همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: مراقبت از دندان یک روتین مهم است که از دوران کودکی باید در برنامه عادات روزانه ما جا بیفتد. حرکات مکانیکی مسواک تنها ۶۰ درصد از بهداشت دهان و دندان را تامین می‌کند و با کمک یک خمیر دندان مناسب، علاوه بر حس تازگی و خوشبویی دهان، می‌توان از تشکیل پلاک‌های باکتریایی نیز جلوگیری کرد. این پلاک‌ها عامل اصلی پوسیدگی دندان هستند.
دکتر فاطمه فروزش، متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی و استاد دانشگاه، با اشاره به این نکات افزود: «خمیر دندان‌های عمومی شامل مواد ساینده‌ای هستند که پلاک‌ها و رنگدانه‌ها را از روی دندان حذف می‌کنند. ماده موثر اصلی آنها فلوراید است که مواد معدنی دندان را با کمک بزاق دهان مقاوم‌تر می‌کند؛ به فرآیند معدنی شدن دندان کمک می‌کند و باکتری‌های پوسیدگی‌زا را هم از بین می‌برد.»
این فرآیند سه مرحله‌ای با کمک درصد مشخص و استانداردی از فلوراید که در خمیردندان یافت می‌شود رخ می‌دهد و البته فرآیندی زمان‌بر است. پس لازم است این فلوراید روی دندان‌ها بماند. دکتر فروزش تاکید کرد: «فلوراید به طور کلی و در مقادیر کم برای بدن مفید است و باید روی دندان بماند تا اثر کند، بنابراین لایه نازک فلورایدی را که بعد از مسواک زدن و تخلیه مایع موجود در دهان، روی دندان باقی می‌ماند حداقل تا نیم ساعت پس از مسواک زدن نباید شست.»
این دندانپزشک متخصص افزود: «والدین باید دقت داشته باشند که خمیر دندان مناسب نوزادان زیر دو سال، فاقد فلوراید است. در مورد کودکان ۳ تا ۶ سال بهتر است با مشورت پزشک خمیر دندان مناسبی انتخاب شود اما در فرزندان ۶ تا ۸ سال استفاده از خمیردندان معمولی، تحت نظارت والدین، مشکلی ایجاد نخواهد کرد.»
خمیر دندان‌های مخصوص کودکان معمولا ژله‌ای و طعم‌دار است و ممکن است دلبند شما به فکر خوردن آن بیفتد. این کار خطرناک است و اگر میزان بلع آن زیاد باشد باید فورا با مرکز فوریت‌های پزشکی (اورژانس) تماس بگیرید. میزان خمیر دندان مجاز برای کودکان ۳ تا ۶ سال به اندازه یک دانه برنج است اما فرزندان ۶ تا ۸ سال و البته بزرگسالان می‌توانند به اندازه یک نخود فرنگی از خمیر دندان مناسب روی مسواک خود استفاده کنند.
چوب سواک یا مسواک؟
چوب‌های قدیمی، سواک، فرآیند مکانیکی مسواک را انجام می‌دهند اما ماده موثر آنها برای تقویت و رفع التهاب لثه مفید است. این استاد دانشگاه اشاره کرد که قطره‌ای نیز از ماده موثره چوب‌های سواک تهیه شده که در مورد بیماری‌های لثه کاربرد دارد اما عملکرد خمیر دندان را جبران نمی‌کند.
چه زمانی مسواک بزنیم؟
دکتر فروزش در مورد شرایط مسواک زدن هم نکات مهمی را یادآوری کردند: «نباید تا یک ساعت پس از خوردن غذا مسواک زد. فضای دهان بعد از غذا خوردن اسیدی می‌شود؛ پ هاش (PH) اسیدی به سایش و از بین رفتن مینای دندان سرعت می‌دهد و اضافه کردن مسواک نیز این فرآیند مخرب را تقویت خواهد کرد. پس کافی است با مقداری آب دهان خود را شستشو دهید و اگر تمایل داشتید از آدامس‌های زایلیتول که ضد پوسیدگی هستند استفاده کنید.
مسواک را صبح و شب، قبل از صبحانه و قبل از خواب بزنید تا زمان مورد نیاز برای تشکیل پلاک‌های مخرب را از باکتری‌ها بگیرید. این متخصص ترمیمی همچنین تاکید کرد که فلوراید تراپی و مصرف روزانه دهانشویه باید با مشورت پزشک انجام گیرد تا سلامت دندان‌ها حفظ شود چراکه فلوراید زیاد، باعث ایجاد لک روی دندان خواهد شد.
► در این گزارش‌ها نکاتی را راجع به شستشوی مواد دیگر بخوانید: