همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: برای پیشگیری از این آسیب پایگاه‌های خدمات اجتماعی در داخل پایانه‌ها فعالیت‌های ویژه‌ای را انجام می‌دهند. به گفته «سعید شرف‌دوست»، معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی در ۸ ماه گذشته بیش از دهها دختر و زن فراری به کانون گرم خانواده‌های‌شان برگشته‌اند. ۵۲۸ نفر آسیب‌دیده اجتماعی که از خانه فرار کرده بودند، از ابتدای سال تاکنون، در پایانه‌ها شناسایی و به مراکز مربوطه همچون بهزیستی ارجاع شده‌اند. از این آمار ۴۳۸ مورد زن سرپرست خانوار، ۷۱ نفر دختر و ۱۹ مورد پسر هستند. همین آمار کافی بود تا سراغ معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی برویم و با فعالیت ویژه این نهاد بیشتر آشنا شویم.
راننده اتوبوس از قبل به مسافری در اتوبوس مشکوک بوده و موضوع را به کارشناسان پایگاه خدمات اجتماعی ترمینال اطلاع داده است. اتوبوس از راه می‌رسد و کارشناسان مشاور به سراغ دختر جوان می‌روند. بر حسب تجربه با همان چند سؤال و جواب اولیه می‌فهمند که او از خانه فرار کرده است. مشاوران مرکز با خانواده فرد آسیب‌دیده تماس می‌گیرند و خانواده تصور می‌کنند در اتاق خواب است و از فرار او ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند.
معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی می‌گوید: «در پایگاه خدمات اجتماعی مشاوره اولیه به فرد آسیب‌دیده ارائه می‌شود و تلاش می‌شود تا قبل از حل شدن مشکل فرد آسیب‌دیده در مکان‌هایی همچون گرمخانه‌ها مستقر شود. همه تلاش و فعالیت این پایگاه این است که از مبدأ شروع آسیب، جلو آن را بگیرد. چون اگر دختر فراری ۲۴ ساعت در شهر تهران سرگردان بماند، دیگر امکان بازگشتش به خانواده سخت خواهد بود. به همین دلیل در همان ابتدای ورودش به پایتخت این فرد شناسایی و خدمات مددکاری به او ارائه می‌شود و امید ما این است که با این اقدامات گرفتار باندهای خلاف نشود.»
به گفته شرف‌دوست هر فرد با توجه به وضعیتش به یکی از مراکز نگهداری اعزام می‌شود. برای مثال زنان و دختران فراری یا افرادی را، که به خاطر فشارهای مالی بی‌سرپناه شده‌اند و اعتیاد ندارند، به گرمخانه زنان غیرمصرف‌کننده فرستاده می‌شوند.
او می‌گوید: «البته این اقدام مقطعی است و در مدت کوتاهی مددکار باید سعی کند با خانواده فرد ارتباط بگیرد یا مشکلش را از طریق خیّران رفع کند که از محیط گرمخانه خارج شود تا رسوب نکند و آنجا ماندگار شود. همچنین آسیب‌دیدگان کمتر از ۱۸ سال، فرقی نمی‌کند دختر و پسر یا کودک کار، به اورژانس اجتماعی بهزیستی ارجاع داده می‌شوند. کارشناسان بهزیستی اگر در بررسی‌ها متوجه شوند که فرد آسیب‌دیده در خانواده‌اش با تنش روبه‌روست، او را تحویل خانواده نمی‌دهند تا مبادا در آینده در معرض حوادث ناگوار قرار بگیرد و دچارآسیب‌های بیشتری شود. تصمیم‌گیری درباره این افراد به عهده سازمان بهزیستی است. زنان فراری را، که سن آنها بیش از ۱۸ سال است و اغلب هم با مشاوران و کارشناسان همکاری نمی‌کنند، به خانه‌های بین‌راهی بهزیستی یا گرمخانه‌های شهرداری در شهر تهران ارجاع می‌دهیم.»
-
در جست‌وجوی رویایی غیرواقعی
۹۰درصد افرادی که در محوطه پایانه شناسایی می‌شوند با پای خودشان به مرکز نمی‌آیند، مگر اینکه به مشکل حادی برخورده باشند. شرف‌دوست می‌گوید: «در همین ۸ ماه گذشته بیش از ۴۰۰ مورد از افراد آسیب‌دیده به خانواده‌های آنها ارجاع داده شده‌اند. این در صورتی است که اگر این افراد وارد جامعه و خیابان‌های شهر شوند، شرایط سخت‌تر و هدایت آنها دشوارتر خواهد بود. بی‌شک این فعالیت‌ها باعث شد تا این افراد از چرخه‌ای که می‌توانستند گرفتارش شوند، خارج شوند. متأسفانه بانوان بیشترین افراد در معرض آسیب و مراجعان پایگاه‌های خدمات اجتماعی پایانه‌ها هستند.ترمینال جنوب به دلیل تعداد بیشتر ورودی‌هایش از شهرهای مختلف کشور ظرفیت بیشتری در این زمینه دارد.»
او می‌افزاید: «فضای مجازی از عوامل ایجاد آسیب به شمار می‌رود که باعث می‌شود جوانان ونوجوانان از خانه و خانواده فرار کنند و به تهران بیایند. فضای مجازی، تهران را به یک مدینه فاضله تبدیل کرده است که همه امکانات و اتفاقات خوش در آن رقم می‌خورد. آنها فکر می‌کنند از تهران و اتفاقات خوش آن، جامانده و محرومند. به همین خاطر راهی تهران و متأسفانه گرفتار موضوعات دیگر می‌شوند.»