وی سابقه 12 سال مدیریت بر سامانه کنترل مرکزی چراغهای راهنمایی هوشمند را در کارنامهاش دارد. در دوره فعالیت او مرکز کنترل و نظارت بر ترافیک شهر تهران توانست بهروزتر شده و به یک نهاد مطالعاتی و نه صرفا خدماتی تبدیل شود.
مدیریت تقاضای سفر در رفتوآمد و ترافیک شهر تهران به هنگام صبح و عصر، یکی از مهمترین موضوعات در بخش ترافیک شهر تهران است؛ چرا که حجم معابر اصلی و فرعی و شریانهای اصلی شهر ثابت است و اگرچه تلاش میکنیم بزرگراههای جدید احداث کنیم یا آنها را از بن بست خارج کنیم اما با توجه به افزایش روزانه هزار و 500 خودرو در روز به شهر تهران مدیریت بر سفر بسیار ضروری بهنظر میرسد.
هرچند در بررسی ترافیک باید به عوامل متعدد و جنبههای مختلف توجه شود و بررسی موضوع مدیریت تقاضای سفر تنها از این منظر کافی نیست اما این واقعیت وجود دارد که در کشورهای دیگر، ساعات شروع به کار ادارات و مراکز مختلف شناور است. این دلیل که تمام کلانشهرهای جهان به مانند هم دارای معابر ثابتی هستند و حجم ترافیک آنها هر روز بیشتر میشود. بنابراین مدیریت تقاضای سفر در همه کلانشهرها با شناور کردن ساعات آغاز به کار ادارات انجام میشود.
از طرفی تهران یک مرکز مشخص برای عبور و مرور ندارد. به عبارتی تهران به مانند برخی کلانشهرها نیست که به هنگام ساعت آغاز به کار در روز جمعیت از مناطق حاشیه به مرکز شهر برود و در ساعت پایان کار دوباره به حاشیه شهر برگردند. تهران این ویژگی را ندارد. بهعنوان مثال در هنگام عصر در میدان هفتتیر بخش شمال به جنوب خیلی شلوغ است.
دلیل این امر هم این است که بسیاری از شهروندان که محل کارشان در حاشیه شهر است در مناطق مرکزی شهر ساکنند. بنابراین این الگو درباره تهران چندان مصداقی ندارد که حجم سفرها در تهران مدل حاشیه به مرکز در صبح و یا مرکز به حاشیه در عصر باشد.
با توجه به الگوی سفر در تهران که براساس آمارها اتفاقا قابل تحلیل است، پیشنهاد ما این است که به جای آنکه همه در یک ساعت مشخص به قصد رفتن به ادارات و مراکز مختلف آموزشی و تجاری وارد خیابانها و معابر شهر شوند، سفر آنان توزیع شود. در واقع سفر اقشار مختلف به هنگام صبح و عصر باید فاصله معنا داری با هم داشته باشد. یعنی فاصله سفر آنان باید بیش از یک ساعت باشد. از طرفی ما با 3 نوع سفر شهری روبهرو هستیم. سفرهایی که به قصد مراکز آموزشی انجام میشود. سفرهای اقشاری که در ادارات و سازمانها مشغول به کارند و سفرهای اصناف.
ما فکر میکنیم بهترین کار برای تقسیم سفر این است که ادارات در ساعت آغازین صبح مشغول به کار شوند. ساعت 30/7 شروع به کار ادارات. مراکز آموزشی 30/8 و اصناف هم راس ساعت 30/9 مشغول به کار شوند. مسلما اگر این فاصلهها کمتر از 30 دقیقه باشد تاثیری ندارد.
تجربه دهه آغازین مهرماه که مصادف با ماه مبارک رمضان بود میتواند این واقعیت را روشن کند که تغییر ساعت کار ادارات تا چه اندازه بر ترافیک شهر تاثیرگذار است. سفرهای شهری بهدلیل شروع به کار ادارات در ساعت 9 صبح چندان تحتتأثیر قرار نگرفت. با وجود آنکه 2 میلیون سفر آموزشی به شهر افزوده شده بود، اما با پایان ماه مبارک و همزمانی ساعات شروع به کار ادارات و مراکز آموزشی دوباره نقاط ترافیکی به همان وضعیتی تبدیل شد که قبلا بود. اما این بار شدت ترافیک افزایش یافت. این نکته نشاندهنده آن بود که بهطور تقریبی مراکز آموزشی و ادارات دارای یک مسیر هستند.
بنابراین بهترین کار این است که این 2 سفر را از هم تفکیک کنیم. وقتی این سفرها تفکیک شده باشد، میتوانیم بهراحتی نقاط درگیر ترافیک را شناسایی و برای آن برنامهریزی کنیم.
مرکز کنترل ترافیک شهر تهران بهترین جایی است که میتواند آمار مناسبی در مورد توزیع ترافیک ارائه کند. حدود 340 دوربین نظارتی در سطح شهر وجود دارد که ترافیک لحظه به لحظه شهر را میتوان در آن بررسی کرد. 320 تقاطع هوشمند تحت نظارت مستقیم این مرکز قرار دارد. از طرفی همه مراکز که درگیر موضوعات شهری هستند نیز با این مرکز در ارتباط هستند. اطلاعات ترافیکی تهران بهصورت لحظهای در این مرکز به ثبت میرسد. بنابراین تحلیل رفتار ترافیکی شهر چندان دور از دسترس نیست.
در همه کلانشهرهای دنیا برای آغاز به کار ادارات و سازمانها و مراکز، ساعات شناور مطرح میشود. این کار نهتنها در 3 بخش که حتی در ادارات نیز بهصورت بخشی اجرا میشود.
توقع ترافیکی بر این است که عموما شهروندان براساس موج سبز به تردد در معابر بپردازند. بدین معنا که اگر شهروندی از تقاطعی عبور کرد، تقاطع بعدی با چراغ سبز موج ترافیکی را از خود عبور دهد، اما بهدلیل افزایش روزافزون خودرو و ثابت بودن معابر، این شیوه بهتدریج از بین رفتهاست. بنابراین کنترل ترافیک هر روز سختتر میشود.
منطقی این است که حجم خودرو با معابر همسنگ باشد. حال که اینگونه نیست و تعداد خودروها بسیار بیشتر از سطح معابر است ما چارهای جز این نداریم که به سمت کنترل هوشمند حرکت کنیم. یکی از روشهای جاری مرکز نظارت بر کنترل ترافیک این است که ترافیک را از معابر به سمت بزرگراهها بکشانیم و تا حدودی سطح معابر شهری را خلوت کنیم.
به همین دلیل در بزرگراهها تابلوهای هوشمند نصب شدهاست و وضعیت لحظهبه لحظه ترافیکی شهر را گزارش میدهد. این اقدام میتواند تا حدودی ترافیک بزرگراهها و معابر شهر را کاهش دهد و موجب تغییر ترافیک از بخشهای پر ترافیک به سمت معابر کم ترافیک شود. هرچند امیدواریم که با گسترش حملونقل عمومی بسیاری از این مشکلات حل شده و شهروندان به سمت استفاده از این وسایل رو آورند.
امیدواریم با تغییر ساعات ادارات و مراکز، ابزارها و دوربینهای هوشمند، کارایی بیشتری داشته باشند و بتوانند امکان نظارت بر ترافیک و ساماندهی آنرا بیشتر کنند.