجه امتناع اغلب تعمیرکاران از بازگو کردن دلیل غیرفعال شدن چند باره و مشکلات گوشی است و ظاهراً دریافت ۱۶۰ هزار تومان برای ریجستری ۲ گوشی را برای دخل امروزشان غنیمت می‌شمارند. چند نفری هم که خوش انصاف‌تر هستند تذکر می‌دهند که پس از ریجستری کردن ممکن است دوباره گوشی غیرفعال شود. بالاخره یکی از تعمیرکاران پاساژ علاء‌الدین که به قول همکارانش جراح همه چیزتمام گوشی‌های خارجی است، قضیه را روشن می‌کند و می‌گوید: «این گوشی‌ها که مارک و ظاهری مشابه گوشی‌های برند وگرانقیمت دارند، فیک و تقلبی هستند و به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند. به‌صورت معمول هم ریجستری نمی‌شوند و کسانی هستند که با فوت و فن‌هایی می‌توانند آنها را ریجستری کنند، ولی چون حافظه و ظرفیت سیستم‌های آنها خیلی پایین است با نصب هر نرم‌افزاری و وارد کردن هر اطلاعاتی حافظه آنها پر می‌شود و با ریست کردن (خاموش و روشن کردن) گوشی ریجستری آن غیرفعال می‌شود و دوباره روز از نو و روزی از نو.»
سردار حسین رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ :
مالباختگان به نیروی انتظامی مراجعه کنند
این شیوه فروش کالا مصداق کلاهبرداری است و نیروی انتظامی با این جرائم برخورد قانونی می‌کند. فریب‌خوردگان با مراجعه به پلیس آگاهی و در اختیار گذاشتن شواهد و مدارک موجود می‌توانند پلیس را در برخورد با این افراد و پیشگیری از جرم و بزه یاری کنند.
- به اصالت کالا توجه کنید
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و نهادهای متولی، زیرساخت‌های پیشگیری از قاچاق تلفن همراه را فراهم کرده‌اند و با اقداماتی مانند ریجستری گوشی و استعلام پیامکی، تقلبی یا اصل بودن تلفن همراه مشخص می‌شود، اما برای پیشگیری از بروز جرم و خرید و فروش کالاهای قاچاق هوشیاری شهروندان هم ضرورت دارد و باید ارزان بودن غیرمنطقی جنس را به‌عنوان یک هشدار و علامت خطر در نظر بگیرند. ستاد مبارزه با قاچاق کالا آمادگی دارد با همکاری سازمان بازرسی، سازمان تعزیرات و پلیس آگاهی این موضوع را پیگیری و از فعالیت متخلفان در بازار تلفن همراه پیشگیری کند.