در شهری مثل تهران روزانه بیش از 20 میلیون سفر شهری انجام میشود و خودروهای شخصی در بزرگراهها و معابر این شهر جولان میدهند بدون آنکه نظمی بیابند. هیچ نهادی هم به فکر تقسیم سفرهای شهری نیست. نه نظامی که بتوان براساس آن تقاضای سفر را مدیریت کرد و نه برنامهای مشخص برای تردد وجود دارد. تنها برخی طرحهای محدود کنندهاست که توانست تهران را اندکی از بحران ازدحام خودروها نجات دهد. اگرنه این شهر بیش از پیش در اختیار خودروهایی است که آزادانه در معابر آن راه میروند.
این واقعیت که شهرهای بزرگ دنیا با وجود داشتن خودروهای بسیار بیشتر از تهران، خلوتتر و کمترافیکتر از این شهرند انکارناپذیر است. به عبارتی تهران هنوز به اندازه نیمی از شهرهای پرجمعیت خودرو ندارد، اما ترافیک در آن بسیار بیشتر از این شهرهاست. بهعنوان نمونه در شهری مانند پاریس بهاندازه کل کشور ایران خودرو وجود دارد. تعداد خودروهای این شهر در حدود 15 میلیون دستگاه است.
اما این شهر هیچگاه دچار ترافیکهای سرسام آور نمیشود. مسئولان شهری پاریس علاوه بر آنکه طرحهای محدودکننده مختلف در شهر اعمال کردهاند، به تقسیم سفر روی آورده و برای اقشار مختلف ساعات کاری متفاوتی پیشبینی کردهاند. از طرفی گسترش خطوط مترو در این شهر که پیشینهای نیم قرنی دارد و همچنین خطوط متعدد اتوبوسرانی، پاریس را شهری کم تردد نشان میدهد. اما میزان سفرهای شهری در این شهر کمتر از تهران نیست.
مسئولان شهری پاریس سالهاست که با تکیه بر گسترش فناوریهای نوین، بخشی از نیازهای شهروندان را رفع میکنند. هر چند پاریس در مقایسه با سئول در بهرهمندی از امکانات الکترونیک چندان موفق نبوده، اما توانسته زمینهای را فراهم کند تا شهروندانش برخی نیازهای اولیه را در خانههایشان رفع کنند و از سفرهای غیرضروری در شهر دوری کنند.
همه اینها جمعیت پاریس را که در حال حاضر در حدود 10 میلیون نفر است، به شهری آرام و دوستداشتنی تبدیل کردهاست. شهری دور از هیاهوی خودروها یا ترافیکهای سنگین و فلج کننده. مردم این شهر نیز با توجه به این ویژگی کمتر از خودروهای شخصیشان بهره میبرند و عمده جمعیت این شهر به استفاده از حملونقل عمومی گرایش دارند.
ادارات و مراکز مختلف شهر نیز برای کاهش تردد در سطح شهر، بیشترین تغییر را در شروع به کار روزانه داشتهاند.
بهنحوی که علاوه بر تقسیم ترافیک روزانه در ساعات آغازین روز، بسیاری از ادارات ساعات کار شناور را در میان کارمندانشان رایج کردهاند؛بهنحوی که در هر اداره بسیاری از کارمندان در شیفتهای مختلف و در ساعات متفاوت به کار میپردازند.
این عامل چنان در این شهر رایج شدهاست که بسیاری از مراکز بهدلیل کاهش هزینه در اختصاص فضاهای اداری و همچنین مصرف انرژی از آن استقبال میکنند.در کنار تمام این موضوعات، زندگی شهری پاریس عمدتا در شب جریان دارد. مردم این شهر عمده فعالیتشان را در روز انجام میدهند و در ساعتهای پایانی شب برای فعالیتهای شخصی به فضای شهر وارد میشوند. کمتر اتفاق میافتد که مردم به هنگام روز به فعالیتهای خصوصی و شخصی بپردازند. در پاریس زندگی شبانه و فعالیتهای مختلف بسیار مورد توجه است.
بخشی از تردد در شهر به هنگام شب صورت میگیرد و همواره این امر موجب شده است تا این شهر از توزیع مناسب سفر بهرهمند باشد. پاریس شهر آرام است؛ شهری با خودروهای بسیار اما آرام و ساکت. در این شهر کمتر شاهد بروز ترافیک سنگین هستیم. پاریس شهری خلوت است به همین دلیل کمتر با معضل آلودگی هوا آنگونه که شهرهایی مانند مسکو و لندن با آن دستبه گریبانند، درگیر است. این شهر میتواند نمونهای باشد از توزیع مناسب سفر در ساعات مختلف شب و روز.
شهرهای بزرگ بسیاری به مانند پاریس به سمت تقسیم حملونقل عمومی رویآوردهاند. شهرهایی که بررسی تجربه هر کدامشان میتواند زمینهای باشد برای حرکت به سمت ترافیک کمتر.
اما هنوز این تجربه در تهران و هیچکدام از شهرهای بزرگ اتفاق نیفتاده است. تغییر ساعت کار ادارات و مراکز مختلف یک ضرورت است؛ ضرورتی که میتواند سرسام بیمهار ترافیک را در شهرهای بزرگ کشور از میان ببرد.